Maliny – gleba to podstawa dla plonu

W ubiegłym roku plantacje malin narażone były na wiele niekorzystnych zjawisk atmosferycznych. Zarówno krzewy, jak i gleba, w której rosną, straciły odpowiednią kondycję. W jaki sposób poprawić żyzność gleby i optymalnie odżywić rośliny?

Malina w sezonie 2017

Pogoda w 2017 roku wyjątkowo nie sprzyjała malinom. Zmienna aura zimą – z mrozami nawet do –22°C w styczniu przy braku okrywy śnieżnej – na wielu plantacjach spowodowała uszkodzenia systemu korzeniowego roślin. Natomiast wyjątkowo ciepły początek kwietnia, z temperaturami w ciągu dnia dochodzącymi do +24°C, przyspieszył wschody młodych pędów. Niestety, w drugiej połowie kwietnia i na początku maja silne przymrozki, dochodzące miejscami nawet do –6°C, bardzo uszkodziły młode pędy, co miało ogromny wpływ na dalszy wzrost i plonowanie malin.

Jak regenerować osłabione krzewy?

Bardzo korzystnym zabiegiem zapewniającym prawidłową regenerację i silny wzrost pędów po ich skoszeniu było zastosowanie oprysku RSM (w dawce 100 l/ha + ASX CaTs (w dawce 10 l/ha). Niestety, ciągłe opady deszczu od początku września uniemożliwiły dokończenie zbiorów malin, zwiększyły porażenie roślin przez choroby oraz spowodowały nadmierne wypłukanie składników pokarmowych z gleby (szczególnie azotu, potasu, magnezu, wapnia i siarki), co negatywnie wpłynęło na przygotowanie malin do zimy. W związku z powyższym wiosną należy zadbać o dobre zaopatrzenie krzewów we wszystkie składniki pokarmowe poprzez nawożenie doglebowe połączone z fertygacją. Prowadzone od kilku lat badania wykazały, że taki system nawożenia w oparciu o analizy gleby i roztworu glebowego daje najlepsze efekty.

Odczyn gleby

Maliny nie mają zbyt wygórowanych wymagań, jeśli chodzi o odczyn gleby.Optymalny poziom pH to 5,5–6. Natomiast coraz bardziej istotny jest poziom wapnia odżywczego, który stanowi jeden z najważniejszych składników budulcowych. Dobre zaopatrzenie roślin w wapń decyduje o jakości i trwałości owoców. Ten parametr podczas ekstremalnie niekorzystnych warunków pogodowych, takich jak w 2017 roku lub w okresach załamania cen, ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia opłacalności uprawy.

Wapń odżywczy

Do poprawy zaopatrzenia malin w wapń polecany jest ASX CaTs – wyjątkowy, jedyny na rynku nawóz zawierający wapń i siarkę w postaci tiosiarczanu wapnia. Nawóz ten zastosowany w formie oprysku belką herbicydową razem z RSM lub poprzez fertygację, oprócz dostarczenia wapnia i siarki, wpływa bardzo korzystnie nawykorzystanie azotu, zmniejsza wymywanie azotu azotanowego oraz opóźnia przemiany azotu amidowego, opóźniając proces hydrolizy mocznika do formy amonowej. Dzięki temu azot jest dla malin dłużej dostępny. Zastosowanie ASX CaTs poprawia także dostępność dla roślin potasu, magnezu i żelaza, ponieważ wypiera te jony z kompleksu sorpcyjnego do roztworu glebowego.

Nawożenie dolistne

Do nawożenia dolistnego malin polecany jest preparat Metalosate Calcium, w którym wapń jest skompleksowany aminokwasami pochodzenia roślinnego, co zapewnia szybkie pobranie tego pierwiastka i jego transport w roślinie. Pierwszy zabieg środkiem Metalosate Calcium należy wykonać po wytworzeniu pąków kwiatowych i powtórzyć go w pełni kwitnienia oraz po wytworzeniu pierwszych owoców. Do kolejnych zabiegów polecane są preparaty: Viflo Cal S, który oprócz wapnia zawiera srebro w postaci nanocząsteczek (25 mg/l), dzięki czemu poprawia także zdrowotność malin, oraz Folanx Ca29 i Rosatop Calcium.

Poprawa żyzności gleby

Intensywne opady deszczu jesienią i nadmiar wody na wielu plantacjach wpłynęły negatywnie na strukturę gleby, zachwiały jej sprawność biologiczną, spowodowały wypłukanie składników pokarmowych i osłabiły system korzeniowy roślin. Aby przywrócić żyzność i sprawność biologiczną gleby oraz prawidłowy rozwój systemu korzeniowego, wczesną wiosną warto wykonać oprysk gleby z użyciem preparatów Rosahumus (85% kwasów humusowych ) + Delsol oraz zastosować Petro 330 ST BIO – nowy nawóz na bazie obornika bydlęcego, wzbogacony o wapń, kwasy humusowe i kompleks alg morskich Ryzea.

