Nawożenie truskawki – plon wysokiej jakości

Truskawka nie ma dużych wymagań pokarmowych w porównaniu z innymi uprawami sadowniczymi. Ważne jest jednak to, żeby składniki pokarmowe były dostępne dla roślin przez cały okres wegetacji, zwłaszcza w tak trudnych warunkach pogodowych, jakie występują w ostatnich latach. Chcąc to osiągnąć, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad nawożenia.

Tylko kompleksowe podejście do kwestii nawożenia truskawek daje gwarancję osiągnięcia sukcesu w uprawie tych owoców. Jest to szczególnie ważne w kontekście zmieniających się warunków atmosferycznych, powodujących stres roślin

1.Odczyn gleby i wapń odżywczy

Truskawki są bardzo wrażliwe na deficyt wody, dlatego w miarę możliwości należy wpływać na wytworzenie silnego sytemu korzeniowego, który będzie w stanie sięgnąć do głębszych warstw gleby w czasie początków suszy. Żeby system korzeniowy truskawek rozwijał się prawidłowo, trzeba zapewnić odpowiedni dla tej rośliny odczyn gleby, najlepiej 5,5–6,5. W związku z tym przed założeniem plantacji należy wykonać analizy gleby i w razie potrzeby zastosować nawozy wapniowe, stosując Wapniak kornicki/Wapniak jurajski/Dolomag/Kalgran, a na glebach cięższych – Oxyfertil. Oprócz poprawy pH podłoża ważnym elementem agrotechniki jest poprawa zaopatrzenia jej w wapń odżywczy – najlepiej, żeby jego zawartość wynosiła 1000–1500 mg Ca/l gleby. Bardzo skutecznym i jednocześnie ekonomicznym nawozem jest granulowany ASX Siarczan wapnia, który zawiera 31% wapnia rozpuszczalnego w wodzie. Można go stosować przed założeniem plantacji, a także pogłównie, późną jesienią lub bardzo wczesną wiosną. W trakcie wegetacji najlepszym źródłem wapnia odżywczego jest CaTs Tiosiarczan wapnia, który – stosowany poprzez fertygację w dawce 15–20 l/ha – skutecznie likwiduje braki tego składnika.

Żeby system korzeniowy truskawek rozwijał się prawidłowo, trzeba zapewnić odpowiedni dla tej rośliny odczyn gleby, najlepiej 5,5-6,5. W związku z tym przed założeniem plantacji należy wykonać analizy gleby i w razie potrzeby zastosować nawozy wapniowe.

2. Poprawa żyzności gleby

W uprawie truskawki bardzo istotna jest poprawa żyzności gleb poprzez zastosowanie nawozów zawierających kwasy humusowe, np. Rosahumus lub Petro 330 ST bio, które korzystnie wpływają na rozwój systemu korzeniowego roślin oraz poprawiają dostępność i wykorzystanie składników pokarmowych z nawozów mineralnych. Pozytywnie działają także na stosunki wodno- powietrzne w glebie i gromadzenie wody po opadach. Rosahumus stosuje się w formie oprysku doglebowego w dawce 3–6 kg/ha. Bardzo dobre efekty daje także moczenie korzeni sadzonek truskawek w 1-procentowym roztworze Rosahumusu. Petro 330 ST bio to nawóz organiczny na bazie obornika wzbogacony o kwasy humusowe, siarczan wapnia i kompleks Ryzea (ekstrakt z alg morskich Ascophyllum nodosum, Laminaria digitata i Fucus ssp.). Kompleks Ryzea zawiera wysoką koncentrację hormonów roślinnych oraz kwasu alginowego i aminokwasów, dzięki temu poprawia rozwój systemu korzeniowego i zmniejsza antagonizm jonowy, a to z kolei wpływa na lepszą dostępność składników pokarmowych z gleby. Nawóz stosuje się w dawce 300–1000 kg/ha.

