Kongres Borówkowy 20.01.2021 – pytania i odpowiedzi

Dziękujemy za tak liczny i aktywny udział w kongresie borówkowym.

Poniżej prezentujemy odpowiedzi naszych specjalistów na pytania, które nurtowały uczestników podczas kongresu.

1. Chcecie Państwo powiedzieć że jak były przymrozki -5 i większe to te środki by pomogły?

Nawozy ASX krzem czy Maral stosowane przynajmniej 48-24 godzin przed przymrozkami zdecydowanie zwiększają odporność roślin na niskie temperatury ale o wielkości szkód przymrozkowych wiosną decyduje wiele czynników: stan plantacji w poprzednim sezonie, poziom nawożenia azotem, nie można przenawozić potasem, nie może być go za mało a także nawożenie dolistne cynkiem i borem przed zimą np. Bolero + Zinc.

2. Czy zamgławianie dają jakąkolwiek ochronę przy przymrozkach?

Jeżeli przymrozkom nie będą towarzyszyły wiatry to z pewnością w jakimś stopniu ograniczy to uszkodzenie kwiatów, nie mniej jednak w ostatnim sezonie mieliśmy przymrozki i silny wiatr, więc zamgławianie nie dało odpowiedniej ochrony.

3. Jakie nawozy podniosą trwałość po zbiorczą owoców?

Jakość owoców po zbiorach podnosza przede wszystkim nawozy wapniowe: Cats stosowany do Fertygacji  3-5 razy w sezonie, podczas wzrostu owoców w dawce 15-20L/ha oraz Metalosate calcium 2L/ha, VIFLO Cal S-3L/ha stosowane dolistnie w trakcie wzrostu owoców łącznie z ASX krzem plus w dawce 0,5L/ha . Metalosate Calcium pierwszy zabieg wykonać po wytworzeniu pąków kwiatowych.

4. Jak się mają nawozy do hodowli borówki ekologicznej?

Część nawozów, które mamy w ofercie posiada świadectwa kwalifikacji do stosowania w rolnictwie ekologicznym wydane przez IUNG np. Rosahumus, ASX complex, Rhizosum N plus. Mamy też nawozy, które posiadają certyfikaty wydane w innych krajach Unii np. Europejskiej lub są produkowane z surowców naturalnych i spełniają wymogi rozporządzenia WE 889/2008 np. Petro 330 ST.

5. Jak skutecznie chronić plantację borówki przed przymrozkami?

Nawozy ASX krzem czy Maral stosowane przynajmniej 48-24 godzin przed przymrozkami zdecydowanie zwiększają odporność roślin na niskie temperatury ale o odporności roślin na przymrozki i wielkości szkód przymrozkowych wiosną decyduje wiele czynników: stan plantacji w poprzednim sezonie, poziom nawożenia azotem, nie można przenawozić potasem, nie może być go za mało, a także nawożenie dolistne cynkiem i borem przed zimą np. Bolero + Zinc.

6. Jakie nawozy stosuje się po posadzeniu borówki?

Najlepiej nawozy zastosować w oparciu o analizy gleby przed założeniem plantacji. Wtedy efekty będą najlepsze. Po posadzeniu borówki w zależności od wieku i wielkości sadzonek oraz zastosowanego nawożenia przed sadzeniem stosujemy nawozy NPK np.Petro 330 ST, Rosafert 12-12-17 i uzupełniamy siarczan amonu.

7. Jaki jest optymalny rozstaw roślin w borówce?

Zakładając plantację borówki trzeba mieć na uwadze, że zabiegi ochrony należy wykonywać do samych zbiorów, a często nawet pomiędzy nimi, dlatego nie zalecam zbyt dużego zagęszczenia rzędów, optimum to 3,2-3m rozstaw rzędów, 1-0,8 m rozstaw roślin w rzędzie.

8. Czy bor wspomaga odporność po przymrozkach?

Bor jest oczywiście bardzo ważny dla procesu kwitnienia i wiązania owoców i należy uzupełniać niedobory tego składnika jesienią i wczesną wiosną po wytworzeniu pąków kwiatowych stosując np. Bolero. Po przymrozkach bardzo ważne jest utrzymanie drożności wiązek przewodzących w kwiatach i w ogonkach kwiatowych. Większe korzyści przyniesie zastosowanie do regeneracji uszkodzonych roślin nawozów wieloskładnikowych z dużą zawartością potasu i dodatkami biostymulującymi np. Maral, Algex, Rosaleaf czerwony.

