Nawozy z alg morskich

Nawozy wytwarzane z alg morskich to produkty pomagające uzyskać wysokie plony dobrej jakości. Ta grupa nawozów cieszy się wśród sadowników rosnącą popularnością, dlatego warto zapoznać się z właściwościami alg oraz korzyściami jakie oferują. Nawozy z alg morskich nie tylko odżywiają rośliny, ale zawierają również składniki stymulujące rozwój roślin.

Przemysłowe zastosowanie alg morskich – nie tylko nawozy

Algi to ogólna nazwa ogromnej grupy organizmów wodnych o zróżnicowanej wielkości – mają od kilku milimetrów do kilkunastu metrów. Od dawna są one wykorzystywane w przemyśle:

• spożywczym – ok. 2 mln ton świeżych alg (nori, wakame i kombu) jest spożywanych na Dalekim Wschodzie, stanowią także ważne źródło witamin w diecie wegetariańskiej, są substancjami zagęszczającymi i żelującymi dodawanymi do produktów spożywczych;

• farmaceutycznym – suplementy diety z alg spirulina, chlorella i aphonizomenon wykorzystywane są do wspomagania leków wzmacniających układ immunologiczny, spowalniających procesy starzenia, leczenia cukrzycy, chorób reumatycznych, nadciśnienia tętniczego oraz leczenia ran;

• kosmetycznym – dostarczają skórze substancji odżywczych, chronią przed utratą wody, koją podrażnienia, leczą blizny, a jod zawarty w algach reguluje pracę gruczołów łojowych;

• nawozowym – najczęściej w produkcji pestycydów wykorzystywane są algi ascophyllum nodosum, laminaria digitala oraz ecklonia maxima; jako pionierzy zastosowali je w tym obszarze francuscy rolnicy, którzy wyrzuconymi na brzeg Oceanu Atlantyckiego algami nawozili swoje pola, uzyskując wyższe plony; w latach 80. Ubiegłego wieku do produkcji nawozów algi zaczęły wykorzystywać firmy nawozowe.

Zalety działania nawozów z alg morskich

Nawozy z dodatkiem ekstraktu z alg morskich są szczególnie efektywne w sytuacjach stresowych dla roślin, takich jak: zimno, susza, brak słońca, nadmiar wody. Działania antystresowe i stymulujące wzrost roślin wykazują zawarte w algach związki:

• kwas alginowy – zapewnia dużą przyczepność nawozu do liści;

• jod (składnik hormonów) – wpływa na tempo przemiany materii i energii, ma specyficzne właściwości zachęcające pszczoły do zapylania kwiatów;

• mannitol – jeden z izomerycznych alkoholi heksahydroksylowych, wpływa bardzo korzystnie na pobieranie i transport składników pokarmowych w roślinie, stymuluje syntezę poliamin;

• poliaminy – powstają we wszystkich organizmach roślinnych w wyniku dekarboksylacji aminokwasów, są niezbędnym czynnikiem utrzymującym żywotność komórek i prawidłowy przebieg procesów komórkowych; są zaliczane do regulatorów wzrostu – biorą udział w regulacji podziałów komórkowych, w embriogenezie, kiełkowaniu nasion, ukorzenianiu, kwitnieniu, wzroście łagiewki pyłkowej; poliaminy przeciwdziałają starzeniu się komórek i ujemnym skutkom czynników stresotwórczych;

• fitoaleksyny – substancje obronne wytwarzane przez roślinę w odpowiedzi na atak patogenów i hamujące ich wzrost; fitoaleksyny chronią także rośliny przed działaniem jonów metali ciężkich, szoku termicznego, promieniowania UV;

• auksyny – roślinne hormony wzrostu (kwas indolilooctowy IAA, kwas indolilopirogronowy IPA) wpływają na szybkość wydłużania się łodyg, otwieranie się pąków liściowych, aktywność enzymów, biorą udział w regulacji syntezy białek RNA;