Wpływa nawozu Rosahumus na wzrost truskawki odmiany Elsanta posadzonej wiosną 2008 roku, ISiK, SZD Brzezna, 2008 rok

3. Nawożenie truskawki NPK

Przed założeniem plantacji truskawek należy przeprowadzić odpowiednie nawożenie NPKMgCa – najlepiej w oparciu o wyniki analiz gleby – stosując Rosafert 5-12-24 albo siarczan potasu i superfosfat wzbogacony lub fosforan amonu. Na glebach ubogich w magnez zaleca się zaaplikować Kizeryt.

 

4. Program nawożenia truskawki

W drugim roku i kolejnych latach nawożenie truskawek należy prowadzić według poniższego programu:

  • Bardzo wczesną wiosną zastosować podstawowe nawożenie NPK, aplikując – w zależności od zasobności gleb – nawozy bezchlorkowe: Rosafert 12-12-17, Rosafert 5-12-24, Qrop Complex Top K lub Qrop Mix (saletra potasowo-wapniowa), Fructus truskawka – w dawce 150–300 kg/ha. Stosując te nawozy, dostarcza się także startową dawkę azotu. Wczesną wiosną, zwłaszcza na glebach lżejszych, w celu silniejszego wzrostu i zwiększenia odporności rośliny na niekorzystne warunki atmosferyczne i patogeny, warto wykonać oprysk Rosahumusem w dawce 3 kg/ha + Delsol 1–2 l/ha lub Startus Active duo.
  • Po ruszeniu wegetacji, w celu przyspieszenia regeneracji roślin po zimie, polecany jest oprysk nawozem Maral w dawce 0,75–1,5 l/ha lub Rosaleaf zielony/Rosasol 19-19-19/Ultrasol 20-20-20 w dawce 3–4 kg/ha, a w przypadku braku mikroelementów Mikrostar Complex w dawce 0,5 kg/ha.
  • W celu poprawy sprawności fotosyntezy i zwiększenia odporności na wiosenne przymrozki polecany jest ASX Tytan plus (0,2 l/ha) + ASX Krzem plus (0,5 l/ha).
  • Po wytworzeniu pąków kwiatowych uzasadnione jest zastosowanie oprysku nawozami borowymi Bolero – 0,5–1 l/ha. Oprysk borem wpływa na poprawę kwitnienia, lotność pyłku i wiązanie owoców. Dobre zaopatrzenie truskawek w bor zapobiega deformacjom owoców oraz wpływa korzystnie na pobieranie wapnia, a co za tym idzie, na jędrność i trwałość owoców.
  • Po wytworzeniu pąków i podczas kwitnienia, zwłaszcza jeżeli występują niskie temperatury, polecane jest wykonanie oprysku nawozem Maral. Zawiera on kompleks Ryzea wzbogacony kwasami humusowymi, NPK 6-5-5 + 1% cynku oraz jod i fitohormony, aminokwasy, kwas alginowy. Dzięki temu stymuluje podziały komórkowe, poprawia kwitnienie, owocowanie, kondycję i wzrost roślin w sytuacjach stresowych.
  • W celu zapewnienia dostatecznej ilości azotu i wapnia oraz potasu niezbędnego do wzrostu roślin na początku kwitnienia należy zastosować Qrop Mix w dawce 150 kg/ha.
  • Od wytworzenia pierwszych owoców należy zadbać o odpowiednie zaopatrzenie ich w wapń, ponieważ od tego zależy jędrność i trwałość owoców. W tym celu zaleca się wykonać minimum 3 zabiegi nawozem Metalosate Calcium w dawce 2 l/ha, w którym wapń jest skompleksowany aminokwasami roślinnymi. Dzięki temu składnik ten jest w ciągu zaledwie 3 godzin pobierany przez liście i owoce. Aminokwasy z nawozu są wykorzystywane w metabolizmie roślin. Do oprysków można używać także preparatów: Rosatop Ca, Calciminal, Folanx Ca29 lub Viflo Cal S. Doskonałe efekty w poprawie jędrności i trwałości owoców daje łączne zastosowanie z nawozami wapniowymi środka ASX Krzem plus. Zawiera on (jako jedyny na polskim rynku) łatwo dostępny, rozpuszczalny w wodzie krzem (2,2% Si) w postaci kwasu ortokrzemowego, który jest stabilizowany ekstraktem z roślin żyjących w ekstremalnych warunkach klimatycznych oraz wzbogacony witaminami.
Wpływ nawozu Metalosate Calcium na plon truskawek odmiany Elsanta (t/ha), Instytut Sadownictwa, SZd Brzezna, 2010 rok.

