„Projekt Jabłko. Red Jonaprince i Gala od A do Z” – po sezonie
Z początkiem sezonu 2021 Agrosimex zainicjował nowy format praktycznych materiałów wideo, skierowanych do producentów jabłek. „Projekt Jabłko” to cykl filmów prezentujących rozwiązania stosowane w uprawie wybranych odmian tych owoców. Pierwsza seria – „Projekt Jabłko. Red Jonaprince i Gala od A do Z” – spotkała się z ogromnym zainteresowaniem sadowników.
Janusz Miecznik, Agnieszka Bober
Celem „Projektu Jabłko. Red Jonaprince i Gala od A do Z” było zwiększenie opłacalności produkcji jabłek wybranych odmian dzięki wdrożeniu opracowanego indywidualnie programu optymalnego odżywiania i ochrony upraw oraz regulacji wzrostu i owocowania. Efekt – wzrost plonu oraz poprawa parametrów jakościowych owoców. Ale od początku…
Gdzie i kiedy „Projekt Jabłko”
Działania w ramach pierwszej serii „Projektu Jabłko” prowadzone były w gospodarstwie, w którym kwatery z odmianami Gala Brookfield i Red Jonaprince posadzono w latach 2016–2017, na glebie klasy IV, na podkładkach M26 (Gala) i M9 (Jonaprince). Uprawy uzbrojone są w nawodnienie kropelkowe z możliwością fertygacji. Gala przykryta jest siatką przeciwgradową. Plonowanie obu odmian w 2020 roku było na poziomie 50 t/ha.
Specjaliści z Agrosimexu opracowali skrojone na miarę programy. Zabiegi prowadzone w ich kwaterach w sezonie 2021 były rejestrowane. Dzięki temu w poszczególnych odcinkach, udostępnianych na kanałach Agrosimexu na YouTubie i Facebooku, można było obserwować cykl produkcyjny dwóch coraz bardziej zyskujących na znaczeniu odmian, jakimi są Gala Brookfield i Red Jonaprince.
Filmy realizowane były w rytmie zgodnym z rozwojem wegetacji i przybliżały proponowane przez doradców Agrosimexu zalecenia, dotyczące:
- walki z pojawiającymi się chorobami i szkodnikami,
- odżywiania jabłoni,
- łagodzenia stresów pogodowych,
- kontroli wzrostu i owocowania,
- jakości owoców – zewnętrznej (wybarwienie, wielkość) i wewnętrznej (jędrność, pozostałości substancji aktywnych),
- ekonomii produkcji.
Prezentowane przez cały sezon filmy zdobyły ogromną widownię – każdy odcinek odnotowywał kilkadziesiąt tysięcy wyświetleń.
Warto wiedzieć, że…
…zastosowanie środka Harvista 1.3 SC to inwestycja obciążająca hektar sadu kosztem mniej więcej 5000 zł. Dodatkową trudnością jest konieczność przeprowadzenia aplikacji przy użyciu specjalnej przystawki precyzyjnie dozującej środek. Czy zatem było warto? Według obliczeń opóźnienie zbioru spowodowało znaczną poprawę wybarwienia, utrzymanie jędrności na poziomie 8,5 kG oraz, co jest najbardziej miarodajne, 20-procentowy przyrost masy owoców.
Element zaskoczenia
Każdy sezon jest nowym doświadczeniem i producenci owoców często zmuszeni są w ostatniej chwili przed zabiegiem dopasować rozwiązania do zaistniałej sytuacji. W „Projekcie Jabłko” widzowie mieli możliwość zobaczyć owocówkę południóweczkę – motyla, którego gąsienice uszkadzają zawiązki owocowe, ale biologia i terminy zwalczania są różne od owocówki jabłkóweczki.
Przerzedzanie zawiązków jest już zabiegiem standardowym w produkcji jabłek deserowych. W kwaterze Red Jonaprince’a zastosowano środek Nadia. Natomiast w Gali Brookfield, gdzie było bardzo dobre zawiązanie, zaaplikowany został Monex, następnie Sitis, a na części Perlan.
Kapryśna pogoda, w tym wahania temperatur, spowodowała, że w przypadku Gali opad zawiązków okazał się niewystarczający. Co prawda na drzewach nie zostały tzw. pigmeje, ale generalnie zawiązków było zbyt wiele, choć początkowo ich ilość nie wyglądała na przesadnie dużą. W efekcie uzyskano plon Gali na poziomie 78 t/ha z procentowym udziałem owoców o wielkości:
- poniżej 6,5 cm – 19,8%,
- 6,5–8 cm – 77%,
- powyżej 8 cm – 3,2%.
Średnia jędrność owoców wyniosła 8 kg.
