Przygotowanie pola pod uprawę truskawek – Konferencja Truskawkowa

Zapraszamy do obejrzenia II części konferencji truskawkowej z 28 lutego 2024 r. na temat kluczowych aspektów, na które należy zwrócić uwagę podczas przygotowywania pola do uprawy truskawek.

Ekspert: Krzysztof Zachaj, Dyrektor Działu Nawozów, Agrosimex

W filmie:

00:00 – wstęp

02:07 – wymagania pokarmowe truskawek

03:47 – analiza gleby kluczem do prawidłowego przygotowania gleby

07:36 – rola próchnicy

10:45 – właściwości kwasów humusowych

17:05 – produkty z kwasami humusowymi

19:00 – Algasoil – nawóz organiczny z algami

20:10 – odczyn gleby

22:21 – rola wapnia w glebie

24:42 – produkty wapniowe

26:24 – nawożenie podstawowe

28:26 – Perlka – charakterystyka produktu

31:15 – „Nie Nawozowe” źródło azotu – Rhizosum N plus

36:30 – Delsol Plus – skuteczny regenerator biologiczny gleby

42:32 – produkt mikrobiologiczny Messor

45:10 – podsumowanie

Produkty polecane w filmie:

ActiHumus Pro
Startus Active
Rosahumus
Algasoil
Wapniak Kornicki
ASX Siarczan wapnia
Żywa kreda
Active Mag
Rosafert 12-12-17
Rosafert 5-12-24
Yaramila Complex 
Polysuphate
Perlka
Rhizosum N plus
Delsol plus

 

Transkrypcja

Dzień dobry. Witam serdecznie na dzisiejszym webinarze poświęconym uprawie truskawek. Krzysztof Zachaj, Dział Nawozów firmy Agrosimex.

Temat dzisiejszego webinaru, który mi przypadł w udziale zaprezentować, to jest przygotowanie pola pod uprawę truskawek i kluczowe aspekty, na które należy zwrócić uwagę. Oczywiście tutaj przygotowanie pola ma kluczowe znaczenie dla powodzenia każdej uprawy truskawek i nie tylko, wszystkich upraw sadowniczych, warzywniczych czy rolniczych, bo tutaj tych aspektów mamy bardzo dużo. Ale żebyśmy mogli mówić o dobrym wzroście roślin, to musimy rzeczywiście to pole przygotować, bo to jest klucz do powodzenia naszej uprawy, żeby nasze plantacje wyglądały tak ładnie, jak ta jedna plantacja. Na pewno dużo jest takich plantacji, ale niestety też spotykamy plantacje, które są w gorszym stanie, bo tutaj troszkę gdzieś tam to pole może nie zostało do końca tak przygotowane. Oczywiście tu mówiąc o przygotowaniu pola, mówimy o uprawie truskawki uprawianej w gruncie, ale też w ostatnich latach coraz więcej nam przybywa plantacji truskawek uprawianych pod osłonami. I tutaj pod osłonami, jak są uprawiane na podłożach inertnych, to nie będziemy mówić o przygotowaniu pola, ale też uprawia się truskawkę na podwyższonych zagonach. I też tutaj bardzo istotną rzeczą jest, żeby szczególnie w takich sytuacjach zadbać jednak o, jeżeli zrobimy zmianę nasadzeń, żeby tę glebę dobrze nawozić, odkazić, bo to też ma ogromne znaczenie, żeby ta presja patogenów, które szczególnie kiedy truskawki często wracają na to samo pole, żeby tutaj tę presję tych chorób maksymalnie zmniejszyć i jednocześnie dostarczyć później roślinom składników pokarmowych, które są niezbędne do wzrostu i zapewnią wydanie wysokich i dobrej jakości plonów.

Jeżeli mówimy o przygotowaniu pola, to oczywiście kluczem, taką podstawą jest najważniejsza informacja, jakie wysokości składników pokarmowych truskawka pobiera. Truskawki akurat z racji… nie mają zbyt wielkich wymagań pokarmowych. Przyjmuje się, że pobierają w zależności od odmiany, sposobu uprawy, od 50 do 100 kilogramów na hektar azotu, 30 do 60 kilogramów fosforu, tutaj największe wymagania są co do potasu, to jest od 120 do 190 kilogramów na hektar, wapnia 40-80 kilogramów jako tego wapnia odżywczego i 20 do 80 kilogramów magnezu. Oczywiście oprócz tego jeszcze niezbędne wymagania są co do mikroelementów, szczególnie tutaj żelazo jest kluczowym składnikiem dla truskawek, ale tak samo mangan i bor. I takiej ilości składników pokarmowych, mówimy tu szczególnie o fosforze, potasie, wapniu czy magnezie, powinny być w glebie, kiedy przygotowujemy to pole pod nowe nasadzenia. Bo jeżeli później będziemy w trakcie wegetacji, jak te plantacje zostają na tym polu na drugi czy czasami na trzeci sezon, to rzeczywiście trudniej jest te składniki pokarmowe wnosić, kiedy nie mamy możliwości wymieszania tych składników pokarmowych z glebą. Oczywiście w uprawie truskawek znaczną część składników pokarmowych wnosimy przez fertygację i te składniki razem z wodą przesiąkną w zasięg systemu korzeniowego, ale przy fertygacji też nie mamy możliwości pokryć tymi składnikami pokarmowymi całego systemu korzeniowego truskawek. I dlatego też patrząc na te wymagania pokarmowe truskawek, kluczem do każdego przygotowania pola jest analiza gleby. Ja tutaj dzisiaj może z braku czasu nie będę omawiał szczegółowo wszystkich tych, dlaczego analizy trzeba robić, bo to jest klucz i podstawowa informacja. I tu wybraliśmy kilka takich analiz, które pokazują, że nie da się powiedzieć jednym zdaniem, zastosujcie w każdym gospodarstwie załóżmy 100 kilogramów czy tam 50 kilogramów azotu, 30 kilogramów fosforu, 120 kilogramów potasu. Jak widzicie państwo z tych analiz, mamy tylko kilka analiz i mamy całkowicie różne zawartości fosforu, mamy zawartości potasu od bardzo wysokich do bardzo niskich, magnez od wysokiej do średniej czy bardzo niskiej, no i wapń. Tutaj ten rozrzut jest, jak państwo widzicie, największy, bo mamy od 3700 miligramów wapnia na litr gleby, a w innym przypadku mamy 107 miligramów wapnia. I w każdym tym gospodarstwie, każdą działkę nawet, nie tylko gospodarstwo, każdą kwaterę musimy traktować oddzielnie, bo nie da się ustalić, że wszędzie dajemy takie same dawki nawozu, bo po to robimy analizę gleby, żeby dostarczyć odpowiedniej ilości składników pokarmowych, ale druga rzecz, robimy też po to, żeby to nawożenie było ekonomicznie uzasadnione. Bo nie ma potrzeby dawać wysokich dawek załóżmy tego, tak jak w pierwszym przypadku, mamy wysokie zawartości czy średnie potasu, wysoką zawartość wapnia, wysoką zawartość materii organicznej, ale w innych przypadkach… i tutaj nie ma potrzeby stosowania wysokich dawek nawozu, bo możemy w ten sposób te dawki obniżyć. Dzisiaj każde gospodarstwo ma mniejsze czy większe, te pieniążki są oglądane dwa razy na nawozy, zanim je wydamy. I mając taką informację, możemy rzeczywiście tych pieniążków na nawozy wydać dużo mniej, a uzyskamy dobre plony w stosunku do tych, które mają niskie zawartości, tak jak mamy w tej dolnej tabelce 2_D, 3_D, gdzie mamy niskie zawartości azotu, niskie fosforu, bardzo niskie potasu, bardzo nisko, widzicie państwo, magnezu nisko też, poniżej 3 miligramów nawet w warstwie podornej, wapnia bardzo nisko, 107 miligramów. I tutaj te koszty nawożenia, niestety, żebyśmy mogli mówić o uzyskaniu wysokich plonów, niestety będą wyższe. Ale jeżeli nie zrobimy tego zabiegu nawożenia, nie damy odpowiednich dawek nawozów, to niestety od razu na starcie skazujemy tę plantację na to, że ona nie będzie mogła wydać odpowiedniego plonu, bo nie będzie miała odpowiedniej ilości składników pokarmowych niezbędnych do wzrostu, do rozwoju.

