Uprawa jabłoni i malin z wykorzystanie Rhizosum N plus w sezonie 2023

Potwierdzona wieloma ścisłymi badaniami oraz opiniami praktyków skuteczność Rhizosum N plus w uprawach sadowniczych zachęciła wielu producentów owoców do zastosowania tego produktu na własnych plantacjach. Rozwiązanie to dobrze wpisuje się w wymogi dyrektyw unijnych, dotyczących ograniczeń w aplikacji azotu. Ponadto jest atrakcyjne także ze względu na obniżanie kosztów nawożenia tym najważniejszym pierwiastkiem plonotwórczym. A poniżej kolejne dowody na zasadność wykorzystania Azotobacter salinestris.
Janusz Miecznik

Skomplikowany proces działania bakterii zawartych w Rhizosum N plus (ramka) można streścić stwierdzeniem, że dzięki Azotobacter salinestris azot jest równomiernie udostępniany roślinom w trakcie całej wegetacji. Włączenie tego produktu do programu nawożeniowego umożliwia eliminację okresów niedostępności tego pierwiastka dla upraw, jakie mają miejsce przy dostarczaniu go z nawozami mineralnymi i są efektem np. denitryfikacji lub wypłukania składnika w głąb profilu glebowego.

Główne zalety Rhizosum N plus

Bakterie Azotobacter salinestris działają natychmiast po aplikacji. W ciągu kilku godzin następuje kolonizacja środowiska systemu korzeniowego lub części nadziemnej roślin, wytwarzany jest tzw. biofilm, zaczyna się wiązanie azotu i dostarczanie go roślinom. Ponadto szczep z Rhizosum N plus jest zdolny do adaptacji w warunkach wysokiego zasolenia (NaCl), co jest ważne na stanowiskach, na których zastosowano wyższe dawki nawozów, szczególnie w okresach deficytu wody. Bakterie Azotobacter salinestris działają w szerokim zakresie:

  •  odczynu, czyli pH 5,0–9 (optymalne pH – 5,5–8,5),
  •  temperatur – bakterie są aktywne i wiążą azot z powietrza w przedziale 4–35oC).

Rhizosum N plus pobudza syntezę hormonów wzrostu, szczególnie auksyn (IAA), giberelin i cytokinin. W warunkach stresu roślin obniża poziom etylenu.

Rhizosum N plus w uprawie jabłoni

Sad jabłoniowy ekologiczny
Fot. 1. Lipie – sad jabłoniowy ekologiczny: po lewej kontrola, po prawej kombinacja z Rhizosum N plus

W ramach wdrożenia produkcyjnego Rhizosum N plus w uprawie jabłoni obiektami do obserwacji w sezonie 2023 były sady jabłoniowe położone w rejonach grójeckim (Lipie) i sandomierskim (Dwikozy-Buczek). Analizie podlegały efekty aktywności środowiskowej bakterii Azotobacter salinestris stosowanych w ramach programu doglebowego i dolistnego żywienia jabłoni, przy ograniczonym nawożeniu azotem w postaci nawozów mineralnych.

 

Rhizosum N plus zaaplikowano:

  • doglebowo – wiosną, w fazie pękania pąków (25 g/ha),
  •  nalistnie – po opadnięciu płatków kwiatowych (25 g/ha).

Parametrem wskaźnikowym była zawartość chlorofilu w liściach. Pomiary przeprowadzono chlorofilomierzem Konica Minolta SPAD-502Plus. Użycie go pozwala zauważyć zmiany w stanie upraw bardziej precyzyjnie, niż jest to widoczne dla ludzkiego oka. Wskazania na ekranie chlorofilomierza są liczbami niemianowanymi. Z zasady wyższa wartość oznacza większą zawartość chlorofilu i jest średnią kilkunastu pomiarów z danej kombinacji.

Na podstawie wyników pomiarów dokonanych pod koniec lipca i na początku sierpnia we wszystkich lokalizacjach stwierdzono istotne różnice w aktywności chlorofilu pomiędzy kombinacją kontrolną a tą z Rhizosum N plus. W przypadku prowadzonej ekologicznie kwatery w Lipiu (powiat grójecki) różnice pomiędzy kombinacjami widoczne były gołym okiem (fot. 1). Wartości odczytane z chlorofilomierza w obu lokalizacjach wyniosły:

  •  Lipie: kontrola – 29,6, kombinacja z Rhizosum N plus – 40,3,
  •  Dwikozy-Buczek: kontrola – 41,3, kombinacja z Rhizosum N plus – 58,1.