Plon Red Jonaprince’a to 87 t/ha. Owoców o wielkości poniżej 7 cm nie było. Plon jabłek o średniej jędrność 7,5 kG ukształtował się w przedziałach:
- 7–9 cm – 73,2%,
- powyżej 9 cm – 26,8%.
Nawożenie
W nawożeniu akcent został postawiony na wapń. Z wyników przeprowadzonej wiosną analizy gleby (w Laboratorium Instytutu Agronomicznego Fertico w Grójcu) jednoznacznie wynikało, że poziom tego składnika jest niski zarówno w kwaterze Gali (545 mg/l gleby), jak i Red Jonaprince’a (505 mg/l gleby). Dla porównania – optymalna zawartość waha się w przedziale 1600–2300 mg/l gleby.
Zastosowany jesienią Siarkomix w dawce 450 kg/ha wiosną uzupełniono do 650 kg w Gali i 750 kg w przypadku Jonaprince’a. W trakcie wegetacji wraz z wodą do gleby trafił CaTs Tiosiarczan wapnia (fertygacja), w trzech dawkach po 20 l/ha. Dodatkowo dolistnie stosowano Metalosate Calcium (2 razy), Rosatop Ca (4 razy), Folanx Ca29 (3 razy). Według oceny właściciela gospodarstwa program wapniowy znacznie poprawił jędrność owoców w odniesieniu do ubiegłego roku, a w przypadku Red Jonaprince’a zmniejszył GPP na owocach do 0,5% (z poziomu 3% w sezonie 2020).
W obu odmianach oprócz bardzo wysokiego plonu uzyskano bardzo dobre parametry jędrności, choć owoce Red Jonaprince były bardzo duże.
Walka ze szkodnikami
Monitoring owocówek i zwójkówek był podstawą do zwiększenia czujności w walce z motylami, zwłaszcza po pierwszych odłowach owocówki południóweczki. Stosowane w sposób rotacyjny środki ochrony roślin – Affirm 095 SG, Delfin WG, Imidan 40 WG, Exirel 100 SE, Coragen 200 SC – szczelnie zabezpieczały kwatery przed uszkodzeniami zawiązków. Uzupełnieniem programu walki ze szkodnikami był środek Carnadine 200 SL, zawierający acetamiprid – sustancję kontrolującą dość szeroką grupę szkodników gryzących i ssących.
Pozostałości substancji aktywnych
Środek Carnadine 200 SL (acetamiprid), zastosowany 14.08, został wykryty w owocach na poziomie 0,025 mg/kg jako jedna z trzech substancji aktywnych. Dwie pozostałe to flonicamid (Afinto) – 0,031 mg/kg – i kaptan (Malvin 80 WDG) z pochodnymi – 0,798 mg/kg. Przedstawione wartości MRL dla tych substancji aktywnych są zgodne z wymogami i mieszczą się w dopuszczalnym przedziale. Jest to bardzo dobry wynik przy tak intensywnej produkcji, tym bardziej że owoce do analiz były zebrane przed planowanymi zbiorami: 10 dni wcześniej w przypadku Gali i 14 dni w przypadku Red Jonaprince’a.
Wnioski
Podsumowując, należy powiedzieć, że zakładany cel co do jakości zewnętrznej i wewnętrznej owoców obu odmian został osiągnięty. W trakcie sezonu niedoszacowano wielkości plonu, który był zaskoczeniem, zwłaszcza w przypadku odmiany Red Jonaprince, gdzie znaczny udział procentowy owoców dużych wpłynął na jego poziom.
W Gali zastosowanie przerzedzania w dwóch terminach i górnych dawkach środków nie wpłynęło na uzyskanie optimum ilościowego zawiązków na drzewach – jak się potem okazało, było ich za dużo. Ten nadmiar skutkował niską średnicą części owoców, którą należało poprawić, opóźniając zbiór. Aby nie stracić na jędrności i wyhamować etylen, zastosowano przedzbiorczo środek Harvista 1.3 SC.
Ostatecznie prawie 20% owoców miało średnicę poniżej 6,5 cm, ale takie detale, jak paskowany rumieniec i jego stopień pokrycia owoców, sprawiły, że był to towar w pełni akceptowalny przez rynek owoców deserowych. Zadowolenie budzi plon premium w wysokości 60 t/ha. Na co należało zwrócić uwagę w przyszłych działaniach:
- bardziej intensywnie przeprowadzić cięcie zimowe,
- uzupełnić wapń i bor jesienią doglebowo w trakcie wegetacji poza korzeniowo,
- w kwaterze Gali trzeba usunąć drzewa z objawami chorób kory i drewna oraz wykazującymi regresje,
- nie stosować zbyt późno w sezonie środków, które mają długi czas rozpadu s.a.
Okiem praktyka
Po zakończeniu „Projektu Jabłko. Red Jonaprince i Gala od A do Z” o opinię na temat doświadczenia i jego efektów został poproszony Marek Wójcik – właściciel gospodarstwa, w którym realizowany był program, położonego w miejscowości Rosocha, w gminie Nowe Miasto (powiat grójecki).
