Przyczyny niskich plonów truskawki w sezonie 2022

Dla plantatorów truskawek sezon 2022 obfitował w dobre ceny za owoce, zarówno deserowe, jak i przemysłowe. Niemniej było też dużo problemów, zwłaszcza z wielkością i jakością plonu. Braku wydajności na wielu plantacjach nie rekompensowały zadowalające stawki za owoce. Skąd niskie plony? Złożyło się na to kilka czynników, a największy wpływ miała oczywiście pogoda.

Tomasz Domański

Wielu niepowodzeń w sezonie2022 należy upatrywać w roku 2021, kiedy to przebieg pogody był bardzo niesprzyjający dla plantatorów. Letnie i jesienne opady deszczu odcisnęły bardzo duże piętno na plantacjach truskawek. Nawalne deszcze uniemożliwiały przygotowanie pól pod nowe nasadzenia i na stanowiskach a tam, gdzie jest ciężka gleba, rośliny zostały posadzone zbyt późno. Sadzonki doniczkowe powinny zostać wysadzone do około 15 sierpnia, a często ze względu na pogodę miało to miejsce po 20 września i ich jakość była bardzo słaba (zdjęcie 1).

Opóźnienie w sadzeniu spowodowało, że rośliny nie wykształciły odpowiedniej ilości pąków kwiatowych i nie wydały zadowalającego plonu. Dlatego w kolejnych sezonach warto zwrócić uwagę, by nie wysadzać roślin zbyt późno. Lepiej wybrać stanowisko z lżejszą glebą, którą kilka dni po intensywnych opadach deszczu można przygotować i rozpocząć sadzenie roślin.

Lato 2021

Okres letni na plantacjach truskawek to czas budowania plonu na kolejny sezon. Bardzo ważne jest, aby w tym momencie sezonu dostarczyć uprawom odpowiednią ilość składników pokarmowych, zwłaszcza azotu. I tu w 2021 roku ponownie niekorzystna aura zdezorganizowała działania plantatorów. Intensywne i nawalne deszcze przepłukiwały składniki pokarmowe poza obręb systemu korzeniowego roślin. Dobrym rozwiązaniem było wysiewanie nawozów w kilku dawkach, co ograniczało straty. Dawkę 350–400 kg Rosafertu 12-12-17 należało podzielić na 2–3 aplikacje, wtedy składniki były dostępne dla roślin przez dłuższy czas, co zmniejszało straty. Warto o tym pamiętać w kolejnych deszczowych latach, jeśli takie wystąpią. Po intensywnych opadach deszczu na wielu plantacjach stała woda, co doprowadziło do podduszenia systemu korzeniowego oraz do zahamowania pobierania składników pokarmowych i wzrostu roślin.

Na takich glebach zostały również zaburzone stosunki wodno-powietrzne. Dlatego dobrym rozwiązaniem było zastosowanie nawozu Rosahumus, który rozluźnił strukturę gleby, poprawił stosunki wodno-powietrzne i pobieranie składników pokarmowych przez rośliny. Oprócz Rosahumusu dobre rezultaty dała również aplikacja nawozu Startus Active, który poprawił znacząco rozwój systemu korzeniowego młodych roślin (zdjęcie 2).

Uszkodzenia mrozowe truskawek

W zimie 2021/2022 na licznych plantacjach doszło do uszkodzenia truskawek przez mróz. Wiosną wielu plantatorów nie było tego świadomych i często o skali przemarznięcia dowiadywali się w okresie kwitnienia, kiedy rośliny traciły wigor i zasychały. Po wykopaniu takich roślin i przekrojeniu karpy korzeniowej ewidentnie było widać uszkodzenia mrozowe (zdjęcie 3). W pewnym stopniu można było lepiej przygotować rośliny do zimy. Aplikacja jesienią nawozów zawierających cynk i bor oraz potasowych, które zagęszczają soki komórkowe w roślinie, zmniejszyła ryzyko przemarznięcia upraw. Dobrym rozwiązaniem było zastosowanie nawozów Zinc 750, Bolero i Metalosate Potassium.

