Mączniak prawdziwy – problematyczna choroba sadów

Mączniak prawdziwy to jedna z najgroźniejszych chorób grzybowych, występująca od wiosny do samej jesieni i atakująca praktycznie wszystkie gatunki roślin, także jabłoni. W ostatnich latach sprawia dużo więcej problemów niż w poprzednich sezonach. Przyczyniają się do tego bezmroźne zimy oraz brak deszczu wiosną i latem. Właśnie dlatego wymaga dużo intensywniejszej ochrony od samego początku sezonu.

Agnieszka Bober

Mączniak prawdziwyMączniak prawdziwy charakteryzuje się występowaniem białego, mączystego nalotu na różnych częściach rośliny, nie wyłączając łodyg i pąków. Początkowo nalot jest niewielki, ale szybko się rozprzestrzenia, gęsto pokrywając zaatakowany fragment oraz kolejne części rośliny. Jest on bardzo charakterystyczny – przypomina przyprószenie mąką. Zaatakowane liście zaczynają od spodu brunatnieć i zwijać się, a następnie opadają. Łodygi w miejscu nalotu zamierają, a pąki przestają się rozwijać.

Na rynku dostępnych jest wiele różnych produktów przeznaczonych do zwalczania tej choroby w uprawach sadowniczych. Ich wybór i stosowanie zależą od intensywności przebiegu choroby, temperatury powietrza czy fazy wzrostu chronionej rośliny.

Należy pamiętać, że klucz do skutecznej ochrony przed mączniakiem to lustracja sadu przez cały okres wegetacyjny i odpowiedni wybór preparatów do zabiegu, z uwzględnieniem warunków pogodowych i fazy rozwojowej rośliny.

Pierwszy kluczowy moment zwalczania mączniaka

Faza różowego pąka to pierwszy kluczowy moment w zwalczaniu mączniaka w uprawie jabłoni. Na samym początku wegetacji bez wątpienia można zastosować produkty siarkowe, np. ASX Micriol, Microthiol, które działają w niskich temperaturach, nawet 5oC. Obydwa produkty można aplikować od początku fazy pękania pąków wraz z preparatami miedziowymi lub zawierającymi ditianon, takimi jak Delan 700 WG, Caldera 700 WG czy Ditoflo 700 WG.

Mączniak prawdziwyOd fazy różowego pąka aż do końca wzrostu zawiązków owoców warto zastosować mocniejszy preparat przeciwko mączniakowi, ponieważ jest to jeden z dwóch kluczowych momentów w całej ochronie przed tą groźną chorobą. Do tego zabiegu rekomendowany jest Cyflux 50 EW z substancją czynną cyflufenamid. Środek jest przeznaczony do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego. Na grzyby działa wyniszczająco. Na roślinie – translaminarnie i gazowo, dzięki czemu zwalcza obecny już w niej patogen i zabezpiecza przed nowymi infekcjami. Jest bardzo skuteczny nawet w mniej sprzyjających warunkach pogodowych, w zakresie temperatur od 10 do 25oC. Bardzo szybko wnika i długo utrzymuje się w roślinie, a także jest odporny na zmywanie przez deszcz. Chcąc wzmocnić działanie środka, warto zastosować go z adiuwantem silikonowym (np. Flipper). W okresie okołokwitnieniowym najbezpieczniejszym rozwiązaniem do walki z mączniakiem jest stosowanie nowoczesnych produktów z grupy SDHI, takich jak: Fontelis 200 SC, Sercadis czy Luna Experience 400 SC. Wymienione środki poza mączniakiem zwalczają inne choroby grzybowe, takie jak parch w jabłoni.

Drugi kluczowy moment zwalczania mączniaka

Objawy porażenia mączniakiem prawdziwym na jabłoniach
Objawy porażenia mączniakiem prawdziwym na jabłoniach

Okres tuż po kwitnieniu to drugi kluczowy moment w walce z mączniakiem w jabłoniach, ponieważ istniejąca grzybnia zaczyna przerastać do nowych pędów i pąków liściowych. W tej fazie rekomendowany jest penkonazol – bardzo skuteczna substancja aktywna o działaniu zapobiegawczym i interwencyjnym – zawarty m.in. w środkach Penkona 100 EC i Topas 100 EC. W tym przypadku do zabiegu także warto dodać adiuwant sIlikonowy Flipper. Przy bardzo silnej presji choroby dobrze jest wzmocnić działanie penkonazolu, stosując po 7–10 dniach znany od lat i dobrze oceniany przez sadowników działający układowo środek Nimrod 250 EC, przeznaczony do stosowania zapobiegawczego i silnie wyniszczającego mączniaka. Wykazuje on dobrą skuteczność już w temperaturze mniej więcej 10oC. W okresie intensywnego wzrostu zawiązków owoców należy zadbać przede wszystkim o zapobieganie infekcji mączniakiem i w ramach ochrony przeciwko parchowi stosować środki, które w spektrum zwalczanych chorób mają również mączniaka prawdziwego. Są to produkty z difenokonazolem (np. Difo 250 EC, Score 250 EC), tetrakonazolem (np. Domark 100 EC), a także dwuskładnikowy produkt – z difenokonazolem i kaptanem – o nazwie KapDuo 72,5 WG.

Wsparcie z natury w zwalczaniu mączniaka

W walce z mączniakiem oprócz stosowania środków ochrony konwencjonalnej warto wspierać się produktami naturalnymi, które mogą być wykorzystywane również w uprawach ekologicznych. Jednym z takich preparatów jest Limocide. Ten produkt na bazie olejku pomarańczowego jest kontaktowym insektycydem, akarycydem i fungicydem. Jego działanie grzybobójcze polega na wysuszeniu ścian komórkowych grzybni i zarodników. Limocide ma bardzo szeroką rejestrację i może być stosowany w ochronie przed mączniakiem prawdziwym w wielu gatunkach sadowniczych (np.: jabłoń, grusza, truskawka, malina). Należy pamiętać, że klucz do skutecznej ochrony przed mączniakiem to lustracja sadu przez cały okres wegetacyjny i odpowiedni wybór preparatów do zabiegu, z uwzględnieniem warunków pogodowych i fazy rozwojowej rośliny. Ważne jest także unikanie popełniania błędów, takich jak: zbyt późno rozpoczęta ochrona, gdy porażenie osiągnęło już bardzo wysoki poziom, zbyt wcześnie zakończona ochrona (tuż po kwitnieniu), zbyt mała liczba zabiegów typowymi preparatami mączniakobójczymi.