Miedź to podstawa

Specjalistyczna uprawa roślin sadowniczych to przede wszystkim zapewnienie optymalnych warunków rozwojowych – odpowiednio zaplanowana ochrona, nawożenie oraz inne zabiegi sterujące wzrostem i rozwojem roślin. Sadownicy nie wyobrażają sobie dzisiaj możliwości otrzymania plonów wysokiej jakości bez stosowania ochrony chemicznej, wykorzystując m.in. preparaty miedziowe.

Właściwości grzybobójcze związków miedzi zauważono już w XIII wieku po odkryciu, że zboża wyrosłe z ziaren nasączonych siarczanem miedzi były wolne od porażenia śnieciami. Praktyka zaprawiania ziaren pszenicy siarczanem miedzi była tak skuteczna i masowo wprowadzana do procesu uprawy, że kiedy zauważono na polu kłosy pszenicy porażone śniecią traktowano to jako dowód niedbałości rolnika. We Francji natomiast odkryto, że krzewy winorośli pomalowane mieszanką siarczanu miedzi i wapna w celu odstraszenia złodzieja, były zdecydowanie mniej porażane przez choroby pleśniowe. Od połowy lat siedemdziesiątych, w Polsce popularne stało się stosowanie Cieczy Bordoskiej, jako fungicydu. W latach 20-tych XX wieku odnotowano gwałtowny rozwój fungicydów miedziowych, niektóre z nich po drobnych modyfikacjach stosujemy do dziś.

Miedź dostępna dziś

Dalsze badania i obserwacje reakcji roślin sadowniczych przy stosowaniu związków miedzi udowodniły, że oprócz chorób grzybowych (parch jabłoni) są one wysoko skuteczne w zwalczaniu groźnych chorób pochodzenia bakteryjnego (rak bakteryjny drzew owocowych i zaraza ogniowa) oraz wykazują niską toksyczność. Miedź jest zatem nadal najlepszą profilaktyką w ochronie roślin. Obecnie na rynku dostępne są fungicydy i nawozy miedziowe oparte na tlenku miedzi, wodorotlenku miedzi i tlenochlorku miedzi.

Nanotechnologia powszechnie stosowana w produkcji preparatów chemicznych ma również zastosowanie w przypadku struktur miedzi. Dzięki nanocząsteczkom preparaty wykonane w tej technologii cechują się bardzo szybką absorbcją przez przestrzenie między kutykularne, przetchlinki i aparaty szparkowe. Bardzo małe rozmiary umożliwiają szybkie przemieszczanie się nanocząsteczek po całej roślinie i największą z możliwych powierzchnię kontaktu z organizmami chorobotwórczymi.

Obecnie ilość zabiegów preparatami miedziowymi ogranicza się do 2 -3 w sezonie, czego powodem jest rozbudowana gama substancji aktywnych używanych do ochrony roślin.  Biorąc jednak pod uwagę wysoką skuteczność miedzi w zwalczaniu chorób bakteryjnych oraz niską toksyczność dla organizmów zwierzęcych i środowiska, środki miedziowe powinny być stosowane częściej, szczególnie jako baza w prowadzeniu działań profilaktycznych ochrony roślin np. przeciwko rakowi bakteryjnemu drzew pestkowych, zarazie ogniowej oraz chorobom kory i drewna.

Tlenochlorek miedzi

Grupę preparatów zawierających tlenochlorek miedzi stanowią środki Cuproflow 377,5 SC, Neoram 37,5 WG oraz nawozy Cuproflox 380, Cuproflox 70 i Miedź Plus 50 WP. Ze względu na bardzo dobre właściwości bakteriobójcze tlenochlorku miedzi wciąż duża grupa sadowników sięga właśnie po preparaty z tej grupy. Na wyróżnienie w tej grupie zasługuje Cuproflox 70, który jest najbardziej skoncentrowanym rozwiązaniem. Zawiera aż 700 g miedzi w 1 litrze ( 1 litr waży prawie 2kg!). Ponadto zawiera mikronizowane cząsteczki substancji aktywnej a unikalna technologia zapewnia maksymalne pokrycie roślin cieczą roboczą.