• gibereliny – odpowiedzialne są za stymulacje podziału komórek, zwiększanie wzrostu łodygi, indukcję i stymulację wytwarzania kwiatów, żywotność pyłku, a po zapłodnieniu żywotność zygoty, przerywanie spoczynku zimowego pączków u roślin wieloletnich, a także indukcję kiełkowania nasion i hamowanie wzrostu pędów bocznych;

• aminokwasy – są związkami biologicznie ważnymi jako materiał budulcowy wszystkich białek, w których połączone są wiązaniami peptydowymi; niektóre aminokwasy stanowią produkty wyjściowe do biosyntezy ważnych hormonów, np. z tyrozyny powstaje tyroksyna i adrenalina; rośliny mogą syntetyzować wszystkie aminokwasy, zwierzęta są zdolne do syntezy tylko niektórych (aminokwasy endogenne); w nawozach tworzą organiczne połączenia ze składnikami pokarmowymi, zdecydowanie podnoszą ich przyswajalność przez rośliny.

Miejsce pozyskiwania alg morskich do produkcji nawozów

Algi morskie pozyskiwane są z naturalnie rosnących w morzach i oceanach kolonii alg, ale coraz powszechniejsza jest także ich hodowla, szczególnie dla celów farmaceutycznych na specjalnych farmach, zwłaszcza w USA i Japonii. Obecnie na rynku jest coraz więcej nawozów zwierających dodatek ekstraktu z alg morskich.

Dlaczego algi są takie wartościowe?

Algi morskie żyją w bardzo stresogennych warunkach. Są poddane działaniu nie tylko fal, ale także pływów, których wysokość sięga niekiedy nawet 12 m. Rośliny narażone na tak dużą zmienność środowiska i jednocześnie cechujące się szybkim przyrostem zawierają w sobie bardzo wiele składników fizjologicznie aktywnych, jak np. witaminy, fitohormony i aminokwasy. Wyciągi z alg morskich mogą zasilić inne rośliny, które tych składników potrzebują. Co ważne, składniki ekstraktów są naturalne i szybko przyswajalne.

Historia nawozów z alg morskich

Korzyści płynące z nawożenia pól uprawnych wodorostami dostrzeżono już kilkaset lat temu. Rolnicy w Wielkiej Brytanii i we Francji zbierali wodorosty wyrzucone na brzeg przez morze i przenosili na swoje pola. Pierwsze wzmianki na ten temat pochodzą z XVI wieku. Rezultaty przeprowadzanych w ten sposób zabiegów były na tyle dobre, że skłoniły naukowców do opracowania zaawansowanych nawozów na bazie alg. Dziś są one zbierane i przetwarzane na skalę przemysłową.

Z jakich alg morskich wytwarza się nawozy?

Laminaria digitata

Brązowe wodorosty występujące w północnej części Oceanu Atlantyckiego. Laminaria digitala ma skórzaste, ciemnobrązowe liście, które dorastają do długości 15 m. Występuje często w pobliżu wybrzeży, gdzie tworzy rozległe łąki. W porównaniu z innymi algami cechuje się bardzo szybkim wzrostem – nawet 5% dziennie.

Ascophyllum nodosum

Brunatnice występujące w północnym Oceanie Atlantyckim. Roślina tworzy charakterystyczne owalne pęcherzyki powietrza pomiędzy liśćmi. Dorasta do długości 2 m. Ascophyllum nodosum występuje najczęściej w osłonionych miejscach przy brzegu lub przy ujściach rzek. Rośnie dosyć wolno (0,5% dziennie). Algi te są zbierane do wytwarzania nawozów ze względu na wysoką zawartość makro- i mikroskładników pokarmowych, a także fitohormonów i aminokwasów.

Ecklonia maxima

Ecklonia maxima, zwana również morskim bambusem, występuje w południowym Oceanie Atlantyckim u wybrzeży Afryki. Dominuje na spokojnych płyciznach (do 8 m), gdzie tworzy formacje przypominające lasy. Posiada jedną dużą pneumatocystę, która utrzymuje roślinę przy powierzchni.