Zakładanie plantacji truskawek – 6 kroków do sukcesu

Założenie plantacji truskawek nie jest trudnym zadaniem. Warto jednak wiedzieć, na co szczególnie zwrócić uwagę, decydując się na to przedsięwzięcie. Przed, w trakcie i po założeniu plantacji truskawek należy spełnić kilka warunków, które przełożą się na powodzenie w uprawie.

Producenci owoców często już na starcie popełniają błędy, które w kolejnych latach uprawy mogą skutkować obniżeniem plonów oraz generować dodatkowe koszty związane z pielęgnacją i ochroną.

Krok 1. – stanowisko

Pod uprawę truskawek należy wybrać stanowisko o wysokiej zawartości próchnicy i uregulowanych stosunkach wodno-powietrznych.

Odpowiednie będą gleby lekkie, piaszczysto-gliniaste, przepuszczalne. Najlepsze stanowisko to takie, które jest wolne od chwastów wieloletnich, chorób (werticiliozy, antraknozy truskawki) i szkodników (takich jak nicienie, pędraki, opuchlaki).

Należy unikać gleb ciężkich, gliniastych, podmokłych oraz stanowisk, gdzie mogą się tworzyć zastoiska mrozu zimą i przymrozków wiosennych, które powodują znaczną stratę w plonowaniu.

Truskawki na danej kwaterze należy uprawiać nie dłużej niż 3–4 lata. Dłuższa uprawa może prowadzić do rozwoju wymienionych już chorób oraz zwiększa presję szkodników, np. roztocza truskawkowca. Przy wieloletniej uprawie nasila się też presja ze strony chwastów. Owoce ze starszych plantacji z reguły drobnieją.

Nie należy sadzić truskawek po sobie oraz po malinach, pomidorach, ziemniakach i warzywach kapustnych – może to sprzyjać rozwojowi szkodników, takich jak nicienie i opuchlaki.

Warto natomiast pamiętać, że truskawki dobrze rosną po cebuli, fasoli, grochu oraz po nawozach zielonych, takich jak łubin, gorczyca, gryka. Jeżeli nie ma możliwości zmianowania upraw, to – w sytuacji gdy jest konieczność zakładania plantacji po plantacji – należy odkazić glebę, np. stosując preparat Basamid 97 GR.

Krok 2. – przygotowanie pola

Przygotowując stanowisko, wiosną – przed posadzeniem roślin – należy zastosować herbicydy zawierające glifosat, żeby pozbyć się wszystkich chwastów wieloletnich. Uprawę pola, na którym zastosowano glifosat, należy rozpocząć nie wcześniej niż po 4–5 tygodniach od zabiegu.

Truskawki bardzo dobrze rosną na glebach o dużej zawartości próchnicy, dlatego należy zastosować nawożenie obornikiem. Można też uzupełnić próchnicę poprzez podawanie kwasów humusowych, np. preparatu Rosahumus, opryskując całą powierzchnię pola. Decydując się na zastosowanie obornika, należy to zrobić na rok przed założeniem plantacji.

W roku sadzenia truskawek można zasiać przedplon, który wzbogaci glebę, a dodatkowo ograniczy wyrastanie chwastów. Przed sadzeniem roślin trzeba przeprowadzić orkę, uzupełnić nawozy mineralne, a następnie wyrównać pole, żeby nie było zagłębień, w których mogą się tworzyć zastoiska wody.

Krok 3. – wybór sadzonek

Zdrowe, wolne od chorób i szkodników sadzonki to połowa sukcesu w uprawie truskawek. Nie powinny być pobierane z plantacji owocujących i tych, na których widać objawy występowania chorób lub szkodników. Rośliny mogą być też porażone przez choroby bezobjawowo. Również roztocze w małych ilościach nie daje widocznych objawów na roślinie. Dlatego najlepszym wyborem są sadzonki z kwalifikowanych szkółek – to gwarancja, że materiał nasadzeniowy jest i zdrowy, i legalny.

Szkółki oferują sadzonki typu frigo, zielone, doniczkowane.

  • Sadzonki zielone kopie się na mateczniku najczęściej latem i jesienią. Zazwyczaj trzeba je wysadzić bezpośrednio po wykopaniu. Wadą tych sadzonek jest to, że mogą się gorzej przyjmować po wysadzeniu do gruntu, ponieważ mają słabo rozwinięty system korzeniowy, a wyrośniętą część nadziemną.
  • Sadzonki frigo kopane są w mateczniku od połowy listopada, a po odpowiednim przygotowaniu przetrzymywane w chłodni. Mogą być sadzone od wiosny, ale nie później niż do połowy sierpnia, ponieważ późne sadzenie powoduje słabsze krzewienie roślin oraz może doprowadzić do ich przemarznięcia zimą. Sadzonki te dobrze przyjmują się po wysadzeniu do gruntu.
  • Sadzonki doniczkowane, które są właściwie wyprodukowane – czyli są dobrze wyrośnięte, mają rozwinięty systeme korzeniowy i są zdrowe – stanowią dobry materiał nasadzeniowy. Takie rośliny należy wysadzać w pierwszej połowie sierpnia, nie opóźniając tego terminu – wtedy szybciej się krzewią i zawiązują więcej pąków kwiatowych, co przekłada się na wyższe plony w kolejnym roku.

