Nawożenie truskawek w warunkach stresowych – skuteczne preparaty

Miniona zima przejdzie do historii jako jedna z najcieplejszych i niemal bezśnieżnych w ciągu ostatnich lat. To spowodowało, że deficyt wody w glebie po poprzednim sezonie nie zmniejszył się, a w wielu regionach Polski w lutym i marcu wilgotność podłoża nawet na głębokości 1 m spadła do <60%, miejscami <50%. A to tylko jeden z czynników powodujących stres roślin. Co jeszcze należy wziąć pod uwagę przy nawożeniu truskawek i jak zabezpieczyć uprawy?

Poza deficytem wody zmienna pogoda, wiosenne przymrozki, a właściwie mróz (7–8oC poniżej zera w nocy z 15 na 16 marca), oraz przewidywane wiosną i latem bardzo wysokie temperatury, a w konsekwencji zahamowany wzrost i plonowanie truskawek, to czynniki stresogenne, z którymi niestety coraz częściej mają do czynienia producenci owoców. Warto zatem być przygotowanym na takie sytuacje i wybrać nawozy, które pomogą złagodzić skutki stresu i zapewnić prawidłowy metabolizm roślin oraz uzyskać wysokie i dobre jakościowo plony owoców nawet w trudnych warunkach środowiskowych.

Nawożenie truskawek – fertygacja

W obecnych realiach pogodowych nie ma praktycznie szans na prowadzenie uprawy truskawek bez nawadniania i fertygacji. Jednak nawet w gospodarstwach, które od lat mają instalacje nawodnieniowe i stosują intensywną fertygację, pojawiają się problemy z uzyskaniem wysokich i dobrych jakościowo plonów. Dlatego niezbędne jest wprowadzenie do programów nawożenia truskawek preparatów stymulujących rozwój systemu korzeniowego w warunkach stresu termicznego poprzez fertygację oraz aplikacja nawozów zmniejszających antagonizm jonowy pomiędzy pierwiastkami i zwiększających ich dostępność dla roślin, takich jak Rosahumus, CaTs Tiosiarczan wapnia, Maral.

 

Jaki nawóz do truskawek? Zalety nawozu Maral

W 2019 roku w okresie wiosennych przymrozków wielu sadowników zastosowało Maral w celu zabezpieczenia swoich sadów przed szkodami przymrozkowymi i wysokimi temperaturami – jak się okazało – z bardzo dobrym skutkiem. Co wyróżnia Maral na tle innych nawozów i zapewnia jego wysoką skuteczność w sytuacjach stresowych? Nawóz ten jest bogaty w składniki pokarmowe NPK 6-5-5. Ponadto wzbogacony jest w cynk (1%) w formie łatwo dostępnej dla roślin uprawnych oraz kompleks Ryzea, czyli ekstrakt bioaktywnych molekuł z alg. Ascophyllum nodosum, Laminaria digitata i Fucus ssp. pochodzą z Oceanu Atlantyckiego i są zbierane w cyklu, w którym poziom związków fitostatycznych jest najwyższy. Środki chelatujące zawarte w nawozie, tj. kwas alginowy i aminokwasy, promują wchłanianie i translokację składników odżywczych w roślinie. Dzięki wyjątkowej metodzie ekstrakcji, wykorzystującej mikronizację zebranych alg i różnicę ciśnień w ekstrakcji nadkrytycznej, uzyskano najwyższą koncentrację składników aktywnych o bardzo dobrych parametrach. Naturalne hormony roślinne zawarte w kompleksie Ryzea (cytokininy, auksyny, gibereliny, kwas jasmonowy, kwas abscysynowy, strigolaktony, brassinosteroidy) aktywizują metabolizm roślin, rozwój systemu korzeniowego, ich wzrost oraz obfite kwitnienie i owocowanie. Indukują też odporność roślin na niekorzystne warunki siedliskowe i atmosferyczne. Maral jest bogaty w jod, wykazujący działanie wabiące pszczoły do oblotu sadu. Zawiera także fenylopropanoidy, będące prekursorami kwasu salicylowego, który indukuje odporność roślin na stres wodny, co ma pozytywny wpływ na parametry fotosyntezy, potencjał wodny liści, zawartość wody w komórkach oraz na aktywność enzymów oksydacyjnych. Fenylopropanoidy i wytworzony z nich kwas salicylowy indukują odporność systemową roślin (SAR) na patogeny oraz wpływają na dojrzewanie owoców. Dodatek kwasów humusowych podnosi efektywność pobierania składników pokarmowych, zmniejszając antagonizm jonowy, oraz aktywizuje metabolizm roślin i ich wzrost.

Skuteczne nawożenie truskawek – jak uzyskać najlepsze efekty?

Maral polecany jest do stosowania dolistnego w uprawach sadowniczych w okresie kwitnienia i wzrostu owoców, w dawce 0,75–1,5 l/ha. W związku z coraz większymi zaburzeniami rozwoju systemu korzeniowego powodowanymi wysokimi temperaturami gleby bardzo istotne jest jego wzmocnienie, a Maral doskonale się do tego nadaje. We Włoszech ponad 50% puli sprzedawanego nawozu jest aplikowane poprzez fertygację sadów, truskawek i warzyw. Do fertygacji truskawek należy stosować go w okresie intensywnego wzrostu upraw oraz podczas wysokich temperatur i deficytu wody – najlepiej przemiennie z CaTs Tiosiarczanem wapnia. Zaleca się wykonać 1–3 zabiegi w sezonie, w dawce 2–3 l/ha.

 

Uprawa Plon pierwszego zbioru (t/ha) Plon całkowity (t/ha) Średnia masa 100 owoców (kg)
Kontrola 4,29 16,7 2,45
Maral 4 x 1,5 l/ha 9,03 24,03 3,55

CaTs Tiosiarczan wapnia – niezbędny przy stosowaniu nawozów mineralnych

Jest doskonałym źródłem łatwo i szybko dostępnych wapnia i siarki. To świetny stabilizator azotu w glebie, zapobiega nadmiernym stratom tego pierwiastka, zwiększa jego dostępność dla roślin, a także podnosi zawartość białka w roślinach. CaTs działa na przemiany azotu na 2 poziomach – jego stosowanie hamuje straty związane z ulatnianiem się azotu (amoniaku) oraz optymalizuje proces nitryfikacji, dzięki czemu następuje ograniczenie strat azotu związanych z wymywaniem. Poprawa wykorzystania azotu z nawozów mineralnych ma duże znaczenie w kontekście obowiązujących przepisów dyrektywy azotanowej. Stosowanie CaTs Tiosiarczanu wapnia obniża poziom szkodliwych azotanów w roślinach. Nawóz poprawia infiltracje wody, zwiększa odporność roślin na stres wodny, aktywizuje życie biologiczne gleb. Polepsza strukturę gleby, jej napowietrzenie, a także rozwój systemu korzeniowego roślin. Tiosiarczan wapnia ma niezwykłe właściwości zwiększające dostępność dla upraw potasu, magnezu, fosforu, żelaza, manganu i cynku. Dzięki stosowaniu CaTs rośliny oszczędzają energię potrzebną na pobieranie składników pokarmowych i mogą ją wykorzystać do innych procesów życiowych, co jest szczególnie ważne wczesną wiosną, w okresach niskich temperatur. Ogromną zaletą tiosiarczanu wapnia jest zmniejszanie zasolenia gleb. W truskawkach nawóz polecany jest do fertygacji 3–5 razy w sezonie, w dawce 10–15 l/ha – najlepiej przemiennie z Maralem.

Nawożenie dolistne truskawek – pamiętaj o aminokwasach!

W okresach intensywnego rozwoju wegetatywnego truskawek, kiedy panują niekorzystne warunki do wzrostu (zimno, sucho i gorąco), powszechnie stosowane są nawozy dolistne w celu uzupełnienia niedoborów składników pokarmowych. Jednak przy niesprzyjającej sytuacji pogodowej wykorzystanie tych składników z nawozów spada. W celu podniesienia efektywności nawożenia dolistnego niezbędne staje się dodawanie do nawozów dolistnych NPK i mikroelementowych nawozów aminokwasowych.

Aminokwasy to związki organiczne zawierające przynajmniej jedną grupę aminową i jedną karboksylową. Należą do najważniejszych związków organicznych w żywych organizmach, ponieważ z nich zbudowane są białka. Aminokwasy są także składnikiem hormonów i enzymów. Rośliny są zdolne do samodzielnej syntezy aminokwasów, ale proces ten wymaga energii i czasu, dlatego podanie młodym uprawom aminokwasów wraz z deficytowymi składnikami pokarmowymi pozwala zaoszczędzić tę energię i jednocześnie dynamizuje tempo ich rozwoju. Aminokwasy są prekursorami syntezy fitohormonów roślinnych, a podanie ich w nawozach stymuluje rośliny do większej produkcji tych substancji wzrostowych. Najaktywniejsze biologicznie i najcenniejsze są L-aminokwasy pochodzenia roślinnego. Uzyskuje się je w drodze fermentacji materiału roślinnego. W nawozie pełnią one funkcję nośnika organicznego – chelatora – który umożliwia szybkie i niezwykle wydajne dostarczanie roślinom składników pokarmowych. Aminokwasy tworzą z nimi bardzo małe, elektrycznie obojętne cząsteczki, co przyspiesza wchłanianie i transport składników mineralnych wewnątrz rośliny.

Na przykład wapń skompleksowany aminokwasami w nawozie Metalosate Calcium prawie w 100% pobierany jest przez rośliny w ciągu 3–4 godzin od aplikacji.

Szczególnie istotne jest podanie w nawozach z aminokwasami:

  • tryptofanu, będącego prekursorem auksyn, które są odpowiedzialne za szybkość wydłużania się łodyg i korzeni oraz otwieranie się pąków liściowych i aktywność enzymów,
  • glicyny i kwasu glutaminowego, będących podstawowymi składnikami tkanek roślinnych, oraz chlorofilu, dzięki któremu rośliny mogą produkować więcej asymilatów w procesie fotosyntezy,
  • proliny – dostarczona przed kwitnieniem wpływa na płodność pyłku – oraz lizyny, metioniny i kwasu glutaminowego, które pobudzają ziarna pyłku do kiełkowania i stymulują wzrost łagiewki pyłkowej.

Aminokwasy wpływają także na dojrzewanie owoców, zwłaszcza metionina, która reguluje aktywność wytwarzania przez rośliny etylenu.

Protaminal – nawóz do truskawek bogaty w aminokwasy

Doskonałym dodatkiem do nawozów mineralnych jest Protaminal, który zawiera 12% aminokwasów roślinnych, otrzymywanych w procesie hydrolizy enzymatycznej. Nawóz ten ma w składzie cały zestaw aminokwasów. Zawarty w nim kwas glutaminowy ma podwyższoną koncentrację, dlatego Protaminal wykazuje doskonałe właściwości zmniejszające antagonizm jonowy między składnikami pokarmowymi oraz przyspiesza ich wnikanie i transport w roślinie. Nawóz stosuje się w dawce 1–25 l/ha. Wprowadzenie do programów nawożenia truskawek nawozów Maral, CaTs Tiosiarczan wapnia i Protaminal wpływa korzystnie na wzrost roślin, ilość i wielkość owoców oraz na ich walory smakowe, a także na zawartość witaminy C. Dzięki temu znacząco poprawia wysokość plonów i opłacalność uprawy, nawet w ekstremalnie niekorzystnych warunkach atmosferycznych.

Protaminal - biostymulator
Protaminal – biostymulator

 

Nawożenie truskawek - skuteczność nawozów - wykres
Plon ogólny owoców truskawki odmiany Rumba (t/ha) – w zależności od rodzaju zastosowanego nawożenia dokorzeniowego w połączeniu z nalistnym opryskiem nawozem Maral, prof. Zbigniew Jarosz, 2018 rok

 

 

Iwona Polewska-Jankowiak, Krzysztof Zachaj