I jeszcze sprawa odczynu gleby. Widzicie państwo, tu mamy rozrzut bardzo wysoki, 7,5-7,8, ale mamy też w tej drugiej działce 7,8, 7,6, ale w podglebiu 4,7, czyli tutaj widać, że pewne działania były podjęte, ale ten proces odkwaszenia gleby jeszcze nie zaszedł tak głęboko, żeby można było mówić, że mamy podobny odczyn gleby w całym profilu tej warstwie ornej i podornej. I to będzie nam wpływało też na wzrost roślin, bo część będzie tu, gdzie mamy już, odkwaszenie gleby zaszło, a część będzie jeszcze w tej glebie silnie kwaśna.

I to, co jest kluczowym czynnikiem, który decyduje o powodzeniu uprawy, to są tak: zapewnić dobry odczyn gleby, zadbać o możliwie zawartość próchnicy, strukturę gleby, no i odpowiednia zawartość składników pokarmowych. I te filary, one wtedy nam, jeżeli te trzy odczynniki będą na dobrym poziomie, to samo nawożenie mineralne jest relatywnie proste i tanie, bo wtedy możemy dać, jeżeli mamy wysoką zawartość próchnicy, dobry odczyn gleby, to ilość składników pokarmowych, które musimy wnosić do gleby, będzie niższa niż na glebach ubogich w próchnicę.

Dlaczego ta próchnica jest tak istotna? Dlatego że ma ogromny wpływ na właściwości fizyczne, chemiczne, biologiczne gleby. Działa jak lepiszcze strukturotwórcze. Dobra struktura gruzełkowata wpływa nam na lepszy rozwój systemu korzeniowego. To jest bardzo istotne. No i to, co jest kluczowe w ostatnich latach, próchnica zatrzymuje pięć razy więcej wody, niż sama waży. Jest to magazyn wody na okresy suszowe. Oczywiście większość plantacji truskawek mamy nawodnienie, mamy instalacje nawodnieniowe, fertygacje, ale to też nawadnianie kosztuje. Jeżeli będziemy mieli glebę zasobną w próchnicę, to na początku wegetacji, tak jak mamy w tym roku, mieliśmy mokrą zimę. Grudzień, styczeń, luty – mamy dużo większą sumę opadów, niż to było w latach poprzednich. Jeżeli ta gleba będzie wysokopróchniczna, to tej wody nam wystarczy w tych rezerwach glebowych na dużo, dużo dłużej niż na glebach lekkich. Każde 1% próchnicy zatrzymuje do 160 metrów sześciennych wody. Gleba próchniczna w dobrej strukturze może zatrzymać do 80% wody opadowej dla roślin. Gleba uboga w próchnicę, gleba lekka, tej wody zatrzyma do 20%. Ta woda szybko przesiąka w głębsze warstwy poza zasięg systemu korzeniowego. Próchnica też jest takim rezerwuarem składników pokarmowych, dlatego że zasobność gleby jest większa. Może zmagazynować 4 do 12 razy więcej składników niż część mineralna. I to, co bardzo istotne, stabilizuje nam odczyn gleby. Na glebach próchnicznych nie ma takich silnych zmian od tego odczynu zakwaszania gleby i ponosimy mniejsze koszty na odkwaszanie. Próchnica też będzie nam zapobiegała przez tę stabilizację odczynu gleby, będzie też nam zapobiegała gromadzeniu się toksycznych pierwiastków, jak glin czy nadmiernej ilości żelaza czy manganu, które występują na glebach bardzo kwaśnych. I to, co bardzo istotne jeszcze, jest bardzo istotnym, że próchnica jest takim magazynem życia, poprawia aktywność mikrobiologiczną gleby. Dzisiaj ta mikrosprawność biologiczna gleby nabiera coraz większego znaczenia na przemianę azotu, przemianę fosforu, także mobilizację potasu. I dzięki stosowaniu takich produktów, gdzie będziemy mieli żyzną glebę plus produkty mikrobiologiczne, możemy rzeczywiście zdecydowanie obniżyć koszty nawożenia, uzyskując wysokie i dobrej jakości plony.

