Projekt Gruszka – Podsumowanie Sezonu 2023
„Projekt Gruszka” to całosezonowe doświadczenie w sadzie gruszowym, podczas którego testowane były praktyczne rozwiązania w agrotechnice, nawożeniu i ochronie. Ich skuteczność była rejestrowana w formie wideo oraz publikowana w odcinkach na kanałach Agrosimexu na YouTubie i Facebooku.
Janusz Miecznik
Podsumowując sezon 2023 w uprawie grusz, należy stwierdzić, że nie był on łatwy dla tego gatunku. Anomalie temperaturowe z przymrozkami włącznie stawiały plantatorów przed wyzwaniem uzyskania i utrzymania plonu. Choroby bakteryjne atakowały rozwijające się pędy, kwiaty i zawiązki owoców.
Intensywna ochrona gruszy
Liczba zabiegów przeciwko bakteriom Pseudomonas i Ervinia w wielu sadach dochodziła do 20! W ramach „Projektu Gruszka” przeprowadzono ich 9, uzyskując dobre efekty ochrony. Mimo to część zawiązków, nawet przy najbardziej intensywnej ochronie, uległa nekrozie i musiała być ręcznie usunięta (fot. 1). Na skutek przymrozków rozmieszczenie owoców na drzewie było nierównomierne, dolne części korony zostały wyraźnie zredukowane, co znacząco pomniejszyło plon (fot. 2). Niskie temperatury w okresie kwitnienia wpłynęły na małą aktywność owadów zapylających, dlatego mocnym wsparciem w uzyskaniu owoców był program giberelinowy (uwzględniony w tabeli 2).
Pewne jest, że na uprawę grusz zdecydowałoby się więcej sadowników, gdyby nie miodówka gruszowa. Jednak sezon 2023 nie należał do skrajnie trudnych w walce z tym szkodnikiem. W kwaterze „Projektu Gruszka” wykonano 10 zabiegów na miodówkę. Jako działanie profilaktyczne bardzo dobrze sprawdził się nowy produkt do bielenia drzew BNA Pro. Wyróżnia się on trwałością powłoki na opryskanych drzewach, co jest kluczową zaletą podczas częstych opadów zimowo-wiosennych. Pokrycie roślin na biało ma na celu zdezorientować miodówki, które wabi barwa kory grusz i rozwijających się młodych pąków.
Dopasowane nawożenie do uprawy gruszy
Grusza jest wymagającym gatunkiem co do nawożenia azotem i potasem. Pozytywnie reaguje na nawożenie żelazem. Tabela 1 przedstawia program nawożenia doglebowego, ustalony na podstawie analizy gleby przeprowadzonej w laboratorium Instytutu Agronomicznego Fertico. Należy zwrócić uwagę na kombinację, gdzie zastosowano startową dawkę azotu (70 kg/ha Saletrzaku) i Rhizosum N plus (25 g/ha), doglebowo, przy użyciu belki herbicydowej. W ten sposób wprowadzono do środowiska korzeniowego bakterie Azotobacter salinestris, wiążące dla roślin azot z powietrza. Drugą dawkę w tej kombinacji, również 25 g/ha Rhizosum N plus, zastosowano dolistnie 27 maja, na intensywnie rosnące zawiązki. Podczas lustracji pod koniec lipca i w końcowej ocenie plonu nie odnotowano różnic w jego ilości ani jakości pomiędzy kombinacjami. Można więc wnioskować, że aktywność bakterii pochodzących z Rhizosum N plus dobrze zabezpieczyła dostępność dla roślin azotu, pierwiastka, który zdecydowanie działa plonotwórczo.
Dla utrzymania dobrej dynamiki wzrostu zawiązków, wigoru i zdrowotności drzew zastosowano program nawożenia dolistnego oparty na nawozach: Maral, Omex Zynergy, Viflo miedź-bor, Viflo Cal S, ASX Krzem plus, ASX Tytan plus, Protaminal, Bolero.
