Ochrona przed pajęczakami na plantacjach owocowych

Jednymi z najpowszechniejszych i najbardziej uniwersalnych szkodników roślin są pajęczaki. Trudno dostrzegalne gołym okiem, wyrządzają istotne ekonomicznie szkody w uprawach, potrafią bardzo sprawnie się rozmnażać i do tego gustują w większości gatunków sadowniczych.

Janusz Miecznik

Poznaj skuteczne metody ochrony plantacji owocowych przed pajęczakami

Dla wszystkich pajęczaków brak deszczu i wysoka temperatura to idealne warunki do życia. Rozmnażają się wtedy bardzo intensywnie i w krótkim czasie opanowują całą roślinę. Ich zwalczanie nie jest łatwe, ponieważ wiele preparatów działa specyficznie, czyli eliminuje szkodniki tylko w określonych fazach. Wybór środka należy więc oprzeć na dokładnej lustracji uprawy i określeniu, jakie stadium pajęczaka występuje w przewadze. Stosowanie akarycydów o różnych sposobach działania pozwala uniknąć odporności szkodników – wybór środków zaprezentowano w tabeli.

Pajęczaki występujące na plantacjach owocowych

Przędziorek chmielowiec

Na plantacjach owocowych najbardziej rozpowszechniony jest przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae). Postać zimująca to zapłodniona samica. W ciągu jednego sezonu chmielowiec może mieć do 5 pokoleń, rozwój jednego pokolenia trwa 1–3 tygodnie, a jedna samica może złożyć mniej więcej 100 jaj.

Przędziorek owocowiec

Kolejny gatunek pajęczaka to przędziorek owocowiec (Panonychus ulmi), który z upodobaniem żeruje na jabłoniach, śliwach, gruszach, malinach, głogu i wielu innych gatunkach roślin z rodziny różowatych. Formą zimującą są jaja złożone na pędach w pobliżu pąków. Szkodnik ten jest nieco mniejszy i inaczej ubarwiony niż przędziorek chmielowiec. Samica może złożyć około 20 jaj. Ich rozwój trwa mniej więcej 3 tygodnie, a liczba pokoleń w ciągu roku może dojść do 8.

Pordzewiacz jabłoniowy

Aculus schlechtendali jest jednym z najmniejszych szkodników drzew owocowych, a jego znaczenie i szkodliwość systematycznie wzrastają. Zimują samice w spękaniach kory, pod korą lub w fałdach skórki
na krótkopędach, pod łuskami pąków, między pąkiem a pędem. Stamtąd wiosną przechodzą na rozwijające się pąki i młode liście, żerując na ich spodniej stronie. W zależności od przebiegu temperatury pordzewiacze w sezonie mają 3–5 pokoleń.

Preparaty do ochrony przed pajęczakami

W grupie zarejestrowanych w 2020 roku środków do ochrony sadów i jagodników przed pajęczakami jest akarycyd Xapiro 05 SC. W szczegółach jego aktywności określono, że na szkodniki działa żołądkowo i kontaktowo, z typowym dla większości akarycydów działaniem powierzchniowym na roślinie. Substancja aktywna fenpiroksymat jest inhibitorem procesu oddychania pajęczaków, a zatem zwalcza stadium larwy i osobniki dorosłe, bez wpływu na jaja.
W celu rozszerzenia spektrum oddziaływania Xapiro 05 SC (1 l/ha) na wszystkie stadia rozwojowe pajęczaków i jednocześnie zapobiegania zjawisku odporności poleca się stosować produkt łącznie z Limocide (2 l/ha) – środkiem o odmiennym mechanizmie działania. Stosując Xapiro 05 SC solo lub w mieszance zbiornikowej z Limocide, należy zwrócić uwagę na dokładne pokrycie cieczą użytkową całych roślin, również dolnej strony liści. W przypadku dużego zagęszczenia i dużej masy liściowej dobrze jest zwiększyć dawkę cieczy roboczej na hektar. Te uwagi w nieco mniejszym stopniu dotyczą łącznego stosowania Xapiro 05 SC z adiuwantem Flipper, który wprowadza tzw. zdolności pełzające cieczy.
Fenpiroksymat od wielu lat jest często stosowany w uprawach jagodowych i drzewiastych, a rozwiązanie z Xapiro 05 SC cechuje wysoka ekonomiczność zabiegu.
Nowością wśród akarycydów jest też Pyranica 20 WP (tebufenpirad), która działa na różne gatunki przędziorków w stadiach:

• jaj,
• nimf,
• osobników dorosłych.

Wybór akarycydów o różnych mechanizmach działania (medota na uniknięcie odporności szkodników)

Produkt	Substancja aktywna	Działanie	Stadia szkodnika
			jaja	larwa	nimfa	dorosły
Koromite 10 EC	milbemektyna	kontaktowe i żołądkowe	tak	tak	tak	tak
Pyranica 20 WP	tebufenpirad	kontaktowe i żołądkowe	tak	tak	tak	tak
Vertigo 018 EC Safran 018 EC	abamektyna	kontaktowe i żołądkowe	nie	tak	tak	tak
Xapiro 05 SC Ortus 05SC	fenoiroksymat	kontaktowe	nie	tak	tak	tak
Floramite 240SC	bifenazat	kontaktowe	tak	tak	tak	tak

Środek wykazuje aktywność poprzez bezpośredni kontakt i spożycie. Jego cechą szczególną jest szybki efekt działania, tzw. knock-down, i długotrwała kontrola kolonii przędziorków. Na roślinach przejawia działanie translaminarne, a temperatura otoczenia nie ma wpływu na skuteczność zabiegu.
Może być stosowany w integrowanej produkcji roślin (IP) – jest bezpieczny dla fauny pożytecznej i owadów zapylających. Nie stwierdzono występowania uodpornionych populacji przędziorków na tebufenpirad.

Fenpiroksymat od wielu lat jest często stosowany w uprawach jagodowych i drzewiastych, a rozwiązanie z Xapiro 05 SC cechuje wysoka ekonomiczność zabiegu.