9. Co jeszcze stosować na Suzukii oprócz pułapek?

a/ Działania profilaktyczne

• Przestrzeganie higieny uprawy – zbiór wszystkich owoców, również tych gnijących, porażonych, zrywanych z roślin jak i zbieranych z ziemi
• Nie wyrzucamy zgniłych owoców na kompost – np. możemy je zakopać ale na głębokość >60 cm lub zamykamy w szczelnych beczkach i poddajemy fermentacji
• Owoce zbieramy najlepiej do opakowań jednorazowych -jeśli mamy np. łubianki wielokrotnego użytku, muszą być bezwzględnie czyste. Niewielka ilość owoców lub resztek soku znajdujących się na ścianach opakowań mogą wabić suzukii
• Nieopóźnianie zbioru owoców – lepiej go nieco przyśpieszyć
• Skracanie przerw między kolejnymi zbiorami:
  rośliny jagodowe – zbiory co 2–3 dni / owoce pestkowe – zbiory co 3–4 dni
• Szybkie schłodzenie owoców po zbiorze – do temperatury poniżej 7°C
• Maksymalne skrócenie czasu dystrybucji owoców

b/ Wykorzystanie naturalnego wroga Trichopria drosophilae obiecująca metoda biologiczna.

c/ Siatki do okrywania plantacji o odpowiednio małych oczkach (nie powinny być większe niż 0,8–1,0 mm). Metoda kosztowna, zmieniająca tez mikroklimat na plantacji. Okrywanie nie zwalnia z konieczności monitorowania uprawy i terenu na zewnątrz.

d/ Metoda chemiczna – zabiegi wykonujemy dopiero po stwierdzeniu pierwszych muszek w pułapkach wabiących, powieszonych – na początku monitoringu – w sąsiedztwie plantacji lub na jej obrzeżach. W ofercie firmy Agrosimex będą: Exirel 100 SE, Spintor 240 SC, Affirm 095 SG, rejestrację mają także wybrane pyretroidy z deltametryną (każdy z nich ma rejestrację tylko w określonych gatunkach sadowniczych).

10. Jakie znaczenie w uprawie ma fosfor i kiedy w jakich dawkach podawać?

Fosfor w uprawie wszystkich roślin ma ogromne znaczenie; odpowiada za rozwój systemu korzeniowego i organów generatywnych oraz gospodarkę energetyczną roślin. Z racji tego, że borówka najlepiej rośnie na glebach o pH<4,5 na których wykorzystanie fosforu z nawozów jest mocno ograniczone należy zastosować odpowiednie nawożenie w oparciu o analizy gleby przed założeniem plantacji. W kolejnych latach nawozy fosforowe należy stosować bardzo wczesną wiosną w nawozach wieloskładnikowych np. Rosafert 12-12-17, 5-12-24. Polecamy też stosowanie nawozów, w których fosfor jest chroniony przed uwstecznianiem np. Microstar PMX 2×20 kg przed kwitnieniem i w pełni kwitnienia. Polecamy też wykonać oprysk pasów herbicydowych nawozem ASX Polifosforan amonu w dawce 20-30 kg/ha.

11. Czy wapń nie podniesie pH ziemi?

Wszystko zależy od nawozu który zostanie zastosowany – oczywiście należy rozgraniczyć 2 aspekty – wapnowanie gleby i podnoszenie pH. Do tego celu stosujemy nawozy wapniowe oparte na tlenku wapnia, węglanie wapnia, których zadaniem jest neutralizacja jonów wodorowych z roztworu glebowego. Polecane przez nawozy wapniowe do poprawy zaopatrzenia roślin w wapń odżywczy ASX siarczan, CaTs – tiosiarczan wapnia, nie podnoszą pH gleby. Po aplikacji tych nawozów do gleby przechodzi jon siarczanowy, który w połączeniu z wodorem z roztworu glebowego tworzy kwas siarkowy, oczywiście w minimalnych stężeniach co zapobiega wzrostowi odczynu gleby.

12. Czy Info-Karta obejmuje południe Polski?

Tak, komunikaty Info-Karty rozsyłamy na całym terenie Polski.

13. Jakie preparaty stosować jeśli chodzi o krzem i wapń?

ASX krzem plus – zawiera 2,2% krzemu w postaci kwasu ortokrzemowego oraz bor, miedź i 80% substancji organicznej zapewniającej najlepsze pobranie boru. Do nawożenia dolistnego borówki wapniem polecamy Metalosate calcium, VIFLO Cal S. Nawozy też można stosować łącznie z ASX krzem plus. Ważne ASX krzem plus zawsze wlewamy bezpośrednio do opryskiwacza jako pierwszy.

