Rak bakteryjny – patogen, objawy, cykl rozwojowy

Chorobę powoduje bakteria Pseudomonas syringae. Jest to bakteria gramujemna, ruchliwa, urzęsiona biegunowo.
W obrębie gatunku wyróżnia się dwa patowary, czyli formy charakteryzujące się specjalizacją pokarmową w stosunku do określonych roślin:
P. syringae pv. syringae porażający wszystkie gatunki drzew owocowych i 80 gatunków innych roślin jedno jak i wieloletnich,

P. syringae pv. morsprunorum porażający wyłącznie drzewa pestkowe.
Choroba znana od 100 lat.
Największe szkody wyrządza w sadach pestkowych, w ziarnkowych szkodliwa tylko w niektóre lata o specyficznym przebiegu pogody.

Najbardziej charakterystycznym objawem choroby są zrakowacenia, którym towarzyszą wycieki gumy.
Kora w miejscu porażenia jest lekko zapadnięta, porażona tkanka podkorowa jest jasnopomarańczowa do brunatnej.
Zrakowacenia dynamicznie rozwijają się jesienią i wczesną wiosną, latem wokół nekrozy może powstawać tkanka kalusowa.
Porażone kwiaty kurczą się, zmieniają zabarwienie na brunatne i przez pewien czas wiszą na drzewie.
Pierwsze symptomy na liściach powstają na młodych liściach, porażone listki mają zbrunatniałe wierzchołki i ciemnozielone punktowe plamki.
Na starszych liściach pojawiają się okrągłe otoczone jaśniejszą obwódką plamy.
Nekrozy w miejscu plam wykruszają się i powstają otworki w blaszkach liściowych.
Owoce są porażane tylko w fazie zawiązków. Początkowo pojawiają się na nich małe, uwodnione, ciemnozielone plamki, które z czasem ciemnieją, zapadają się i przysychają do pestki.
Na pędach zielonych choroba objawia się ciemnozielonych uwodnionych plam, które z czasem żółkną, brunatnieją i czernieją. Partie pędu ponad plamą zaginają łukowato i zamierają.
Z porażonych kwiatów bakterie mogą rozprzestrzeniać się na krótkopędy i gałęzie, powodując zrakowacenia.

Patogen zimuje w pąkach, śladach liściowych oraz na pograniczu nekroz i zrakowaceń.
Wiosną bakterie uaktywniają się rozmnażają i rozprzestrzeniają za pośrednictwem wiatru, deszczu, owadów i narzędzi uprawowych.
Infekcja następuje przez naturalne otwory i zranienia.
W cyklu rozwojowym raka rozróżniamy dwie fazy: zimową, która trwa od późnego lata do wczesnej wiosny i letnią, występującą w okresie aktywności miazgi.
W fazie zimowej rozwijają się zrakowacenia i nekrozy na zdrewniałych organach drzew.
W fazie letniej choroba atakuje pąki, kwiaty, liście, zawiązki owoców, młode pędy i krótkopędy.
Bakterie mogą przetrwać jako epifity, szczególnie na liściach, stanowiąc główne źródło infekcji drzew przez ślady po liściach.
Poprzez wykorzystywanie cukrów oraz wytwarzanie toksyn bakterie zmieniają fizjologię zasiedlanych tkanek, zwiększając ich wrażliwość na uszkodzenia przez przymrozki i mrozy zimowe..
Bakterie mają zdolność do tworzenia ośrodków krystalizacji lodu w tkankach roślin.
Wykazano w doświadczeniach, że pąki wiśni porażone przez bakterie są wielokrotnie bardziej wrażliwe na mróz niż pąki zdrowe.