Doradca Sadowniczy: Od jak dawna prowadzisz gospodarstwo i co uprawiasz?
Marek Wójcik: Gospodarstwo prowadzę w zasadzie od zawsze. W tej chwili gospodaruję na powierzchni ponad 15 hektarów. Oprócz jabłoni uprawiam grusze i śliwy na łącznej powierzchni 4 hektarów. Część sadu jabłoniowego znajduje się pod osłonami przeciwgradowymi i oczywiście wyposażona jest w nawadnianie kropelkowe, gdzie stosuję fertygację. Kwatera z odmianą Gala Brookfield, na której prowadzone było doświadczenie, została posadzona w 2017 roku na podkładce M26, w rozstawie 1 na 3,5 metra. Jej owoce charakteryzują się stożkowatym kształtem, intensywnym czerwonym kolorem z licznymi ciemniejszymi prążkami oraz dobrymi właściwościami przechowalniczymi. Jest to odmiana poszukiwana przez odbiorców. Gala Brookfield ma też niestety wady – jest podatna na choroby kory i drewna, parcha jabłoni oraz na raka bakteryjnego. Nie ma natomiast problemu z mączniakiem prawdziwym. W poprzednim sezonie jej plonowanie w moim sadzie było na poziomie 50 ton na hektar.
D.S.: Jak na tę odmianę wpłynął program zaproponowany przez doradców Agrosimexu?
M.W.: Po zastosowaniu pełnej technologii uprawy w sezonie 2021 plonowanie Gali przerosło moje oczekiwania. Plon, jaki uzyskałem, to prawie tona na hektar i w zasadzie cały był plonem handlowym bardzo dobrej jakości. Całość udało mi się sprzedać bezpośrednio po zbiorze.
D.S.: A co z odmianą Red Jonaprince?
M.W.: Druga odmiana, na której zastosowałem technologię Agrosimexu – Red Jonaprince – została posadzona w 2016 roku na podkładce M9, również w rozstawie 1 na 3,5 metra. Drzewo tej odmiany naturalnie rośnie dość silnie i tworzy luźną, rozłożystą koronę, a owoce są charakterystyczne, ponieważ bardzo wcześnie się wybarwiają, są duże lub bardzo duże, o kształcie kulisto-stożkowym. Mają doskonałe właściwości przechowalnicze i wyjątkową trwałość w obrocie handlowym. W trakcie sezonu nie było większych problemów ze zdrowotnością zarówno drzew, jak i samych owoców. Poważniejszym problemem, jaki pojawiał się w sadzie, była duża presja szkodników, a dokładnie motyli, między innymi owocówki południóweczki. Było to dużym zaskoczeniem, ale i z tym problemem poradziłem sobie bardzo dobrze, stosując zalecane na bieżąco przez doradców Agrosimexu preparaty Affirm, Imidan i Coragen. Plon, jaki uzyskałem z doświadczalnej kwatery, i w tym przypadku był nadzwyczaj wysoki, bo aż 87 ton, czyli ponad 70 procent więcej niż zazwyczaj. Dodam, że jabłka, które zebrałem, były bardzo dobrze wybarwione, jędrne i wszystkie miały powyżej 7 centymetrów średnicy. W przypadku tych owoców zaplanowałem dłuższe przechowywanie. Podsumowując, mogę powiedzieć, że program nawożenia i ochrony zaproponowany przez doradców Agrosimexu sprawdził się znakomicie. Pomimo że rok 2021 był nietypowy, jak każdy [śmiech] – efekt był bardzo, bardzo dobry.
W nawożeniu akcent został postawiony na wapń. Z wyników przeprowadzonej wiosną analizy gleby (w Laboratorium Instytutu Agronomicznego Fertico w Grójcu) jednoznacznie wynikało, że poziom tego składnika jest niski zarówno w kwaterze Gali (545 mg/l gleby), jak i Red Jonaprince’a (505 mg/l gleby).