14. Czy pH gleby może być zbyt niskie? Jeśli tak to jakiej granicy nie przekraczać?

Najniższe pH gleby z jakim się spotkałem wynosiło 3,2 ale często producenci piszą,że mają pH <3. Poniżej tej granicy nie powinniśmy schodzić, bo wtedy uruchamiany jest w bardzo dużych ilościach glin, który jest toksyczny dla systemu korzeniowego., blokuje pobieranie wody, fosforu i wapnia.

15. Czym zakwaszać wodę ze studni głębinowej? Kwas azotowy?

Podstawą decyzji o zakwaszaniu wody powinna być analiza wody. Do zakwaszania wody stosowany jest przez producentów borówki najczęściej kwas azotowy, ale też kwas fosforowy i siarkowy. Stosując kwas azotowy należy pamiętać o zbilansowaniu azotu. Obniżyć pH wody można też stosując nawozy, które polecamy do nawożenia borówki Pekacid, Rosasol.

16. Czy ASX CaTs można łączyć z nawozem?

Tak. CaTs można stosować łącznie z RSM, KTS -tiosiarczan potasu oraz nawozami mikroskładnikowymi schelatowanymi EDTA np. ASX Complex. Z innymi nawozami stosować przemiennie.

17. Czy można stosować obornik bydlęcy na plantacji borówki?

Ze względu na wysokie pH obornik stosować tylko na glebach silnie kwaśnych, w ograniczonych dawkach.

18. Jak stosować siarkę?

W zależności od odczynu wyjściowego i docelowego gleby dawka siarki wynosi 100 – 1,5t/ha na glebach piaszczystych do 3,5t/ha na glebach ciężkich. Aby uzyskać najlepsze efekty zabieg taki wykonać przed założeniem plantacji, po wysianiu siarki koniecznie wymieszać ją z glebą. Do obniżenia pH gleby polecamy też oprysk gleby nawozem INSOL pH w dawce 40L/ha

19. Jakie pierwiastki nie służą borówce?

Z racji niskiego pH gleb na których jest uprawiana to glin, który jest uruchamaiany na glebach bardzo kwaśnych i toksyczny dla systemu korzeniowego,blokuje pobieranie wody, fosforu i wapnia. Tak naprawdę to wszystkie składniki zastosowane w nadmiernych ilościach mogą doprowadzić do wzrostu zasolenia gleby, wzajemnego antagonizmu i zablokowania pobierania innych składników na glebach bardzo kwaśnych.

20. Dlaczego mocno przyciąć borówkę po posadzeniu?

Jeżeli sadzonka jest słaba mocne przycięcie spowoduje silniejszy jej wzrost i lepsze rozkrzewienie się.

21. Jakie nawozy stosować w pierwszym roku po posadzeniu i czy przyciąć pierwszo roczne sadzonki?

Przede wszystkim składniki pokarmowe powinny być uzupełnione przed posadzeniem roślin wg. Analizy gleby. Po posadzeniu powinniśmy podawać głównie azot w postaci siarczanu amonu i nawozy bezchlorkowe np. Rosafert 12-12-17. Przycięcie młodych sadzonek spowoduje ich silniejszy wzrost i lepsze rozkrzewienie się, roślina będzie niższa, ale bardziej krępa.

22. Czy Rosahumus sam sobą użyźnia glebę czy wykorzystuje do tego resztki organiczne?

Rosahumus zawiera bardzo aktywne kwasy humusowe, które są głównym składnikiem próchnicy a jednocześnie doskonała pożywka dla mikroorganizmów glebowych, które przetwarzają resztki roślinne.

23. Jak podnieść pH gleby z 3.8 do 4.5?

Proponuję zastosować wapniak kornicki w dawce 600-800kg/ha

24. Jakie skutki niepożądane będą po zastosowaniu chlorku wapnia w mieszance pożywczej do fertygacji?

Borówka jest wrażliwa na chlor. Polecam do fertygacji CaTs Tiosiarczan wapnia.

25. Czy borówkę można pryskać tak zwaną „Cieczą”?

Nie polecam takiego zabiegu.

26. Czym skutecznie obniżyć pH na istniejącej plantacji?

Odczyn gleby obniża siarczan amonu, RSM, nawozy wieloskładnikowe np. Rosafert, oraz nawozy do fertygacji Pekacid, Rosasol 9-12-36. Typowym nawozem do zakwaszania gleby na plantacji borówki jest INSOL pH, Stosowany w formie oprysku pasów w dawce 40l/ha.

27. Czy jeśli pH jest na poziomie 3 mogę nawozić siarczanem amonu, czy azot dostarczyć w innej formie?

Siarczan amonu ma właściwości zakwaszające glebę, dlatego też przy tak niskim pH lepiej zastosować inne formy azotu np.saletra amonowa lub też Qrop mix saletra potasowo wapniowa po kwitnieniu, w trakcie wzrostu owoców.