Nowym produktem z tej grupy jest Omex Zynergy, który pełni podwójną funkcję:
- odżywczą, uzupełniając niedobory miedzi, cynku i siarki,
- ochronną, zwiększając odporność roślin na niekorzystne warunki atmosferyczne i siedliskowe oraz stymulując produkcję fitoaleksyn, dzięki czemu aktywizuje mechanizmy obronne roślin.
Jego niskie pH – od 0,75 do 1,2 – tworzy środowisko nieprzyjazne dla rozwoju bakterii chorobotwórczych. Omex Zynergy jest szczególnie przydatny, gdy plantator podejmuje się produkcji owoców bez pozostałości substancji aktywnych, a w czasie wzrostu i dojrzewania owoców panują sprzyjające warunki do rozwoju chorób.
Wyniki i wnioski Projektu Gruszka 2023
Pełny program ochrony i nawożenia dolistnego grusz zastosowanego w ramach „Projektu Gruszka” przedstawiony jest w tabeli 2. Podsumowując doświadczenie, można stwierdzić, że rozwiązania zaproponowane do wdrożenia są bardzo korzystne i generują oszczędności w inwestycji oraz pozytywnie wpływają na środowisko, zmniejszając chociażby emisję azotu.
W przeliczeniu na hektar uzyskano 28 ton owoców i plon handlowy na poziomie 93%. Koszty jednostkowe poniesione na ochronę i nawożenie w „Projekcie Gruszka” wyniosły 1,80 zł/kg owoców, i 1,65 zł/kg w przypadku kwater z kombinacją z Rhizosum N plus. W przeciętnych programach koszty jednostkowe zwykle były wyższe o 20% i wynosiły 2,16 zł/kg owoców. A zatem, przy plonie 28 t/ha, poniesionych kosztach produkcyjnych i tegorocznych cenach, zaproponowany model produkcji gruszek można uznać za rentowny.
Tabela 1. Zalecenia nawozowe dla grusz w „Projekcie Gruszka”, Instytut Agronomiczny Fertico, 2022 rok
| Produkt | Termin aplikacji | Dawka | |
| „Projekt Gruszka” | Wapniak Kornicki | jesień | 2 t/ha |
| ASX Siarczan wapnia (wapń odżywczy Ca) | zima | 700 kg | |
| ASX pK Plus (P, K, Mg, Ca, S) | grudzień | 400 kg/ha | |
| Kizeryt | marzec | 250 kg/ha | |
| Saletrzak (kombinacja standardowa 200 kg/ha), Rhizosum N plus | koniec marca /początek kwietnia | 70 kg/ha + 25 g/ha | |
| Chelat żelaza HBED | podlewanie w okolicy kwitnienia | 20 kg/ha |
Tabela 2. Pełen program ochrony i nawożenia w „Projekcie Gruszka”
| Lp. | Data (2023 rok) | Faza rozwojowa | Środek | Dawka (na ha) | Przyczyna |
| 1. | 31.03 | Nordox 75 WG | 2 | rak bakteryjny, parch gruszy | |
| 2. | 8.04 | Nordox 75 WG, Caldera 700 WG | 2+0,5 | rak bakteryjny, parch gruszy | |
| 3. | 19.04 | zielony pąk | Caldera 700 WG, Viflo miedź -bor | 0,5+2 | rak bakteryjny, parch gruszy |
| 4. | 21.04 | zielony pąk /biały pąk | Contigol 95 EC, Teppeki 50 WG | 1%+0,15 | mszyca, miodówka |
| 5. | 24.04 | początek kwitnienia | Caldera 700 WG, Asahi, Zinc 750, Novagib 010 SL | 0,5;0,6;1;0,2 | parch, ochrona przed przymrozkami, poprawa zawiązywania |
| 6. | 28.04 | kwitnienie | Ditoflow 700 WG, Pyrus 400 SC, Maral, Soriale | 0,5;1,2;1;2; | parch interwencyjnie, rak bakteryjny, nawożenie |