Program Agrosimexu zastosowany w ramach „Projektu Jabłko. Red Jonaprince i Gala od A do Z”, Rosocha, gmina Nowe Miasto, 2021 rok
| Data, 2021 rok |
Faza rozwoju |
Środek/ nawóz |
Dawka na ha w l/kg |
Sposób aplikacji/ odmiana |
| 1.03 | pękanie pąków | Miedź Plus | 2 | |
| 1.04 | mysue ucho | Nordox 75 WG | 1 | |
| K-Leaf | 20 | |||
| 6.04 | Siarkomix | 200-300 | doglebowo | |
| 18.04 | Nordox 75 WG | 1 | ||
| Caldera 700 WG | 0,5 | |||
| ASX Micriol | 5 | |||
| 22.04 | zilony pąk | Caldera 700 WG | 0,5 | |
| Zinc 750 | 1 | |||
| Bolero | 1 | |||
| Soriale | 1,8 | |||
| 27.04 | Caldera 700 WG |
0,5 | ||
| ASX Krzem plus | 0,5 | |||
| Afinto | 0,14 | |||
| 1.05 | Caldera 700 WG | 0,5 | ||
| Rosaleaf czerwony |
4 | |||
| Soriale | 1,8 | |||
| 5.05 | różowy pąk | Cyflux | 0,5 | |
| Malvin | 2 | |||
| Bolero | 1 | |||
| Protaminal | 1 | |||
| 10.05 | Affirm | 2,5 | ||
| Flipper | 0,15 | |||
| Corto | 1,25 | |||
| 13.05 | początek kwitnienia | Malvin 80 WDG | 2 | |
| Sercadis | 0,3 | |||
| Maral | 1 | |||
| Novagib | 0,5 | |||
| 14.05 | CaTs Tiosiarczan wapnia + Aqualink |
20 | fertygacja | |
| 17.05 | kwitnienie | Malvin 80 WDG | 2 | |
| Pyrus | 1 | |||
| Rosaphos | 5 | |||
| 21.05 | opadanie płatków kwiatowych |
Monex + Mocznik |
Gala | |
| Nadia Embrelia |
1,5 | Red Jonaprince |
||
| Coragen | 0,175 | |||
| 22.05 | CaTs Tiosiarczan wapnia + Aqualink |
20 | fertygacja | |
| 24.05 | wzrost zawiązków | Xapiro | 1,5 | |
| Flipper | 0,15 | |||
| 26.05 | Merplus | 2 | Gala | |
| Delfin | 0,75 | |||
| ASX Complex | 0,5 | |||
| 29.05 | Malvin 80 WDG | 2 | ||
| Mag S Aloy | 2 | |||
| Protaminal | 1 | |||
| 30.05 | CaTs Tiosiarczan wapnia + Aqualink |
20 | fertygacja | |
| 2.06 | zawiązki centralne 8 mm |
Perlan | 0,3 | 1/2 kw. Gali |
| Sitis | 1,5 | |||
| Prolonger | 0,25 | |||
| 2.06 | Carnadine | 0,125 | ||
| Flipper | 0,15 | |||
| Protaminal | 1 | |||
| 5,06 | Malvin | 2 | ||
| Domark | 0,5 | |||
| Rosatop Ca | 5 | |||
| 9.06 | Ultrasol 12-12-36 | 25 | fertygacja | |
| 9.06 | zawiązki centralne 12 mm |
Novagib | 1,5 | Gala |
| Prolonger | 0,25 | |||
| 11.06 | Malvi | 2 | ||
| Mocznik | 3 | |||
| Siarczan Mg | 5 | |||
| Afinto | 0,14 | |||
| 12.06 | Qrop Mix | 250 | doglebowo Red Jonaprince |
|
| 15.06 | Malvin | 2 | ||
| Imidan | 1,25 | |||
| Flipper | 0,15 | |||
| 23.06 | Malvin | 2 | ||
| Siarczan Mg | 5 | |||
| Protaminal | 1 | |||
| 26.06 | Malvin | 2 | ||
| Metalosate | 2 | |||
| ASX Krzem plus | 0,5 | |||
| 29.06 | Coragen | 0,175 | ||
| Flipper | 0,15 | |||
| 5.07 | Malvin | 2 | ||
| Rosatop Ca | 5 | |||
| 10.07 | Penncozeb | 3 | ||
| Exirel | 0,125 | |||
| Flipper | 0,15 | |||
| 19.07 | Penncozeb | 3 | ||
| Folanx | 5 | |||
| Pyranica | 0,5 | |||
| 30.07 | Penncozeb | 3 | ||
| Rosatop Ca | 5 | |||
| 7.08 | Malvin | 2 | ||
| Rosatop Ca | 5 | |||
| Samppi | 1 | |||
| 14.08 | Affirm | 2,5 | ||
| Folanx Ca29 | 5 | |||
| Flipper | 0,15 | |||
| 19.08 | Malvin 80 WDG | 2 | ||
| ASX Krzem plus | 5 | |||
| Rosasol 8-17-41 | 4 | |||
| Protaminal | 1 | |||
| 25.08 | Malvin 80 WDG | 2 | ||
| Folanx Ca29 | 5 | |||
| 3.09 | Malvin 80 WDG | 2 | ||
| Folanx Ca29 | 5 | |||
| 08.09 | dojrzewanie owoców | Harvista 1.3 SC | 9 | |
| 21.09 | Geoxe | 0,8 | Gala | |
| 21.09 | Malvin 80 WDG | 2 | Red | |
| Folanx Ca29 | 5 | Jonaprince |