To, co jest tutaj, to jest istotne. Oczywiście, jeżeli macie państwo możliwość zastosowania obornika, są te regiony, gdzie ten obornik można kupić, to oczywiście obornik będzie doskonałym źródłem substancji organicznej i podnosił będzie nam żyzność gleby, dostarczał składniki pokarmowe i tę substancję organiczną. Ale jeżeli nie ma takiej możliwości, to też należy zwrócić uwagę, że nawet słoma, która jest używana do ściółkowania, ona w 80% będzie ulegała mineralizacji, a tylko 15-20% będzie przechodziło w procesy humifikacji, w dłuższej perspektywie wpływając na tworzenie się próchnicy. To, co bardzo istotne, kwasy humusowe, które są głównym składnikiem próchnicy, wpływają na strukturę gleby, życie biologiczne, ograniczenie składników pokarmowych i są takim magazynem życia, bo wpływają nam na tę poprawę sprawności biologicznej i zapobiegają wypłukiwaniu składników pokarmowych i antagonizmowi pomiędzy poszczególnymi składnikami pokarmowymi. To, co jest bardzo istotne, że kwasy humusowe wpływają na regulację stosunków wodno-powietrznych. To, co bardzo istotne, lepsza struktura gruzełkowata, gdzie mamy te przestworza struktury gruzełkowatej, gdzie w czasie opadów ta woda jest gromadzona, też to dużo łatwiejszy rozwój systemu korzeniowego. No i to, co jest bardzo istotne, kiedy mamy tak, jak teraz, sporo opadów, czy nawet jest tam nadmiar tych opadów, przyjdzie wiosna, wysokie temperatury, niestety na glebach takich ubogich w próchnicę dochodzi nam też do zaskorupienia, pękania tej gleby, przez to też uszkadzany jest system korzeniowy. Tam, gdzie są gleby zasobne w próchnicę, w kwasy humusowe, takich zjawisk prawie nie ma. To, co jest bardzo istotne. I to, co już powiedziałem, że rzeczywiście kwasy humusowe, próchnica, są doskonałą pożywką dla wszystkich mikroorganizmów glebowych. Na jednym hektarze w większości gruntów ornych w Polsce występuje 3 do 15 ton bakterii, które decydują o efektywności mineralizacji, ale też wpływają na wiązanie azotu, przemiany fosforu glebowego. Tak że tutaj też tych bakterii, które są pożyteczne, Azotobacter, Nitrosomas, Bacillus, Pseudomonas, Aspergillus, tych bakterii, które będą wpływały nam na przemiany biologiczne składników pokarmowych, tych składników naprawdę jest bardzo dużo i musimy robić coraz więcej, żeby stworzyć tym bakteriom i grzybom pożytecznym dobre warunki do rozwoju. To, co już powiedziałem wcześniej, na glebach zasobnych w próchnicę, w kwasy humusowe mamy dużo mniejsze straty wypłukiwania azotu. Truskawka ma płytki system korzeniowy i ważne jest, żeby on znajdował się w tej głębokości do 20, głównie 40 centymetrów, bo tam będzie główna masa truskawek. W tym roku, jeszcze w poprzednich latach takiego procesu wymywania tego azotu, wypłukiwania w czasie opadów praktycznie nie mieliśmy, bo mieliśmy niedobór wody. W tym roku po raz pierwszy mamy sytuację taką, że ta suma opadów w niektórych regionach, nawet w tych regionach takich i na Kujawach, suma opadów w tym okresie do 23 lutego, bo takie mamy dane, często jest o 100% wyższa niż to było w latach poprzednich. Tak że tutaj ta sytuacja, należy się z tego cieszyć, bo to będzie nam powodowało, że te składniki pokarmowe będą ładnie się rozpuszczały, które zostały zastosowane już w poprzednich latach i jesienią. I będą tutaj też dobre, i ta woda będzie nam zapewniała dobry wzrost roślin, i będziemy mogli wejść troszkę później z fertygacją. Druga rzecz, próchnica wpływa nam, tak jak już mówiłem, na odczyn gleby. To ma kluczowe znaczenie, dlatego że stabilizuje nam odczyn gleby, nie mamy takich wahań, że jak zwapnujemy świeżo pole, mamy przez krótki okres czasu pH 7 czy więcej, powstają nam trudnorozpuszczalne te związki fosforu, bo to ma największy wpływ, związany jest z odczynem gleby i tutaj stabilizacja tego odczynu ma kluczowe znaczenie, bo na glebach kwaśnych powstają fosforany glinu, żelaza, a świeżo po zwapnowaniu na glebach zasadowych powstają nam fosforany wapnia, które też są nierozpuszczalne. I takie optymalne pH jest 6-6,5 dla najlepszego pobierania fosforu, a kompleks sorpcyjny z kwasami humusowymi też będzie zapobiegał uwstecznianiu się fosforu i tworzenie tych nierozpuszczalnych związków. To, co jest bardzo istotne, mniejsze wypłukiwanie składników pokarmowych, większa dostępność w zasięgu systemu korzeniowego, zmniejszenie antagonizmu jonowego, to są te kluczowe czynniki, które mają ogromny wpływ na pobieranie składników pokarmowych, wzrost roślin i dobry rozwój, i wydanie wysokich plonów. Też tak jak spojrzymy jeszcze na ten szczebel najdrobniejszy, gdzie mamy strefę włośnikową, to też żeby składniki pokarmowe były pobierane, muszą być rozpuszczone w wodzie. Dodatek kwasów humusowych będzie też oczywiście zmniejszał antagonizmy jonowe, ale kwasy humusowe, próchnica, stymulują rozwój na strefie włośnikowej, tej, która jest najaktywniejsza, którą pobierana jest woda, składniki pokarmowe i następuje ta wymiana jonowa pomiędzy glebą, roztworem glebowym, a strefą włośnikową uprawianych roślin. Tak że tutaj kwasy humusowe mają ogromny wpływ na budowanie tego systemu korzeniowego i rozwój roślin i pobieranie składników pokarmowych. Ta ogromna jeszcze zaleta, którą… bo mówimy o budowaniu próchnicy, ale też próchnica nam się odwdzięcza za… jeżeli będziemy wpływali na utrzymanie dobrego poziomu tej próchnicy, to też w procesie mineralizacji, jak widzieliście państwo, te procesy są równoważne, mamy mineralizację i humifikację. Humifikacja, mineralizacja próchnicy następuje praktycznie non-stop, bo te bakterie jednak glebowe pracują, przetwarzają, korzystają z tej próchnicy i w tym okresie wegetacji na glebach takich ciężkich, które będą miały te 2-3% próchnicy, uwalnianych zostaje 70-80 kilogramów azotu, na glebach średnich – 90-95 kilogramów, a na glebach lekkich nawet do 100 kilogramów azotu. Czyli też możemy wtedy brać pod uwagę, że możemy zastosować niższe dawki nawozów mineralnych na tych glebach, które mają wysoką zawartość próchnicy, bo ten azot zostanie uwolniony w okresie wegetacji. Co prawda truskawka do tego momentu z racji, że wcześniej wchodzi nam w okres wegetacji i szybko kończy nam wydanie plonów, bo to mamy z reguły czerwiec, maj, czerwiec, to tutaj te procesy zachodzą jeszcze dłużej, ale też na ten start tego azotu dla roślin już będzie dostarczonego.