 

  • Po zbiorach owoców należy rozpocząć zabiegi przygotowujące plantację do następnego sezonu. Zaleca się zastosować nawożenie NPK – najlepiej do końca sierpnia – przy użyciu nawozu Rosafert 5-12-24 lub 12-12-17 w dawce 200–300 kg/ha.
  • Po skoszeniu liści warto wzmocnić plantację mikroelementami, stosując Mikrostar Complex w dawce 0,5 kg/ha, oraz potasem, aplikując Rosaleaf czerwony lub Rosasol 8-17-41 w dawce 3–4 kg/ha.
  • W celu poprawy efektywności nawożenia i szybkości wnikania składników w roślinie do nawozów Rosasol, Ultrasol, Mikrostar zaleca się dodać Protaminal, który zawiera 12% aminokwasów roślinnych.
  • W celu dobrego przygotowania plantacji do zimy warto wykonać 1–2 zabiegi nawozem ASX Krzem plus w dawce 0,5 l/ha.
  • Jeżeli w trakcie wegetacji zaobserwowano niedobory wapnia i zahamowanie wzrostu roślin, jesienią warto zastosować ASX Siarczan wapnia lub Wapniak kornicki w dawce 200–500 kg/ha.

5. Nawadnianie i fertygacja truskawki

Truskawki są bardzo wrażliwe na brak wody, dlatego w lata suche na plantacjach, na których są instalacje nawodnieniowe – a obecnie właściwie bez nawadniania nie ma szans na uzyskanie wysokich plonów truskawek – należy stosować fertygację całkowicie rozpuszczalnymi w wodzie nawozami, np. Rosasol, Ultrasol, CaTs Tiosiarczan wapnia, KTS Tiosiarczan potasu, Polifosforan amonu. W zależności od sposobu uprawy truskawek fertygacja jest bardzo ważną, ale uzupełniającą metodą aplikacji nawozów. Jednak na coraz większej części plantacji w ekstremalnych warunkach pogodowych, które wystąpiły m.in. w 2019 roku, staje się podstawowym sposobem nawożenia.

Przy racjonalnym nawadnianiu i fertygacji niezmiernie istotne jest:

  • ustalenie programu nawożenia – ile nawozów zostanie zastosowane w formie posypowej, a ile razem z nawadnianiem,
  • dokładne poznanie parametrów fizykochemicznych wody używanej do fertygacji (analizy wody używanej do fertygacji powinny być wykonywane przynajmniej raz w roku, przed każdym sezonem nawadniania).
  • Woda o zawartości powyżej 350 mg/l CaCO3 i HCO3 nie powinna być używana do nawadniania, ponieważ zawarty w niej wapń będzie szybko zatykał instalacje nawodnieniowe oraz powodował silny wzrost odczynu gleby pod kroplownikiem.

W takiej sytuacji należy:

  • zakwaszać wodę i zapobiegać powstawaniu osadów, stosując systematycznie CaTs oraz nawozy fizjologicznie kwaśne, np. Rosasol, PeKacid,
  • wykonać analizy chemiczne gleby – dokładne poznanie zasobności gleby w składniki pokarmowe pozwoli dobrać odpowiedni nawóz i zbilansować potrzeby pokarmowe roślin z dostępnymi w glebie składnikami,
  • zamontować na plantacji sondy drenażu glebowego i systematycznie wykonywać analizy roztworu glebowego – dzięki temu bardzo precyzyjnie można określić, jakie składniki pokarmowe trzeba podać poprzez fertygację
  • używać tensjometrów lub sensorów do sterowania nawadnianiem, ponieważ nadmiar wody jest groźniejszy dla roślin niż jej brak
  • stosować właściwy rozstaw emiterów i odpowiednie dawki wody