28. Jaką dawkę zastosować rsm?

RSM polecamy do aplikacji w borówce w formach:

Oprysk pasów herbicydowych wczesną wiosną w momencie ruszania wegetacji w dawce 100-150L/ha+ 10-20l/ha CaTs lub oraz do fertygacji 2-3 razy w sezonie w dawce 10l/ha + 10l/ha CaTs +10l/hha KTS

29. Czy wysokim stężeniem rsm można zwalczać chwasty?

RSM do nawożenia stosujemy bez rozcieńczania, tylko z dodatkiem CaTs lub KTS + APP. Rzeczywiście RSM ma właściwości parzące po rozcieńczeniu z wodą w proporcji 1:2-3. Należy pamiętęć aby chronić rośliny uprawne. Taki sposób desykacji jest skuteczny na chwasty jednoroczne. Niestety nowe chwasty rosną często bardzo intensywnie bo mają dużo azotu .

30. Węgiel organiczny jako ściółka zamiast torfu i trocin?

W ostatnich latach na rynku pokazały się produkty na bazie węgla brunatnego do przygotowywania podłoży pod borówkę. Można je wykorzystać jako komponent do przygotowania podłoża, ale nie jako ściółka.

31. Czy ASX tiosiarczan wapnia stosować podczas wzrostu owoców? Czy wczesną wiosną?

CaTs polecamy do nawożenia borówki od wczesnej wiosny – oprysk pasów herbicydowych razem z RSM. Dawka Cats 10-20L/ha + 100-150L RSM oraz do fertygacji borówki w trakcie wegetacji i wzrostu owoców, poprawiamy zaopatrzenie w wapń. Zalecana dawka 10L/ha + 10L KTS  lub 10L CaTs + 10L RSM

32. Jaka ściółka pod borówki?

Pod borówkę należy wybrać ściółkę z roślin iglastych, mogą to być trociny, zrębki lub kora.

33. Jak skutecznie zwalczać chwasty? Jakie środki?

Obecnie nie ma zbyt wielu środków do walki z chwastami, stosowanie ściółek ogranicza wybijanie chwastów, a na starszych plantacjach rośliny zagłuszają wyrastanie chwastów. Na chwasty jednoliścienne polecam Select Super.

34. Ile oprysków zastosować w sezonie ASX CA TS?

CaTs polecamy wykonać 1 oprysk pasów herbicydowych bardzo wczesną wiosną w momencie ruszania wegetacji w dawce 10-20L/ha + 100-150L RSM oraz wykonać 3-5 razy fertygacje w dawce 10L/ha + KTS 10L/ha lub CaTs + 10L/ha RSM

35. Kiedy maral dolistnie ? w jakim okresie?

Pierwszy zabieg Maral wykonać po wytworzeniu pąków kwiatowych, kolejny koniec kwitnienia i w trakcie wzrostu owoców 1-2 zabiegi co 10-14 dni. Zachęcam też do zastosowania Maralu do fertygacji borówki przynajmniej 1-2 razy wczesną wiosną w dawce 3l/ha.

36. Jak odżywiać, jeśli ziemia z torfem mieszana w dziurach? Czyli gleba inna w między krzakami?

Wszystko zależy od wielkości tych dziur, wieku plantacji i czy system korzeniowy jeszcze w nich jest czy już wyszedł poza przygotowane podłoże.

37. Czy w odmianie Duke jest duży problem z Suzukii?

W tym sezonie nie było dużego problemu, ale każdy sezon jest inny i jeśli będą odpowiednie warunki do rozwoju tego szkodnika, to będzie on występował niezależnie od odmiany.

38. Od jakiej borówki zacząć uprawę?

O doborze odmiany decyduje wiele czynników, przede wszystkim stanowisko. Jeżeli kwatera charakteryzuje się ciepłą, lekką i przepuszczalną glebą o wczesnym rozwoju wegetacyjnym roślin to można posadzić tam odmianę Duke, ale jeśli plantacja ma być na wschodzie Polski to trzeba postawić na późniejsze odmiany, ponieważ posadzenie odmiany Duke spowoduje, że owoce będą zbierane w tym samym czasie co odmiany środka sezonu na zachodzie.

Jeśli chodzi o łatwość uprawy i prowadzenia krzewów to z pewnością jest to odmiana Bluecrop.

39. Jak powinien wyglądać poprawny skład gleby pod uprawę borówki?

Najważniejszy jest odczyn gleby najlepiej pH <4, wysoka zawartość fosforu i potasu oraz średnia zawartość magnezu, siarki i wapnia. Zawartość próchnicy >3%.

 

Poniżej przedstawiamy schemat nawożenia borówki.