Oprócz nawozów niektórzy plantatorzy stosowali na plantacjach okrywy z agrowłókniny (zdjęcie 4). W ten sposób zabezpieczone kwatery truskawek wydały wysokie plony, a owoce charakteryzowały się bardzo dobrą jakością (zdjęcie 5). Producenci, którzy wczesną wiosną zlustrowali plantacje i zobaczyli skalę uszkodzeń mrozowych, mieli czas na stymulację roślin. Aplikacja nawozów zawierających algi morskie, takich jak Maral czy Algex, pozwoliła na szybką regenerację roślin i lepszy rozwój systemu korzeniowego, przez co truskawki sprawniej pobierały składniki pokarmowe i zniwelowały skutki zimowych mrozów.

Wiosenne przymrozki truskawek

Kolejnym czynnikiem pogodowym, który obniżył plony w sezonie 2022, były wiosenne przymrozki. Obok borówki to truskawki mocno ucierpiały na skutek spadku temperatur. Lokalnie przemarzło dużo kwiatów (zdjęcie 6). Przymrozki w centralnej Polsce wystąpiły w momencie, kiedy truskawki w gruncie uprawiane tradycyjnie, nie na przyspieszony zbiór, były w pełni kwitnienia. W takiej fazie rozwojowej roślin dochodzi do największych uszkodzeń. Część plantatorów zabezpieczała uprawy, stosując okrywy z agrowłókniny oraz wykonując odpowiednie zabiegi. Przed spodziewanymi przymrozkami w celu zabezpieczania plantacji stosowano nawozy ASX Tytan plus i Metalosate Potassium.

Natomiast po przymrozku nawóz stymulujący Maral. Taka kombinacja zabiegów spowodowała, że uszkodzenia były minimalne lub nie było ich w ogóle. W ostatnich latach wiosenne przymrozki występowały często, dlatego każdy plantator powinien być zaopatrzony w agrowłókninę na wypadek spadków temperatury wiosną.

CZY WIESZ, ŻE…

…klimat zmienia się co roku, a to wiąże się z coraz większymi wyzwaniami dla plantatorów. Producenci nie mają wpływu na zmianę pogody, dlatego coraz częściej podejmują decyzję o przeniesieniu plantacji pod osłony, aby zabezpieczyć plon przed gwałtownym klimatem.

Szkodniki groźne już od wiosny

Powszechnie znanym i występującym w okresie kwitnienia szkodnikiem na plantacjach truskawek jest kwieciak malinowiec. W ostatnich dwóch sezonach presja tego agrofaga była bardzo wysoka. W takiej sytuacji może zostać uszkodzonych nawet kilkadziesiąt procent kwiatów (zdjęcie 7), co znacznie wpływa na obniżenie plonu. Loty kwieciaka malinowca w ostatnich latach są bardzo rozciągnięte w czasie – nalatuje on na plantację przez cały okres kwitnienia roślin. Typowe zabiegi na osobniki dorosłe nie zawsze są skuteczne, ponieważ ciężko trafić akurat w moment ich nalotu. Bardzo dobre rezultaty z walce z kwieciakiem daje substancja cyjanotraniliprol, która jest zawarta w produktach Benevia 100 OD i Verimark 200 SC. Zwłaszcza ten drugi insektycyd w obserwacjach wypadł bardzo dobrze, a to dlatego, że na roślinie działa wgłębnie i translaminarnie, natomiast w przypadku aplikacji do strefy korzeniowej także systemicznie.

Drugi szkodnik, z którym był problem przez cały sezon 2022, to oczywiście przędziorek chmielowiec (zdjęcie 8). Chłodna i deszczowa pogoda uśpiła czujność plantatorów wiosną i duża część z nich odpuściła sobie zabieg przed kwitnieniem. W wielu przypadkach to był ogromny błąd, ponieważ kwitnienie było rozciągnięte w czasie, w jego trakcie presja przędziorków była bardzo duża, a zabiegi po kwitnieniu już mało skuteczne. Wykonując zabiegi przed kwitnieniem, należało również wybrać akarycyd, który zwalcza wszystkie stadia rozwojowe roztoczy, np. Koromite 10 EC. Silna presja przędziorka i niedostateczna ochrona powodują, że rośliny rosną słabo, wydają niskie plony o niezadowalającej jakości, dlatego tak ważne jest wczesnowiosenne zwalczanie tego szkodnika.