| 7. | 1.05 | koniec kwitnienia | Viflo miedź -bor, Maral | 2;1 | zabieg po przymrozku |
| 8. | 2.05 | koniec kwitnienia | Captan 80 WDG, Protaminal | 2;1 | parch zapobiegawczo przed deszczem, dokarmianie |
| 9. | 4.05 | opadanie płatków | Delegate 250 WG, Flipper | 0,3;0,15 | miodówka (młode larwy) |
| 10. | 8.05 | po kwitnieniu | Captan 80 WDG, Omex Zynergy | 2;1 | parch, dokarmianie po i przed przymrozkiem |
| 11. | 11.05 | wzrost zawiązków | Mocznik, Siarczan magnezu, Mikrostar, Protaminal | 2;5;1;1 | dokarmianie |
| 12. | 13.05 | wzrost zawiązków | Luna Care 71,6 WG, Novagib 010 SL | 3;0,6 | rak bakteryjny, parch |
| 13. | 16.05 | Captan 80 WDG, Difo 250 EC, Soriale, Novagib 010 SL | 2;0,2;2;0,5 | parch, rak bakteryjny, ograniczanie ordzawień | |
| 14. | 23.05 | Captan, Viflo Cal S | 2,5;3 | parch, rak bakteryjny | |
| 15. | 23.05 | Safran 018 EC, Movento 100 SC | 1;2 | miodówka (jaja i larwy), mszyce inne | |
| 16. | 27.05 | Captan 80 WDG, Aliette 80 WG, ASX Tytan plus, Protaminal, Rhizosum N plus | 2;3;0,3;1;25g | parch, rak bakteryjny, zaraza ogniowa, udostępnienie azotu z atmosfery | |
| 17. | 30.05 | Sercadis 300 SC, Lecitec, Siarczan magnezu, Bolero | 0,3;1,7;8;1 | parch, Stemphylium, ograniczenie ordzawień | |
| 18. | 31.05 | Glinka kaolinowa | 50 kg/1500 l | miodówka dorosła | |
| 19. | 3.06 | Soriale, Glinka kaolinowa | 2;25 | parch, bakterie, miodówka dorosła | |
| 20. | 11.06 | Difo 250 EC, Carnadine 200 SL, Glinka kaolinowa | 0,2;0,2;25 | miodówka dorosła, owocówka, parch | |
| 21. | 13.06 | Movento 100SC | 2 | miodówka (jaja), mszyce | |
| 22. | 16.06 | Difo 250 EC, Merplus 800 SC, Siarczan magnezu | 0,4;2;5 | ||
| 23. | 17.06 | Singlif | 3 | chwasty | |
| 24. | 20.06 | Coragen 200SC, Flipper, Corto 10WG | 1,75;0,15;2 | owocówka, zwójki, ograniczenie wzrostu | |
| 25. | 24.06 | Merplus 800SC, Calcinit, Bolero, Protaminal | 2;5;1;1 | parch, dokarmianie | |
| 26. | 03.07 | Limocide | 3 | miodówka | |
| 27. | 10.07 | Safran 018EC, Flipper, Carnadine 200SL | 1;0,15;0,2 | miodówka (larwy), mszyce, zwójki, owocówka | |
| 28. | 16.07 | Viflo miedź -bor | 2 | choroby bakteryjne, dokarmianie | |
| 29. | 21.07 | Merplus 800SC, Chelat wapnia | 2;2 | parch po opadach, GPP | |
| 30. | 27.07 | Captan 80 WDG, Rosaleaf czerwony 9-18-38 | 2;2 | parch, dokarmianie K | |
| 31. | 31.07 | Coragen 200 SC, Flipper | 0,175;0,15 | owocówka, zwójki | |
| 32. | 10.08 | Captan 80 WDG, ASX Krzem plus, Mangan | 2;0,5;1 | parch, choroby przechowalnicze | |
| 33. | 14.08 | Limocide | 3 | miodówka | |
| 34. | 21.08 | Captan 80 WDG, Protaminal | 2;1 | choroby przechowalnicze ,dokarmianie | |
| 35. | 26.08 | Delfin WG | 1 | zwójki | |
| 36. | 20.09 | Next Pro | 0,2% | miodówka (zwalczanie po zbiorach) |