Nawożenie azotem

Maliny mają średnie wymagania co do nawożenia azotem, ale bardzo ważne jest, aby przez cały okres wegetacji, aż do zakończenia zbiorów, były dobrzezaopatrzone w ten składnik. Bardzo ciekawym, a jednocześnie tanim rozwiązaniem, jest wprowadzenie do programów nawożenia preparatu RSM, zarówno w formie oprysku (razem z ASX CaTs po ruszeniu wegetacji),jak i do fertygacji (łącznie z ASX CaTs lub ASX KTS – tiosiarczanem potasu). Do nawożenia malin azotem polecane są także Pulan, czyli saletra amonowa,i Tropicote, Nitrabor lub Unika Calcium, czyli preparaty saletry wapniowej.

Nawożenie potasem

Maliny są bardzo wrażliwe na chlor zawarty w soli potasowej, dlatego zaleca się stosowanie nawozów bezchlorkowych na bazie siarczanu potasu, np. Rosafert 12-12-17, Rosafert 15-5-20, Yara Mila Complex, Blaukorn, Fructus, Ogród. Nowym preparatem, rekomendowanym do pogłównego nawożenia roślin, jest Qrop complex TOP K o składzie 12-6-24 + Mg-Ca + mikro, w którym potas występuje w postaci saletry potasowej, oraz Qrop Calcium – saletra potasowo wapniowa NKCa 14-23-13. Do fertygacji malin polecane są Rosasol 8-17-41, Rosasol 12-3-43 i ASX KTS (tiosiarczan potasu). Dobre zaopatrzenie malin w potas reguluje gospodarkę wodną roślin, co jest niezmiernie ważne w okresach suszy, zwiększa ich odporność na mrozy oraz zdecydowanie poprawia walory smakowe owoców (większa zawartość cukrów).

Magnez, żelazo i bor są ważne

Magnez, podstawowy składnik chlorofilu, decyduje o sprawności fotosyntezy i produkcji asymilatów. Aby uzupełnić niedobór tego pierwiastka poprzez nawożenie doglebowe, warto zastosować siarczan magnezu (Kizeryt lub MagSul), a do fertygacji i nawożenia dolistnego – siarczan magnezu siedmiowodny i saletrę magnezową. Maliny są bardzo wrażliwe na niedobór żelaza. Do likwidacji jego deficytów poprzez nawożenie dolistne polecany jest Mikrostar Fe lub Mikrostar complex. Nawozy te można stosować także dofertygacji malin na glebach ubogich w ten składnik.

Drogocenny bor

Gleby w Polsce są bardzo ubogie w bor. Dlatego w celu likwidacji jego niedoborów oraz poprawy lotności pyłku i wiązania owoców należy zastosować nawożenie dolistne nawozem Bolero.Połączenie nawożenia doglebowego Rosafertem z fertygacją nawozami Rosasol, ASX CaTs, ASX KTS i RSM zapewnia dobry wzrost roślin, ich szybką regenerację po uszkodzeniach mrozowych i wysokie plony owoców bardzo dobrej jakości. W tabelach został zaprezentowany program nawożenia malin w doświadczeniu prowadzonym w 2017 roku w gospodarstwie Malinowe Factory w Karczmiskach, pod nadzorem merytorycznym dr. Pawła Krawca z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.

Program nawożenia i fertygacji Agrosimex w kwaterze maliny odmiany „Polana” w 2017 roku, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Malinowe Factory, Karczmiska

Tydzień w roku / faza wegetacyjna	Produkt	Dawka na 1 ha (kg)
Listopad 2016	Wapniak kornicki	300
14. (początek wegetacji)	Rosafert 12-12-17 Kizeryt	250 100
16.	RSM + ASX CaTS (belka herbicydowa)	100 + 10
22. (początek fertygacji)	RSM + ASX CaTS	10 + 10
23. (przed kwitnieniem)	Rosasol 8-50-12 15 Rosasol 19-19-19	15 15
25. (kwitnienie)	RSM + ASX CaTS	10 + 10
26.	RSM + ASX KTS	10 + 10
27.	ASX CaTS	10
28.	Rosasol 19-19-19	15
29.	Rosasol 8-17-41	15
30.	ASX CaTS	10
31.	Rosasol 8-17-41	15
32. (początek zbiorów)	RSM + ASX KTS	10 + 10
34.	Rosasol 12-3-43	15
35.	Rosasol 12-3-43	15
36. (koniec zbiorów)	ASX Krzem	0,5

Nawożenie wykonane w kontroli na plantacji maliny odmiany „Polana” w 2017 roku, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Malinowe Factory, Karczmiska

Tydzień w roku	Produkt	Dawka na 1 ha (kg)
Listopad 2016	Wapniak kornicki	300
14. (początek wegetacji)	Rosafert 12-12-17 Kizeryt	250 100
16.	RSM + ASX CaTS (belka herbicydowa)	100 + 10
21.	Nitrabor	100
23.	Saletra amonowa	100
33.	Unika Calcium	250

Trwałość owoców maliny odmiany „Polana” przechowywanych w chłodni zwykłej w temperaturze +8–10°C w pełni zbiorów w 2017 roku (zbiór 2.09.2017), Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Malinowe Factory, Karczmiska

Kombinacja	% owoców porażonych przez szarą pleśń
	po 3 dobach	po 4 dobach
kontrola	24,0	88,0b
fertygacja	14,0	52,0a

Krzysztof Zachaj