Wyniki wdrożenia produkcyjnego Rhizosum N plus pozwalają na wyciągnięcie następujących wniosków:

  1. W każdej z lokalizacji zauważono pozytywny wpływ Azotobacter salinestris na aktywność chlorofilu.
  2. Różnice w odczytanych wartościach pomiędzy lokalizacjami wynikały z rodzaju uprawy (ekologiczna vs konwencjonalna), jakości gleby, nawożenia startowego N, cech odmianowych.
  3. Wprowadzenie Rhizosum N plus do programu nawożenia azotem jest bardzo dobrą opcją w uprawach ekologicznych, charakteryzujących się dużymi ograniczeniami w stosowaniu nawozów. Aktywność Azotobacter salinestris zapobiega zagłodzeniu plantacji i korzystnie wpływa na plon.
  4. W uprawach konwencjonalnych zastosowanie Rhizosum N plus może zastąpić drugą i trzecią dawkę nawozów azotowych. Pozwala to zredukować koszty nawożenia i poprawić rentowność produkcji oraz zmniejszyć emisję związków azotu do środowiska, ograniczając eutrofizację. Istotne jest również obniżenie śladu węglowego, którego znaczenie rośnie w związku z wymogami UE dotyczącymi zmniejszenia emisji CO2 przez rolnictwo.

Rhizosum N plus w uprawie malin

Plantacja maliny Delniwa
Fot. 2. Plantacja maliny Delniwa – kwatera po zastosowaniu Rhizosum N plus

W przypadku malin wdrożenie produktowe Rhizosum N plus miało miejsce na towarowej plantacji odmiany Delniwa (fot. 2), znajdującej się w miejscowości Kożuchówka koło Krzywdy, w powiecie łukowskim. Została ona założona wiosną 2022 roku i jest prowadzona bez konstrukcji, z możliwością zbioru kombajnowego.

Porównywano dwie kombinacje nawożenia:

  •  kontrolną – pełne nawożenie azotowe (130 kg N/ha),
  •  z Rhizosum N plus – nawożenie azotowe (65 kg N/ha) + Rhizosum N plus (25 g/ha) – aplikacja przez system nawadniający pod koniec kwietnia.

Aktywność bakterii Azotobacter salinestris oceniano na podstawie wyników pomiaru chlorofilu (prowadzonego przy użyciu chlorofilomierza Konica Minolta SPAD-502Plus). Wyższa wartość, będąca średnią kilkunastu pomiarów z danej kombinacji, oznaczała większą zawartość chlorofilu.

Odnotowane wyniki to:

  •  w kombinacji kontrolnej – 46,2,
  •  w kombinacji z Rhizosum N plus – 55,9.

Różnica pomiędzy kombinacjami na korzyść tej z Rhizosum N plus pozwala wnioskować, że zastosowanie połowy dawki azotu (65 kg/ha) w połączeniu z bakteriami Azotobacter salinestris aktywuje chlorofil na znacznie wyższym poziomie niż pełna dawka składnika (130 kg/ha). Jest to wskazanie dla praktyków, żeby korzystać w azotowym programie nawożeniowym z produktu Rhizosum N plus, zmniejszając dawkę nawozów mineralnych nawet o połowę.

Warto wiedzieć, że…

…Rhizosum N plus jest nośnikiem asymbiotycznych bakterii Azotobacter salinestris o wielokierunkowym oddziaływaniu na środowisko. Związek między tymi bakteriami a roślinami uprawnymi jest ściśle regulowaną równowagą. Gdy rośliny osiągną pełne zapotrzebowanie na azot niezbędny do biosyntezy białka, szlak metaboliczny syntetazy glutaminowej jest blokowany, a związany amoniak zaczyna się gromadzić w otoczeniu Azotobacter salinestris. Ta utrwalona akumulacja amoniaku dezaktywuje enzym nitrazę, ponieważ nie jest już konieczny do syntezy większej ilości NH3. Kiedy rośliny ponownie potrzebują azotu i zaczyna się pobieranie amoniaku, nitraza Azotobacter salinestris jest ponownie aktywowana w celu wiązania N2 i dostarczenia amoniaku (NH3) do biosyntezy białek roślinnych.