Najlepiej stosować nawożenie z nawadnianiem 1–3 razy w tygodniu, od początku wegetacji do końca lipca. Zalecane stężenie nawozów wynosi 0,005–0,015%, tj. 0,5–1,5 kg/1000 l wody. Wyższe stężenie stosuje się w sytuacji, gdy gleba nie jest zbyt sucha, a niższe – w przypadku dużych potrzeb wodnych. W praktyce, w celu ułatwienia obliczeń, najczęściej stosuje się nawozy w dawce 1 kg/1000 l wody. Jednorazowa dawka nawozów NPK Mg powinna wynosić 10–15 kg/ha. Do fertygacji należy stosować nawozy o różnych proporcjach składników pokarmowych – w zależności od zasobności gleby oraz fazy rozwojowej roślin sadowniczych. Można używać wieloskładnikowych, całkowicie rozpuszczalnych w wodzie nawozów – typu Rosasol, Ultrasol, Kristalon – lub pojedynczych, przeznaczonych do fertygacji, np. saletra wapniowa, CaTs Tiosiarczan wapnia, saletra potasowa, siarczan potasu, siedmiowodny siarczan magnezu, oraz chelatów mikroelementów z rodziny Mikrostar, zwłaszcza Mikrostaru Complex, Mikrostaru Fe. Saletrę wapniową lub siarczan magnezu najlepiej zastosować przemiennie z nawozami NPK. Nie ma uniwersalnego przepisu na najbardziej efektywną fertygację dla wszystkich upraw.

Są jednak zasady, których warto przestrzegać:

  • jednorazowa dawka azotu nie powinna przekraczać 3 kg/ha,
  • pierwsze zabiegi (1–2) należy wykonać nawozami z wysoką zawartością fosforu (Rosasol 15-30-15, Rosasol 8-50-12, Ultrasol 13-40-13, Polifosforan amonu) – nawożenie fosforem jest szczególnie ważne w nowych nasadzeniach,
  • następne zabiegi – stosować nawozy o wysokiej zawartości azotu w celu pobudzenia wzrostu lub zrównoważone, np. Rosasol 19-19-19, Ultrasol 20-20-20, a na glebach zasobnych w fosfor – nawozy o niskiej zawartości tego składnika, np. Rosasol 12-3-43, przemiennie z CaTs Tiosiarczanem wapnia
  • po wytworzeniu pąków kwiatowych i w okresie owocowania zwiększać dawkę potasu i wapnia, stosując np. Rosasol 8-17-41, Ultrasol 12-12-36, KTS Tiosiarczan potasu + CaTs Tiosiarczan wapnia
  • ze względu na niską zawartość wapnia odżywczego w glebach – poziom optymalny to 1000–1500 mg Ca/l gleby, a najczęściej spotykany na plantacjach to 50–300 mg – trzeba koniecznie dostarczać ten składnik poprzez fertygację, stosując CaTs Tiosiarczan wapnia 3–5 razy w sezonie, lub saletrę wapniową (Calcinit, Ducanit) przemiennie z nawozami NPK
  • w celu zapewnienia prawidłowego rozwoju i wysokiej sprawności systemu korzeniowego 1–3 razy w sezonie zastosować do fertygacji nawozy stymulujące jego rozwój – Rosahumus (100 g/1000 l wody – 1 kg/ha) lub Maral (2–3 l/ha)
  • mikroelementy w postaci chelatów, np. Mikrostar Complex, najlepiej stosować łącznie z roztworem saletry wapniowej lub CaTs Tiosiarczanem wapnia.

W celu utrzymania plantacji na wysokim poziomie plonowania truskawek konieczne jest wprowadzanie nowych odmian, a także stosowanie precyzyjnej diagnostyki zasobności gleb w składniki pokarmowe oraz konsekwencja w działaniu w zapewnianiu roślinom niezbędnych ilości łatwo dostępnych składników pokarmowych w całym okresie wegetacyjnym.

Krzysztof Zachaj