I co zrobić, jeżeli nie mamy obornika? Widzicie państwo, że ta gleba jest zmęczona. Truskawki wracają często na pole. Nie uzyskujecie takich plonów, jak u załóżmy sąsiadów, to wtedy oczywiście należy zadbać o to, żeby tej próchnicy… poprawić te procesy humifikacji, wpłynąć na dostarczenie kwasów humusowych i naszym produktem, tym kluczowym, który dostarcza tych składników, jest Rosahumus. Stosujemy go w zespole uprawek przygotowujących pole w dawce 3-6 kilogramów na hektar. Później też może być stosowany dolistnie. I też to, co bardzo istotne, jak będziecie państwo sadzili nowe nasadzenia, moczenie korzeni sadzonek, jednoprocentowy roztwór, doskonałe efekty, też będzie wpływał nam na pobudzenie rozwoju systemu korzeniowego. Drugim produktem jest Startus Active, który oprócz kwasów humusowych zawiera także aminokwasy, tryptofan, metioninę. I ten produkt możemy stosować i przed sadzeniem, i później po sadzeniu truskawek. No i płynna wersja Rosahumusa – Acti Humus Pro, mniejsza koncentracja, w płynnej wersji, 20-40 litrów na hektar, doglebowo w zespole uprawek przygotowujących pole pod nowe nasadzenia.

I tutaj stosując Rosahumus, mamy rzeczywiście bardzo fajny rozwój systemu korzeniowego, rośliny szybciej go budują, lepiej się rozwija, tak że tutaj ma to ogromne znaczenie dla poprawy pobierania składników pokarmowych i wydania wysokich i stabilnych plonów. Tutaj Startus Active jako drugi produkt, to akurat było nawożenie dolistne tym preparatem, ale widzicie państwo, że stosowanie kwasów humusowych – czy Rosahumus, czy Startus – jest bardzo korzystne, dlatego że będzie nam wpływał na lepsze pobieranie składników pokarmowych, lepszy rozwój systemu korzeniowego i w końcowym efekcie uzyskujemy dużo wyższe plony niż tam, gdzie tych produktów nie stosowaliśmy. Kolejnym produktem, ale całkowicie innym od Rosahumusu czy Startusa jest nawóz Algasoil. Jest to nawóz granulowany, w 100% otrzymywany z alg morskich Sargassum. Nawóz, który zawiera wszystkie składniki organiczne, azot, fosfor, potas, wysoką zawartość węgla organicznego, substancji organicznej, kwas alginowy, który ma podobne działania jak kwasy humusowe. Nawóz ten możemy stosować w zespole uprawek przygotowujących pole razem z nawozami NPK. Stosując Algasoil możemy obniżyć dawki nawozów mineralnych NPK nawet o 25%. Dzięki temu, że zawiera tę substancję organiczną plus kwas alginowy oraz jod, będzie wpływał nam na lepszy rozwój systemu korzeniowego i zmniejszenie tego antagonizmu pomiędzy poszczególnymi składnikami pokarmowymi.

No i dochodzimy do kolejnego etapu. Pierwszy filar omówiliśmy, czyli przygotowanie, poprawa żyzności gleby, bo struktura gruzełkowata, te aspekty, które wcześniej mówiłem. Drugim aspektem bardzo istotnym jest odczyn gleby. I tutaj największe szanse poprawy odczynu gleby mamy tak na dobrą sprawę tylko przed założeniem plantacji, przygotowując pole. Jak państwo widzicie, truskawka nie ma zbyt wygórowanych oczekiwań, potrzeb co do odczynu gleby, bo to 5,5-6,2 to jest taki optymalny odczyn gleby dla uprawy truskawek. Ale też spotykamy się, że wiele plantacji jest uprawianych na glebach, które mają pH poniżej 5 i tutaj rzeczywiście wtedy ten rozwój roślin jest gorszy. Mniejszy, gorszy był rozwój systemu korzeniowego, gorsza dostępność składników pokarmowych, bo oczywiście wapń jest tym składnikiem, który ma ogromne znaczenie, jeżeli chodzi o wpływ na glebę, na jej właściwości fizykochemiczne. Ale też pamiętajmy o tym, że wapń też jest tym składnikiem, który będzie nam wpływał… jako składnik odżywczy, o czym mówiłem wcześniej. Tutaj państwo widzicie, że wraz ze zmianą odczynu gleby zmienia nam się pobieranie składników pokarmowych. Na glebach bardzo kwaśnych stopień wykorzystania, pobierania azotu, fosforu czy potasu jest powyżej 20%, poniżej 30%. Największy wpływ ma odczyn gleby na pobieranie fosforu, jak państwo widzicie, dopiero pH takie 7 wpływa nam, że pobieranie fosforu jest na tym maksymalnym poziomie, ale dla uprawy truskawki takie pH jest niepożądane. Jak widzicie państwo, przy pH 6 już to pobieranie fosforu jest na poziomie około 50%, a pobieranie azotu, potasu przy pH 6 jest na poziomie ponad 80%, azotu ponad 90%, pobieranie potasu. Inna rzecz jeszcze, antagonizmy. Jak państwo widzicie, silne antagonizmy mamy pomiędzy fosforem a wapniem, pomiędzy fosforem a żelazem. To, co na glebach kwaśnych, że powstają te fosforany żelaza nierozpuszczalne w wodzie, ale też mamy antagonizmy pożyteczne, że krzem będzie wpływał na pobieranie fosforu, magnez będzie wpływał na pobieranie fosforu. Tutaj trzeba też zwracać na to uwagę i ten odczyn gleby będzie miał ogromny wpływ na tego typu działania i pobieranie składników pokarmowych i ich dostępność. Rola wapnia w glebie jest niezmiernie istotna. Też wpływa na odczyn gleby, wpływa na tworzenie struktury gruzełkowatej. Na glebach kwaśnych następuje niestety degradacja chemiczna, rozpad struktury i takie gleby będą właśnie wtedy… albo tworzą się zastoiska wodne, albo ta woda będzie szybko przesiąkała w głąb gleby. Odczyn gleby, wapń wpływa na pobieranie składników pokarmowych, to co widzieliście państwo, lepszy rozwój systemu korzeniowego. Wapń też ma ogromny wpływ, podniesienie odczynu gleby ma ogromny wpływ na lepszy rozwój sprawności biologicznej gleby. Wszystkie mikroorganizmy lepiej rozwijają się na glebach o odczynie lekko kwaśnym, gdzie jest pH 5,5-6 albo jeszcze wyższe. I to, co bardzo istotne, na glebach kwaśnych i bardzo kwaśnych wzrasta ruchliwość metali ciężkich, kadmu, ołowiu, glinu i te pierwiastki są szkodliwe dla systemu korzeniowego, ale też jeżeli na glebach kwaśnych, to też dzisiaj coraz więcej, wszyscy przetwórcy robią dzisiaj analizy chemiczne i często zdarzają się przypadki, że jest nadmierna kumulacja kadmu czy glinu w dostarczanych owocach i wtedy takie owoce czy warzywa są często dyskwalifikowane, bo nadmierna zawartość metali ciężkich jest niestety bardzo szkodliwa. To, co bardzo istotne, w naszych warunkach klimatycznych roczne straty wapnia są przez… wymywanie w głąb gleby, szczególnie w tych okresach zimowych, tak jak mamy w tym roku. Owszem, mieliśmy dwa czy trzy może epizody takie zimowe, że troszkę nam gleba zamarzała, ale tak na dobrą sprawę mamy koniec lutego, temperatura kilkanaście stopni, czyli wymywanie, dużo opadów i wymywanie wapnia niestety będzie w tym roku duże. Pobranie przez rośliny. To truskawka, widzieliście państwo, do tych 80 kilogramów wapnia, ale są uprawy, tak jak rzepak czy warzywa kapustne, czy nawet jabłonie, które pobierają tego wapnia dużo, dużo więcej i stosowanie jeszcze nawozów azotowych, zawierających azot amonowy, czyli saletra amonowa, siarczan amonu czy mocznik, będzie powodowało, że ten azot też jest… wapń będzie tracony, bo będą te nawozy zakwaszały nam gleby.

