Jak właściwie wyznaczyć termin zbioru owoców?

wyznaczanie terminu zbiorów jabłekWysokie wymagania jakie stawia rynek przed sadownikami, zmuszają do produkcji  jak najwyższej jakość owoców. Dlatego niezbędne jest  prawidłowe przeprowadzenie zbiorów i zapewnienie optymalnych warunków przechowywania owoców.

Wskaźniki orientacyjne

Sadownicy od dawna za kryteria wyznaczania terminu zbioru przyjmowali intensywność rumieńca i wielkość owoców, łatwość odchodzenia owocu od krótkopędu, kolor nasion oraz ilość dni od pełni kwitnienia. Rozpoczęcie zbiorów wyznaczane było przeważnie na podstawie zebranych doświadczeń przez sadownika i terminu kalendarzowego. Wskaźniki te należy traktować jedynie jako orientacyjne. Mogą one ulegać zmianom w związku z wiekiem drzewa, przebiegiem okresu wegetacyjnego, typem gleby a także zależą od rodzaju zastosowanej podkładki. Owoce zebrane w nieodpowiednim terminie łatwiej ulegają chorobom fizjologicznym w komorach przechowalniczych.

Metody wyznaczania terminu zbioru

  • test skrobiowy
  • badanie jędrności owoców
  • badanie zawartości ekstraktu
  • badanie zawartości etylenu w komorach nasiennych
  • badanie intensywności oddychania

Pomiar stężenia etylenu

Dokonywany w komorach nasiennych owocu pozwala stwierdzić stadium klimakteryki. Metoda ta nie nadaje się jednak do przewidywania pojawienia się tego stadium na dostatecznie długi okres przed jego wystąpieniem.

Pomiar intensywności oddychania

Metoda indukowanego etylenu polega na pobieraniu w odstępach kilkudniowych próbek owoców zerwanych z drzewa i umieszczeniu ich w hermetycznie zamkniętych słojach. Następnie mierzy się czas potrzebny do nagromadzenia się w atmosferze otaczającej jabłko stężenia etylenu na określonym poziomie. W ten sposób możemy wyznaczyć przewidywany wzrost poziomu tego gazu w owocach w sadzie. Metoda oparta jest bowiem na zjawisku przyspieszenia tempa dojrzewania jabłek zerwanych z drzewa w stosunku do tych, które pozostały na nim.

Cenne wskazówki

Nie można wyznaczyć optymalnego terminu zbioru równocześnie dla wszystkich owoców na drzewie. Gdy kwitnienie drzew, przeciągało się do 4 tygodni, owoce dojrzewają nierównomiernie. Najpierw dojrzałe owoce pojawiają się na obwodzie korony i błędem jest ich przechowywanie, powinny być od razu sprzedane. Później dojrzewa większość owoców, które możemy przeznaczyć do przechowywania. W czasie zbioru okazuje się zazwyczaj, że około 20% to jabłka niewyrośnięte, nie w pełni dojrzałe, zielone, położone w głębi korony. Te owoce powinny więc pozostać na drzewie około dwóch tygodni dłużej. Na ogół bardzo szybko przyrastają i wybarwiają się. Z reguły takie postępowanie jest opłacalne, mimo że wymaga większego nakładu pracy.

Indeks Streifa

Ustalenie terminu zbioru owoców na podstawie jednego wskaźnika dojrzałości wydaje się dość ryzykowne, ponieważ jest obarczone dużym błędem. Aby zwiększyć dokładność oceny stanu dojrzałości wiąże się ze sobą różne wskaźniki. W wielu krajach, jak również w Polsce, wykorzystywany jest indeks Streifa (nazwa pochodzi od nazwiska niemieckiego uczonego który go opracował). Wiąże on ze sobą następujące wskaźniki: jędrność miąższu, zawartość cukrów (refrakcja) oraz wartość próby skrobiowej.

Elementy prawidłowo wykonanego obliczenia Indeksu Streifa:

  • Pomiar jędrności
  • Pomiar zawartości ekstraktu
  • Wykonanie próby skrobiowej

Poniżej tablica rozkładu skrobi do przeprowadzania testu skrobiowego

tablica rozkładu skrobii

 

Marcin Piesiewicz

Artykuły polecane: