Nawożenie i biostymulacja truskawek

Członkowie zespołu Agrosimexu czynnie uczestniczą w projektach i spotkaniach branżowych. Starają się być wszędzie tam, gdzie jest potrzeba lub okazja podzielenia się wiedzą z plantatorami. Ponadto firma prowadzi wiele doświadczeń na plantacjach towarowych, aby pokazać wpływ rozwiązań proponowanych w ramach oferty na wielkość i jakość owoców. W sezonie 2022 takie doświadczenia były założone w Hornigach, gdzie odbywały się Truskawkowe Inspiracje, oraz w gospodarstwie dr. Pawła Krawca.

Tomasz Domański, Krzysztof Zachaj

W projekcie Truskawkowe Inspiracje specjaliści z Agrosimexu wzięli pod opiekę kwaterę 0,5 ha truskawek z odmianami Randezvous, Asia i Lycia. Celem doświadczenia było pokazanie, jaki wpływ na jakość owoców i wielkość plonu ma zastosowanie opracowanego przez nich programu nawożenia i stymulacji. Plantacja została założona w sierpniu 2021 z sadzonek doniczkowych. Rośliny posadzono na podwyższonych zagonach, dlatego program nawożenia został oparty na fertygacji i zabiegach dolistnych.

Fertygacja upraw truskawek

Nawożenie rozpoczęto od podania na początku kwietnia nawozu ASX Polifosforan amonu. Preparat ten jest bardzo szybko pobierany przez roślinę, na glebach o niskim pH. Specjaliści zdecydowali się na ASX Polifosforan amonu, ponieważ wiosną temperatura gleby jest niska i fosfor – pierwiastek niezbędny do rozwoju systemu korzeniowego – jest trudno pobierany przez rośliny. Po zastosowaniu nawozu można było zaobserwować, że rośliny „ruszają” wcześnie, a ich wzrost jest wyrównany. Aktywny i dobrze rozwinięty system korzeniowy to również lepsze pobieranie składników pokarmowych przez cały sezon.

Kolejnymi nawozami do fertygacji były saletra wapniowa i Ultrasol 20-20-20 – w celu podania roślinom niezbędnej startowej dawki azotu. W maju razem z wodą podawany był CaTs Tiosiarczan wapnia, który miał dostarczyć wapnia odżywczego do gleby. Ważne, aby ten pierwiastek był dostępny dla roślin już przed kwitnieniem, ponieważ od momentu kwitnienia truskawek wpływa się na późniejszą jakość owoców. Następnie były stosowane nawozy z gamy Ultrasol – Ultrasol 20-20-20 i Ultrasol 12-12-36. W kolejnych tygodniach przemiennie aplikowano CaTs Tiosiarczan wapnia i Ultrasol 12-12-36, czyli nawóz wapniowy i nawóz z przewagą potasu, które bezpośrednio wpłynęły na wielkość plonu przy zachowaniu jego wysokiej jakości. Oprócz tych preparatów do fertygacji zastosowane były nawozy ASX Complex (w celu uzupełnienia mikroelementów) i Maral (aby wpłynąć na lepszy rozwój roślin, nie tyko części nadziemnych, ale i systemu korzeniowego).

Tabela 1. Nawożenie wykonane w ramach doświadczenia w Karczmiskach, dr Paweł Krawiec, 2021 rok

Faza rozwojowa	Nawozy NPK	Dawka (kg/ha)	Rodzaj nawożenia
początek wegetacji	Rosafert 5-12-24	250	posypowe
wzrost wegetatywny	Ultrasol 13-40-13	15	fertygacja
	RSM + CaTs Tiosiarczan wapnia	10 + 15
kwitnienie	Ultrasol 20-20-20	15
	Ultrasol 12-12-36	2 x 15
	Maral + ASX Krzem plus	3 l + 0,5 l (2 x mieszanina na początku kwitnienia i po jego pełni)
plonowanie	Ultrasol 12-12-36	2 x 15

Tabela 2. Wpływ różnych programów na plonowanie truskawki odmiany Malling Allure, dr Paweł Krawiec, Karczmiska, 2021 rok

Kombinacja	Termin			Suma z rośliny		Plon przeliczeniowy z 1 ha (t)
	21.06	24.06	28.06	z dwóch zbiorów	z trzech zbiorów
	plon ogólny z rośliny (g)			z dwóch zbiorów	z trzech zbiorów
kontrola	58	54	113b	112	225ab	8,73ab
standard – ochrona konwencjonalna	33	78	117b	111	227ab	8,83ab
Omex Zynergy + Maral + ASX Krzem plus	68	56	152c	124	276b	10,73b

Tabela 3. Wpływ stosowania nawozu Startus Active na plonowanie truskawki odmiany Elsanta, Instytut Ogrodnictwa, 2021 rok

Kombinacja

Plon ogólny (kg/100 roślin)

Plon handlowy (kg/100 roślin)

Zbiór owoców

Zbiór owoców

I

II

III

IV

V

Suma

I

II

III

IV

V

Suma

Startus Active: 2 x 2 l/ha

4,78b

18,19b

8,91b

7,81b

3,56a

43,25b

4,56b

16,34b

7,12b

3,82a

3,08a

34,92b

kontrola

4,12a

15,03a

6,78a

5,35a

3,61a

34,89a

4,10a

12,08a

3,76a

3,32a

2,82a

26,08a

Nawożenie dolistne Nawożenie dolistne rozpoczęto na przełomie kwietnia i maja. Pierwszym zabiegiem był ASX Tytan plus, aby zniwelować stres związany z chłodną wiosenną pogodą, kiedy gleba ma niską temperaturę, a system korzeniowy jeszcze dobrze nie pobiera składników pokarmowych. Następnie zaaplikowano Maral, czyli wyciąg z alg morskich, który jest biostymulatorem stosowanym na plantacjach od wiosny. Jego bardzo dużą zaletą jest szybkie działanie – już po kilku dniach można zaobserwować dużo lepszy wigor roślin. W połowie maja wystąpiły lekkie przymrozki, dlatego, aby zniwelować stres roślin, została zastosowana mieszanina nawozów BM Start i Asahi. Pod koniec maja w celu poprawy zawiązania owoców ponownie został podany Maral. W tym miejscu warto podkreślić uniwersalność i wszechstronność stosowania tego nawozu. Pod koniec kwitnienia przyszedł czas na zadbanie o jakość i trwałość owoców w obrocie handlowym. W tym celu wykorzystano serię zabiegów nawozami Metalosate Calcium i ASX Krzem plus.

Na plantacji nie obeszło się bez pewnych niedoborów składników. W trakcie lustracji zaobserwowano na liściach objawy niedoboru magnezu. W związku z tym zapadła decyzja o wkomponowaniu w program nawozu Mag S Alloy. Jest to bezpieczny produkt, który można stosować nawet w trakcie kwitnienia roślin. Wystarczyły dwa zabiegi tym nawozem, aby zniwelować niedobór magnezu i poprawić kondycję liści.

Jakość i kondycja truskawek

O jakości i kondycji roślin producenci truskawek mogli się przekonać podczas dwóch spotkań zorganizowanych na plantacji w Hornigach (zdjęcie 1). Plony były rewelacyjne, zwłaszcza w przypadku odmiany Asia. Jakość owoców również nie pozostawiała nic do życzenia. Owoce były duże, jędrne i odporne w obrocie handlowym (zdjęcie 2). Co ważne, kondycja roślin po zbiorach była na najwyższym poziomie (zdjęcie 3).

To potwierdza, że program nawożenia i biostymulacji zaproponowany przez ekspertów Agrosimexu na tej plantacji świetnie się sprawdził. Zatem nie pozostaje nic innego, jak kontynuowanie tego projektu w kolejnym roku oraz zachęcenie Państwa do wykorzystania go na własnych plantacjach.

Cała gama rozwiązań

Omówione wyżej rozwiązania, zastosowane w ramach doświadczenia w Hornigach, to tylko część możliwości dostępnych dla producentów truskawek. Zmienna pogoda, wiosenne przymrozki, latem bardzo wysokie temperatury i deficyt wody, a w konsekwencji zahamowane wzrost i plonowanie upraw to czynniki stresogenne dla roślin, z którymi plantatorzy coraz częściej mają do czynienia. Niebagatelnym problemem są także wysokie ceny nawozów. Dlatego tak ważne jest dostosowanie odczynu gleby do wymagań truskawek, poznanie jej zasobności w składniki pokarmowe, poprawa żyzności oraz zwiększenie pojemności wodnej i sprawności biologicznej. Na glebach w dobrej kulturze, żyznych, zasobnych w składniki pokarmowe i sprawnych biologicznie skutki deficytu wody, wiosennych chłodów czy wysokich temperatur latem są mniej problematyczne niż na glebach o niskim pH, ubogich w próchnicę.

W planowaniu nawożenia trzeba też wziąć pod uwagę preparaty, które pomogą złagodzić skutki stresu u roślin i zapewnią im prawidłowy metabolizm, a w efekcie pozwolą uzyskać wysokie i dobre jakościowo plony truskawek nawet w trudnych warunkach. Obecnie doskonałe efekty daje połączenie nawożenia posypowego nawozami bezchlorkowymi latem po zbiorach owoców i wczesną wiosną z fertygacją, która w truskawkach staje się podstawowym sposobem aplikacji nawozów.

Fertygacja. Bardzo ważnym elementem tej metody nawożenia truskawek jest dobór odpowiednich nawozów, idealnie rozpuszczalnych w wodzie, takich jak Ultrasol, Rosasol, i płynnych, jak CaTs Tiosiarczan wapnia, który oprócz likwidacji niedoborów wapnia i podniesienia jakości owoców stabilizuje przemiany azotu w glebie i poprawia jego wykorzystanie (co przy obecnych cenach nawozów azotowych ma ogromne znaczenie).

Regeneracja. Wczesną wiosną bardzo ważna jest regeneracja roślin i poprawa aktywności systemu korzeniowego. W tym celu najlepiej zastosować nawozy zawierające kwasy humusowe – Rosahumus (3 kg/ha) lub Startus Active (2–3 l/ha), który zawiera także tryptofan i metioninę.

Maral. W programach fertygacji i biostymulacji truskawek nie może zabraknąć wspomnianego już wielokrotnie stymulatora Maral. Jest to produkt do zadań specjalnych. Bogaty w składniki pokarmowe NPK 5-3,5-4,9, cynk (1%), substancję organiczną (40% w suchej masie), węgiel organiczny (7%), kwasy humusowe i fulwowe (1,2%), aminokwasy (1%) i jod. Co najważniejsze, zawiera kompleks Ryzea, czyli ekstrakt bioaktywnych molekuł z alg – Ascophyllum nodosum, Laminaria digitata, Fucus ssp. – pochodzących z Oceanu Atlantyckiego, oraz środki chelatujące, które promują wchłanianie i translokację składników odżywczych w roślinie. Naturalne hormony roślinne aktywizują u roślin metabolizm, rozwój systemu korzeniowego, wzrost, obfite kwitnienie i owocowanie, a także indukują ich odporność na niekorzystne warunki siedliskowe i atmosferyczne. Do stosowania dolistnego w uprawach truskawki Maral jest polecany w okresie intensywnego wzrostu i kwitnienia roślin oraz wzrostu owoców, w dawce 0,75–1,5 l/ha. Do fertygacji należy stosować go w fazie intensywnego wzrostu roślin oraz w okresach wysokich temperatur i deficytu wody, najlepiej przemiennie z CaTs Tiosiarczanem wapnia. Rekomendowane są 1–3 zabiegi fertygacji w sezonie, w dawce 2–3 l/ha.

ASX Krzem plus. Stymulator wzrostu wart polecenia. Zawiera: 2,2% krzemu rozpuszczalnego w wodzie, 0,45% boru, 1,1% miedzi, 80% substancji organicznej.

Krzem:

• tworzy w liściach i na naskórku rodzaj warstwy izolacyjnej, przez co zwiększa ochronę rośliny i owoców przed zimnem – ma to ogromne znaczenie w okresie wiosennych przymrozków, tworzy pryzmat i ułatwia przesyłanie światła do tkanek, a lepsze nasłonecznienie zapewnia większą sprawność fotosyntezy i produkcję asymilatów, zwiększa dopływ tlenu do korzeni poprzez wzmacnianie ścian kanałów doprowadzających powietrze i umożliwia oddychanie roślinom w warunkach podmokłych.
• poprzez wzmocnienie naskórka zapobiega nadmiernej transpiracji. ASX krzem plus stosuje się w dawce 0,5 l/ha, 1– 4 razy fazie intensywnego wzrostu roślin lub w okresach niskich i wysokich temperatur.

Omex Zynergy. Nowy nawóz na polskim rynku. Zawiera miedź, cynk i siarkę. Dzięki wyjątkowej technologii produkcji zawarte w nim składniki pokarmowe są bardzo szybko pobierane i transportowane w roślinie. Stymulują one intensywną produkcję fitoaleksyn, naturalnych ciał odpornościowych, dzięki którym roślina zdecydowanie lepiej broni się przed atakiem patogenów. Omex Zynergy można stosować łącznie z większością środków ochrony roślin. Rekomendowana dawka: 0,5–1 l/ha.

ASX Tytan plus. Stymuluje fotosyntezę, najważniejszy proces fizjologiczny roślin. Tytan w nawozie jest w postaci najłatwiej dostępnej dla roślin. Ponadto jest wsparty borem i kompleksem Titanium Power System, dzięki czemu jest doskonałym aktywatorem procesu fotosyntezy. Bor wspomaga proces zapylenia i wiązania nasion. ASX Tytan plus jest doskonałym dodatkiem do wszystkich nawozów dolistnych w okresach stresu (zimno, sucho itp.) oraz intensywnego wzrostu truskawek. Zalecana dawka to 0,2–0,4 l/ha.