Dzisiaj mamy bardzo dużą ofertę produktów wapniowych na rynku i tutaj my oferujemy Wapniak Kornicki, Żywa Kreda, Active Mag, nawóz wapniowo-magnezowy, ale jeżeli państwo macie taką sytuację, bo to mówimy do odkwaszania, to są nawozy na bazie kredy, Wapniak Kornicki, Żywa Kreda, nawozy na bazie kredy, które szybko działają, dostarczają wapń do odkwaszania gleby, a siarczan wapnia, ASX Siarczan Wapnia, służy nam do dostarczania tego wapnia odżywczego, dlatego że, jak państwo widzieliście, mamy też takie sytuacje, że jeżeli robimy analizę gleby na zawartość wapnia odżywczego, jeżeli tego wapnia będzie poniżej 1000 miligramów, musimy także dostarczyć ten wapń odżywczy, który nie będzie nam służył do odkwaszania gleby, bo siarczan wapnia ma pH około 10-11, w stosunku do Wapniaka czy do Żywej Kredy, które mają pH 13-14, to jego działanie odkwaszające jest dużo mniejsze, ale dostarcza nam ten wapń odżywczy, który będzie poprawiać zaopatrzenie truskawek w wapń. I jest to doskonały produkt, to jest w 100% siarczan wapnia. Są na rynku produkty, które zawierają siarczan wapnia, ale tylko jako domieszkę, a tu mamy 100% siarczan wapnia, który będzie bardzo szybko nam, 37% wapnia, 45% siarki, także doskonałe źródło i wapnia, i siarki dla roślin uprawnych.

I dochodzimy teraz, tak, poprawiliśmy żyzność gleby, wiadomo,  żyzności gleby nie poprawimy w ciągu jednego roku, czy nie poprawimy zawartości próchnicy. Odczyn gleby możemy już tymi działaniami ustabilizować, czy nawet szybko podnieść. I teraz mając, robiąc tam te dwa działania, przechodzimy do tego nawożenia podstawowego. Oczywiście przygotowując pole musimy dążyć do tego, żeby uzyskać takie zawartości składników pokarmowych w glebie, jakie są optymalne dla uprawy truskawek. I tutaj, bazując na tych analizach gleby, które państwu wcześniej pokazywałem, musimy dostarczyć tę różnicę pomiędzy pobraniem z takim naddatkiem, a zawartością, jaka jest w glebie, i tę różnicę składników pokarmowych dostarczyć. Truskawki są bardzo wrażliwe na stosowanie nawozów chlorkowych, dlatego my tutaj polecamy państwu całą paletę produktów bezchlorkowych, czyli Rosafert 5-12-24, to jest nawóz niskoazotowy, z wysoką zawartością potasu, Rosafert 12-12-17. I te nawozy stosujemy, czy YaraMila Complex, są to doskonałe nawozy przed sadzeniem truskawek do przygotowania tego pola. Tutaj też, jeżeli państwo stosujecie, są większe niedobory fosforu czy potasu, to mamy oczywiście nawozy jednoskładnikowe, czyli ASX Fosforan Dwuamonowy, czy Kalisop, czy siarczany potasu, Kalisop, czy GranuPotasse. I oczywiście jeszcze do tego nam dochodzi Pfizer. Też fajnym produktem, który też służy do przygotowania pola, jest Polysulphate, który zawiera potas, magnez, wapń, też nawóz bezchlorkowy o mniejszej koncentracji, ale też dostarczamy te wszystkie niezbędne składniki pokarmowe. I tutaj jeszcze chciałem państwu powiedzieć o jednym produkcie, który jest nawozem, ale jego działanie to nie jest tylko nawozowe, to jest Perlka, o której powiem za chwilkę, bo jest to cyjanamid wapnia, który rzeczywiście ma takie dwutorowe działanie. Raz – dostarcza nam wapń i azot, a drugie – ma to działanie takie dezynfekujące glebę, wpływające na jej zdrowotność i tutaj jest to bardzo fajne rozwiązanie, które na wielu plantacjach truskawek jest stosowane. I ten produkt należy stosować. I tutaj jeszcze Qrop Mix, saletra potasowo-wapniowa, nawóz może być bardziej pogłówny, ale też stosowany, polecany do nawożenia truskawek. Perlka. Cóż to jest cyjanamid wapnia? Jest to produkt, który, ten cyjanamid wapnia, 19,8% azotu, 50% wapnia. Ten cyjanamid wapnia jest to przedłużone działanie azotu, wolno działający. Jest ta funkcja specjalna, która ma to działanie dezynfekujące, stosowany w zespole uprawek przygotowujących pole. Przynajmniej 2-3 tygodnie minimum przed sadzeniem truskawek. Będzie wpływał na ograniczenie rozwoju chwastów, zmniejsza agresję chorób i później te procesy nawozowe zachodzą w glebie, forma mocznika przechodzi do formy amonowej, do formy saletrzanej i dostarczany jest azot w dłuższym okresie czasu. I oczywiście nawóz zawiera 50% wapnia, który też tutaj będzie dla roślin tym składnikiem pokarmowym. Tak że Perkla działa, jak państwo widzicie, na kilka aspektów. Niszczy kiełkujące chwasty, to jest bardzo istotne, dlatego że kiełkujące chwasty są bardzo wrażliwe na działanie tego cyjanamidu wapnia, ogranicza występowanie szkodników glebowych różnych, które występują, ogranicza występowanie ślimaków, presja chorobowa maleje, ogranicza kiełkowanie rodników Verticillium, Phytophthora, Alternaria, różnych grzybów. Tak że tutaj cyjanamid wapnia ma też to działanie fitosanitarne, ogranicza występowanie kiły kapusty, ale tak samo w uprawach truskawek ogranicza występowanie innych chorób. Przyspiesza rozkład resztek liści, pędów, które zostają na polu, tak że tutaj też to jest działanie bardzo istotne. Na każde 100 kilogramów potrzeba 2-3 dni karencji od aplikacji. Zalecana dawka, która zwiększa aktywność jeszcze biologiczną gleby i silniejszy rozwój systemu korzeniowego. Zalecana dawka Perlki w uprawie truskawek, które należy zastosować, żeby były efekty te dezynfekujące, odkażające glebę, stymulujące wzrost roślin, to jest 500-800 kilogramów. Czyli tutaj to, co powiedziałem wcześniej, przynajmniej te 2-3 tygodnie przed sadzeniem truskawek taki zabieg powinien być wykonany. Czyli na 100 kilogramów Perlki potrzeba 2-3 dni karencji od aplikacji. I to, co bardzo istotne, że Perlka promuje więcej bakterii, mniej grzybów, to, co jest bardzo istotne dla zdrowotności roślin. I tu państwo widzicie, że lepszy rozwój systemu korzeniowego, tutaj mamy więcej korzeni włośnikowych tam, gdzie była stosowana Perlka niż na kontroli.