 

Wodorotlenek miedzi

Funguran A Plus New 50 WP jest środkiem reprezentującym grupę zawierającą miedź w postaci wodorotlenku miedzi. Cechą charakterystyczną jest mniejsza podatność na zmywanie z chronionej powierzchni, w porównaniu do środków na bazie tlenochlorku miedzi. Kryształki wodorotlenku miedzi mają postać igieł, dzięki czemu bardzo dokładnie przylegają do opryskiwanej powierzchni. Brak jonów chloru powoduje, że preparaty te posiadają niską fitotoksyczność lub nie są fitotoksyczne w stosunku do roślin uprawnych.

Tlenek miedzi

Nordox 75 WG to granulat, który zawiera 75% tlenku miedzi. Unikatowość tego preparatu to doskonałe rozdrobnienie substancji aktywnej (1,2 mikrometra), jednorodność w wielkości cząstek oraz naturalne nośniki. W efekcie daje to wyjątkową skuteczność w zwalczaniu patogenów przy prawie zerowym zagrożeniu dla środowiska.

Mechanizm działania preparatu jest również specyficzny. Polega na stopniowym uwalnianiu jonów Cu+ i Cu++ przez Cu2O. Jony Cu++ są zabójcze dla patogenów, powodują ich zamieranie na skutek niszczenia systemu enzymatycznego. O doskonałej przyczepności preparatu mogli się przekonać ci, którzy Nordox już stosowali, zwłaszcza w momencie mycia sprzętu, który służył do wykonywania zabiegu. Nordox jest bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie i już po kilku sekundach tworzy jednolitą, gotową do użycia zawiesinę.

Nanocząsteczki miedzi

Viflo Cu-B jest płynnym, dolistnym nawozem przeznaczonym do likwidacji niedoborów miedzi, boru, cynku i manganu.  Mikroskładniki występują w nawozie w postaci bardzo małych molekuł (nanocząsteczek) skompleksowanych kwasem glukonowym, co zapewnia bardzo szybkie pobieranie nawozu przez liście i pełną kompatybilność z metabolizmem nawożonych roślin. Nawóz jest przeznaczony do całorocznego nawożenia upraw sadowniczych. W odróżnieniu do innych preparatów miedziowych wykazuje oprócz działania kontaktowego również działanie systemiczne w roślinie. Dzięki czemu nie jest on łatwo zmywalny z powierzchni liścia.

Pamiętajmy, aby podczas planowania ochrony kierować się zasadą: lepiej zapobiegać niż leczyć. Dzięki temu zachowamy ekonomię i wysoką skuteczność w programie ochrony naszych upraw.

 

Miedź- praktyka w stosowaniu

Kierując się zasadą: lepiej zapobiegać niż leczyć, sadownik jest w stanie każdego roku przeprowadzić skuteczną, a zarazem ekonomiczną ochronę swoich upraw. Ważne jest również, to aby odpowiednio dobrać preparat do określonej fazy fenologicznej, co pozycjonuje zabiegi miedziowe w fazie pękania pąków i ukazywania się pierwszych fragmentów liści. Fungicydy zapobiegawcze, do których należą środki miedziowe muszą być stosowane przed infekcją. Należy pamiętać, że działanie środków miedziowych, a zatem fungicydów kontaktowych polega na hamowaniu kiełkowania zarodników grzybów chorobotwórczych i niedopuszczenie do rozwoju grzybni w tkankach roślin. Po aplikacji środek pozostaje na powierzchni chronionych organów, tworząc warstwę ochronną. Istotne jest zatem, aby po naniesieniu preparatu zdążył on wyschnąć i stał się tym samym bardziej odpornym na zmycie. Nie trudno wnioskować, że warunkiem dobrej skuteczności środków miedziowych jest zapewnienie dobrego pokrycia roślin cieczą użytkową. Zabiegi powinny być powtarzane tak często, aby na roślinie utrzymana została odpowiednia warstwa preparatu. Zagrożeniem obniżenia skuteczności ochrony zapobiegawczej jest nie tylko deszcz, który zmywa warstwę ochronną, ale również przyrost powierzchni blaszek liściowych. Preparat zastosowany ma młode, zwinięte liście jest naniesiony jedynie na jego część. Powierzchnia liścia bardzo szybko się powiększa, szczególnie w okresie kwitnienia drzew, przez co nowe fragmenty przyrostów są niezabezpieczone.

 

Beata Rogala