Przy sadzeniu truskawek należy pamiętać o odpowiedniej technice. Sadzonki nie mogą być zasadzone ani zbyt głęboko, ani zbyt płytko, pąk wierzchołkowy powinien znajdować się na równi z ziemią. Trzeba też zwrócić uwagę, żeby korzenie nie były podwinięte do góry, a ziemia wokół roślin musi być dobrze dociśnięta. Źle posadzone sadzonki słabo rosną lub zamierają.

Zdrowe, wolne od chorób i szkodników sadzonki to połowa sukcesu w uprawie truskawek. Nie powinny być pobierane z plantacji owocujących i tych, na których widać objawy występowania chorób lub szkodników.

Krok 4. – nawożenie

Przed założeniem plantacji truskawek zaleca się wykonanie analizy gleby w celu określenia poziomu niedoborów składników pokarmowych. Taka analiza pozwala na racjonalne uzupełnienie niedoborów makro- i mikroelementów, których brakuje na danej kwaterze, i uniknięcie błędów związanych z niewłaściwym nawożeniem.

Obornik w dawce 40–50 t/ha, który zwiększy zawartość próchnicy w glebie oraz dostarczy materii organicznej, należy zastosować w roku poprzedzającym założenie plantacji.

Jesienią lub wiosną trzeba zadbać o pH gleby. Optymalny odczyn dla uprawy truskawek to 5,5–6,5, czyli lekko kwaśny. Jeżeli gleba jest bardzo kwaśna, to potrzeba czasu na normalizację pH. Należy pamiętać, że nawozy wapniowe nie mogą być stosowane razem z fosforowymi, potasowymi lub organicznymi. Trzeba zachować minimum 6 tygodni odstępu między wapnowaniem a wysiewem nawozów mineralnych.

Następnym krokiem będzie podanie nawozów wieloskładnikowych, np. Rosafertu 12-12-17. Młodym roślinom tuż po posadzeniu należy podawać nawozy doglebowe stymulujące ukorzenianie się, np. Rosahumus w mieszaninie z Delsolem, oraz nawozy dolistne podnoszące odporność roślin na warunki stresowe, np. ASX Krzem, ASX Tytan.

 

Krok 5. – nawadnianie

Truskawki są roślinami bardzo wrażliwymi na brak wody. Mają płytki system korzeniowy, a częste uprawki mechaniczne wysuszają glebę. Młode rośliny tuż po posadzeniu powinny być obficie podlane. Wilgoć należy utrzymywać do czasu dobrego przyjęcia się sadzonek.

Największe zapotrzebowanie na wodę truskawka wykazuje w okresie od początku kwitnienia do końca zbiorów owoców oraz w okresie rozrastania się krzaków i zawiązywania pąków kwiatowych. Dlatego młode rośliny, które po posadzeniu rozrastają się i tworzą pąki kwiatowe, wymagają racjonalnego nawadniania. Podawanie wody w niewłaściwy sposób lub w zbyt dużych ilościach może powodować rozwój chorób grzybowych. Zarówno przelewanie, jak i przesuszanie roślin może doprowadzić do uszkodzenia ich systemu korzeniowego. Dlatego zaraz po posadzeniu truskawek należy rozłożyć system nawodnieniowy – najlepiej kropelkowy – który pozwoli na racjonalne nawadnianie i wykorzystanie wody. Linie kroplujące dają możliwość podawania nie tylko wody, ale także nawozów. Podawanie nawozów poprzez fertygację podnosi efektywność zabiegów – poprawia wykorzystanie składników pokarmowych przez rośliny. Nawóz wraz z wodą trafia bezpośrednio do najbardziej aktywnej części systemu korzeniowego, dzięki czemu jest dobrze spożytkowany.

Krok 6. – ochrona młodych plantacji

Zakładanie plantacji ze zdrowych sadzonek oraz wybór odpowiednich odmian zmniejszają ryzyko występowania chorób. Nie oznacza to jednak, że w 100% chroni przed ich wystąpieniem. Właśnie dlatego należy lustrować plantację i prowadzić działania zapobiegawcze.

Przeciwko chorobom grzybowym trzeba stosować ochronę zapobiegawczą, a nie interwencyjną, np. na mączniaka prawdziwego truskawki jesienią należy wykonać 3–4 zabiegi zapobiegawcze preparatem zawierającym siarkę.

Szczególnie groźne na plantacjach truskawek są choroby odglebowe, dlatego tak ważne jest wybranie odpowiedniego stanowiska lub odkażanie gleby. Również dobra profilaktyka przeciwko szkodnikom, takim jak przędziorek chmielowiec i roztocz truskawkowiec, pozwala na utrzymanie roślin w dobrej kondycji. Po posadzeniu roślin przeciwko tym szkodnikom można zastosować preparat Vertigo 018 EC. Tylko rośliny zdrowe i posadzone na odpowiednim, właściwie przygotowanym stanowisku dobrze się przyjmują i rosną.

Ochrona, nawożenie i nawadnianie truskawek to zabiegi pozwalające na rozwój roślin, budowanie ich potencjału plonotwórczego oraz przygotowanie do przezimowania.

 

Tomasz Domański