I ostatni aspekt, przechodzimy do poprawy życia biologicznego gleby, to jest stosowanie produktów, które zawierają bakterie. Polecamy kilka takich produktów. Dlaczego o tym mówimy? Dlatego że obserwując, teraz mieliśmy serię konferencji też i stacjonarnych, trochę mieliśmy spotkań z sadownikami, ja może mniej, ale moi koledzy tutaj spotykają się z sadownikami, udzielają doradztwa, prowadzimy doradztwo, i coraz więcej mamy takich głosów, że „stosuję dużo nawozów mineralnych, a nie uzyskuję jakichś takich super efektów, których oczekiwałem”. Co się okazuje? Że często taka gleba jest silnie zmęczona, ta truskawka wraca często na to pole i wprowadzenie do produkcji tych produktów mikrobiologicznych będzie nam poprawiało, uruchamiało te rezerwy glebowe. W przypadku fosforu będzie wpływało na wiązanie azotu z powietrza. Tak że te bakterie produkują mnóstwo substancji, które wpływają na zdrowotność systemu korzeniowego, poprawiają takie życie biologiczne gleby. Dlatego też zachęcamy do tego, żeby w tym zespole uprawek przygotowujących pole także wziąć pod uwagę te produkty mikrobiologiczne, o których mówiliśmy już. Pierwszy to jest Azotobacter salinestris, które zawiera produkt Rhizosum N Plus, bakterie wiążące wolny azot z powietrza. One mogą działać na trzy sposoby: działać przez liście, przez korzenie, ale też są wolno żyjące, zasiedlają glebę. I w tym zespole uprawek też tutaj Azotobacter polecamy. To, co już mówiłem wcześniej, ważne jest, żeby te bakterie stosować na glebach, gdzie jest pH 5,5, w truskawce takie jest wymagane. Jak państwo widzicie, już te bakterie wtedy się dobrze rozmnażają, sprawnie działają, szybko wiążą ten azot z powietrza, mogą w ten sposób dostarczyć do 50, nawet więcej, do 70 kilogramów azotu na hektar. To, co jest bardzo istotne, one działają też już w niskich temperaturach, już od 4 stopni Celsjusza te bakterie są sprawne, wiążą ten azot z powietrza, dostarczając go do gleby. Tak jak zasiedlając truskawkę, czy na plantacjach, w których te truskawki rosły, wtedy będzie działał i przez liście, ale też zasiedla nam ryzosferę strefy korzeniowej i zasiedla nam glebę, gdzie będzie rozwijał się dalej system korzeniowy i te bakterie będą nam dostarczały ten azot do roślin. To, co bardzo istotne, my z tym produktem pracujemy od 2014 roku, w różnych uprawach, rolniczych, warzywniczych, sadowniczych. I tu akurat mamy jedno doświadczenie, jak widzicie państwo, że stosowanie Rhizosum przy zredukowanej dawce azotu, 150 kilogramów tu było Rhizosum N Plus plus 150 kilogramów saletry amonowej, mieliśmy wyższą zawartość azotu niż tam, gdzie było pełne nawożenie mineralne. Ta zawartość po zbiorach zostało jeszcze ponad 70 kilogramów azotu więcej niż tam, gdzie poszło pełne nawożenie mineralne. Czyli tę różnicę dostarczyły nam bakterie Azotobacter salinestris. My polecamy. Tak że te 50-70 kilogramów przy wczesnej aplikacji Rhizosum N Plus rzeczywiście te bakterie mogą dostarczyć i wtedy, patrząc na rezerwy glebowe, możemy tutaj rzeczywiście bardzo ograniczyć nawożenie azotowe także w uprawie truskawek. Nie ma ryzyka jednocześnie przy tym, że te bakterie będą nam przenaważały plantację truskawek.

Drugim składnikiem, który ma ogromne znaczenie, a jest kluczowy dla przygotowania pola, to jest fosfor. Fosfor jest najmniej mobilnym pierwiastkiem w glebie i powinniśmy zrobić wszystko, żeby główne nawożenie fosforowe zastosować przed założeniem plantacji truskawek. Ale to, co jeszcze jest bardzo istotne, należy pamiętać o tym, że około 50%, 40-kilka do 50% fosforu, który jest w glebie, jest to fosfor organiczny. Żeby ten fosfor organiczny uwolnić, musimy skorzystać z pomocy bakterii glebowych, które ten fosfor przetworzą do formy mineralnej. Tymi grzybami to są Aspergillus, Penicillium, Rhizopus, bakterie Bacillus, Pseudomonas. Tak że tutaj tych bakterii i grzybów mamy bardzo dużo i przy ich pomocy możemy te rezerwy glebowe, czy ten fosfor uwsteczniony, przetworzyć do tego fosforu łatwo dostępnego dla roślin. Też także grzyby mikorytyczne, Glomus, Trichoderma, tak że one tutaj będą też wpływały nam na poprawę tej dostępności fosforu. Wszystkie te mikroorganizmy, ten fosfor, będą przetwarzały ten fosfor organiczny do fosforu mineralnego te wszystkie bakterie i grzyby przy pomocy enzymów fosfataza. Ten enzym jest najbardziej aktywny latem, wtedy, kiedy jest ciepło, te bakterie dobrze pracują, ale tutaj dbając już o poprawę sprawności biologicznej gleby, będziemy uruchamiali ten fosfor organiczny, zapewniając dobre zaopatrzenie dla roślin w tym roku, także po zbiorach i w latach kolejnych. Produktem, który bardzo fajnie nam będzie wpływał na poprawę tej dostępności fosforu dla roślin, jest produkt Delsol Plus. Być może część z państwa zna już Delsol, bo kilka lat temu mieliśmy Delsol, tylko być może wtedy za wcześnie wyszliśmy ze sprzedażą produktów mikrobiologicznych, ale w międzyczasie firma udoskonaliła ten produkt. Wtedy Delsol zawierał tylko Pseudomonas putida, dzisiaj jest bakteria Pseudomonas putida, Bacillus subtilis oraz grzyb Trichoderma harzianum THM 308. W uprawach ogrodniczych jeden oprysk doglebowy przed siewem, przed sadzeniem truskawek lub we wczesnych fazach rozwoju możemy zastosować w dawce 1-2 kilogramy na hektar. Dlaczego ten produkt i dlaczego te bakterie? Dlatego że bakterie Pseudomonas putida odpowiadają przede wszystkim za biochemiczne udostępnianie fosforu, żelaza i innych pierwiastków, ale tak, tworzą z tym żelazem połączenia takie chelatowe, siderofory. Wtedy żelazo staje się dostępne dla roślin uprawnych, ale te siderofory blokują pobieranie żelaza dla mikroorganizmów chorobotwórczych, a żelazo jest najważniejszym pierwiastkiem dla wszystkich mikroorganizmów, czy to będą bakterie, czy grzyby. Dzięki temu, ograniczonej zdolności żelaza, mamy mniejszą presję chorób. Bakterie Pseudomonas putida produkują także kwas ketoglutarowy, który wzmacnia nam system korzeniowy, stymuluje ten system korzeniowy. Produkują hormony roślinne, kwas indolilooctowy, który pobudza nam także rozwój systemu korzeniowego oraz produkują substancje, które ograniczają nam rozwój patogenów, czyli cyjanowodór, kwas salicylowy, antybiotyki – fenazynę. Wysoka zawartość tych substancji w ryzosferze będzie nam chroniła ten system korzeniowy przed atakami różnych chorób. I tak jak już powiedziałem o tym pobieraniu fosforu, przemianach tego fosforu organicznego, rzeczywiście Pseudomonas putida jest bardzo skuteczny w tym temacie.

Trichoderma harzianum THM 308. Jest to grzyb, który zasiedla system korzeniowy, żyje w symbiozie z systemem korzeniowym roślin i dzięki temu wpływa na pobieranie fosforu, innych składników pokarmowych, chroni ten system korzeniowy przed atakiem patogenów, poprawia konkurencję z innymi mikroorganizmami, czyli też ogranicza dostępność tego żelaza, czy patogenów tych grzybów chorobotwórczych czy bakterii i też tutaj może wpływać, modyfikować warunki środowiska w zasięgu systemu korzeniowego, gdzie będzie wpływał na pobieranie składników pokarmowych dla roślin. Stymuluje te wszystkie substancje wzrostowe, które wydziela, będą wpływały tam także na wzrost roślin i zwiększa odporność roślin na atak patogenów.

Bacillus subtilis, jest to druga bakteria, która wpływa na pobieranie fosforu, ale tak jak Pseudomonas putida wpływa nam przy tworzeniu sideroforów z żelazem, o tyle Bacillus subtilis wpływa nam na tworzenie sideroforów z cynkiem. Czyli tutaj stosując Delsol Plus wpływamy na pobieranie, zwiększoną dostępność fosforu, żelaza i cynku, czyli trzech bardzo ważnych składników pokarmowych, które występują z reguły w uprawie truskawek w deficycie, a cynk dodatkowo, szczególnie w okresie wiosennych chłodów, też będzie nam wpływał na zwiększenie odporności na niskie temperatury. Dodatkowo wszystkie te bakterie będą nam wpływały na, jeżeli mamy bogate życie biologiczne, dużą zawartość bakterii Pseudomonas putida, Bacillus subtilis, Trichoderma w glebie, w zasięgu ryzosfery. Te bakterie będą nam chroniły system korzeniowy, zapewniając lepsze pobieranie składników pokarmowych, fosforu, żelaza, cynku, chroniąc i ograniczając rozwój tych mikroorganizmów chorobotwórczych, poprawiając zdrowotność roślin i dzięki temu uzyskamy rzeczywiście dobry wzrost, a w końcowym efekcie wyższe i zdrowe plony. To, co bardzo istotne, tu akurat mamy doświadczenie sprzed kilku lat z tą pierwszą wersją Delsolu, w tym roku robimy te doświadczenia, robiliśmy, będziemy robili bardzo dużą serię tych doświadczeń, w tamtym robiliśmy w urawach rolniczych, gdzie ta nowa formulacja się sprawdziła. W tym roku mamy zaplanowaną serię doświadczeń, ale widzicie państwo, Delsol, tylko bakterie Pseudomonas putida wpływały na to, że tutaj zawartość fosforu rozpuszczalnego w wodzie, dostępnego dla roślin, mieliśmy o ponad 50% więcej niż na kontroli, gdzie nie był stosowany Delsol. Na kontroli było 13,2 miligramów fosforu na 100 gramów gleby, to tam, gdzie był stosowany Delsol ta zawartość fosforu na koniec wegetacji była o 6 miligramów wyższa, 7 praktycznie, ponad 50% wyższa zawartość fosforu. Czyli to, co mówiłem, uruchomione zostały te rezerwy glebowe, ten fosfor organiczny dzięki bakteriom Pseudomonas putida, został przetworzony do form mineralnych, dostępnych dla roślin uprawnych. Działaniem następczym Delsolu jest wpływ na plonowanie. Ta pierwsza wersja rzeczywiście wpływała bardzo dobrze, lepszego funkcjonowania systemu korzeniowego, wpływał nam na lepszy plon owoców, czy to odmiany Elsanta czy Alkor, bo w takich uprawach był testowany. Jak należy stosować Delsol? W formie oprysku przed zasadzeniem drzewek, krzewów, truskawek. Tak że tutaj można połączyć najlepiej z Rhizosumem N Plus w dawce 25 gram, Rosahumusem w dawce 3 kilogramy na hektar. Bardzo dobre efekty daje także moczenie sadzonek przed sadzeniem w jednoprocentowym roztworze. I tutaj najlepiej połączyć to z Rosahumusem, tak że wtedy będziemy mieli super… zastosować oprysk gleby plus moczenie sadzonek. To daje najlepszy efekt.

Trzecim produktem, całkiem innym, o którym tutaj chciałem powiedzieć, jest Messor. Też to jest produkt mikrobiologiczny, który zawiera dwie bakterie, Bacillus megaterium i Bacillus pseudomycoides oraz grzyby mykoryzowe, ale zawiera węgiel organiczny, ekstrakt z alg morskich Ascophyllum nodosum, kwas alginowy, mannitol, laminarynę, fucoidynę, czyli produkt, który będzie nam wpływał na biologiczne wiązanie azotu, rozpuszczanie fosforu. I jak państwo widzicie, mobilizację potasu. Stosując Messor, możemy też obniżyć dawki potasu. Tutaj stosując ten produkt, są szybsze efekty wizualne po dodaniu tych substancji wzrostowych, które mamy, czyli kwas alginowy, ekstrakt z alg morskich, on też będzie wpływał nam na lepszy rozwój, namnażanie się tych bakterii i grzybów po aplikacji w glebie. Może być stosowany w rolnictwie ekologicznym, zrewitalizuje mikrobiom gleby, ryzosfery, poprawia wzrost tych mikroorganizmów innych, bo dostarczamy także składniki pokarmowe, które będą stymulowały nie tylko bakterie, które dostarczamy w glebie, ale te, które są w glebie naturalnie. Stosując Messor, też możemy obniżyć dawki nawozów mineralnych, wszystkich NPK o 20%. Stosując Rhizosum, możemy obniżyć dawki azotu do 50%, Delsol Plus, fosforu samego o 50%, a stosując Messor, możemy wszystkich nawozów NPK o 20% obniżyć, dawki nawozów mineralnych. Łatwe stosowanie, jedna aplikacja w sezonie, 1 do 2 litrów na hektar, tak że tutaj doskonałe efekty. Mamy takie jedno doświadczenie, które robiliśmy w Instytucie Ogrodnictwa w uprawie truskawki, gdzie była fertygacja, akurat tu robiliśmy, widzicie państwo, w stosunku do kontroli uzyskane były efekty ponad 10-15% wyższe plonowanie przy zredukowanych dawkach nawozów mineralnych, wyższe plony uzyskaliśmy truskawek, tak że tutaj jest to bardzo fajny produkt. Dlaczego? Tu jeszcze mamy w Hiszpanii, gdzie jest produkowany, stosują już w uprawie truskawek, gdzie uprawia się w tunelach, mamy lepsze wiązanie owoców, większą sumę owoców, tam, gdzie była stosowana, ta redukcja o 20% wszystkich nawozów NPK, tak że widzicie państwo, że i wyższe plony były z pierwszych 8 zebrań, także wyższa ilość owoców na poletku, tak że tutaj widzimy, te efekty są o kilkanaście procent wyższe.

I na podsumowanie chciałem powiedzieć, że tak, żyzna gleba. Ktoś powie, że znów mówimy o tym, ale widzimy, zmienia nam się cały czas klimat. Mamy w tym roku dużą ilość opadów, ale co będzie w maju, czerwcu, lipcu, czy nie wystąpią nam temperatury jeszcze wyższe niż w latach poprzednich, większy deficyt wody? Dlatego musimy dbać naprawdę o tę żyzność gleby, bo to daje nam takie bezpieczeństwo uzyskania tych stabilnych plonów. Struktura gruzełkowata, dobry odczyn gleby, to są te elementy, które będą miały kluczowe znaczenie dla powodzenia uprawy, uzyskiwania wysokich i dobrej jakości plonów. A wprowadzenie do agrotechniki tych produktów mikrobiologicznych, które będą poprawiały żyzność gleb czy Rosahumus, Startus, Rhizosum, Delsol, Messor, Algasoil, będą nam poprawiały to życie biologiczne gleby, ale też będą wpływały na możliwość ograniczenia stosowania nawozów mineralnych od 20 do 50%, także też w tych ekstremalnych warunkach pogodowych. Myślę, że patrząc na to przygotowanie gleby, o którym tu mówiliśmy, widzicie państwo, że ma ono ogromne znaczenie, bo w truskawce, która ma krótkie okresy wegetacji, trudno jest później nadrobić jakieś błędy, jeżeli nie przygotowaliśmy dobrze pola, trudno jest naprawdę te błędy w krótkim okresie wegetacji naprawić.

Ja miałbym na tyle, ale mamy teraz, pokazały się nam dwa pytania, tak że pierwsze pytanie: W jakiej dawce i kiedy stosować Perlkę? Mówiłem o tym, ale tak dla przypomnienia, Perlkę najlepiej stosować jest w zespole uprawek przygotowujących pole, zalecana dawka jest to w uprawie truskawki 500-800 kilogramów na hektar i przynajmniej 2-3 tygodnie przed planowanym sadzeniem truskawek. Im dłuższa ta przerwa będzie, tym lepiej, bo tutaj, żeby nie doszło do takiej sytuacji, że zbyt krótki odstęp może wtedy ten cyjanamid wapnia działać, ciut osłabiać system korzeniowy. Ale jeżeli tę przerwę zachowamy, wtedy te efekty są bardzo dobre.

Jeszcze jedno pytanie: W jakiej dawce i kiedy należy stosować Delsol? Tak jak powiedziałem, Delsol polecamy stosować… tu termin stosowania jest dosyć szeroki, bo można lepiej go zastosować w zespole uprawek przygotowujących pole. Zalecana dawka jest to 1-2 litry na hektar. Może być stosowany też bezpośrednio po sadzeniu i tutaj wtedy tak samo, wtedy już tutaj stosujemy dawkę 1 litr na hektar. Można połączyć Delsol razem z Rhizosumem lub z Rosahumusem. Jeżeli przygotowujemy, stosujemy ten zabieg przed sadzeniem truskawek w zespole uprawek przygotowujących pole, to najlepiej połączyć go z Rosahumusem w dawce 3-6 kilogramów na hektar.

Tak że ja dziękuję państwu za uwagę i życzę w tym roku, żeby truskawki naprawdę państwu urodziły i żeby była dobra cena na te owoce. Dziękuję bardzo.