Komunikat sadowniczy z dnia 24.04.2015 – ochrona wiśni i czereśni

Faza rozwojowa wiśni i czereśni jest bardzo zróżnicowana, w zależności od rejonu kraju, stanowiska czy odmiany. 23 kwietnia w większości sadów  wiśniowych był to jeszcze zielony pąk, ale w niektórych – początek białego pąka, na czereśniach – pierwsza faza kwitnienia. W warunkach wyżowej pogody, w najbliższych dniach rozwój drzew może być bardzo dynamiczny, ponadto pod koniec tygodnia i na początku kolejnego można spodziewać się w wielu rejonach opadów deszczu. W związku z tym należy przygotować się do ochrony sadów wiśniowych przed groźną chorobą – brunatną zgnilizną drzew pestkowych

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych (monilioza)

Jest przykładem choroby, w przypadku której, jeśli nie wykona się zabiegów ochrony w ściśle określonej fazie rozwojowej drzew, to może skutkować poważnymi konsekwencjami dla sadu i produkcji owoców.

Bardzo ważny jest termin pierwszego zabiegu na moniliozę, który uzależniony jest między innymi od pogody i prognoz na kolejne dni. Opryskiwanie powinno być wykonane na początku kwitnienia w okresie otwierania się pierwszych pąków, koniecznie przed opadami deszczu, aby uniknąć sytuacji otwierania się kwiatów w okresie deszczowej pogody.

Do infekcji może dochodzić także w późniejszych okresach kwitnienia drzew, jeśli tylko będzie deszczowa czy wilgotna pogoda, stwarzająca  dobre warunki zarówno do infekcji kwiatów jak i zarodnikowania grzyba.

Wykonanie pierwszego zabiegu z opóźnieniem, czyli w trakcie kwitnienia i po opadach deszczu może spowodować masowe porażenie drzew, które ujawnia się wkrótce po kwitnieniu, zwykle po 2 -3 tygodniach. A wówczas chemiczne zwalczanie tej choroby jest już niestety niemożliwe.

Typowymi objawami choroby są gwałtownie brunatniejące i zamierające kwiaty. Grzyb z porażonych kwiatów przerasta do szypułek, a z nich do krótkopędów i pędów, powodując nekrozę kory i zamieranie pozostałych kwiatów w kwiatostanie i pędów powyżej miejsca nekrozy. Na porażonych pędach widoczne są często wycieki gumy. Przy masowym rozwoju grzyba w wielu miejscach pędu może dochodzić do zamierania grubszych pędów i konarów. Następuje to wkrótce po kwitnieniu, zwykle po 2-3 tygodniach. Później rozwój nekrozy zostaje zahamowany i poniżej martwej tkanki wybijają nowe pędy, które maskują objawy chorobowe.

Silne porażenie kwiatów powoduje obniżenie plonów drzew, a zamieranie pędów, szczególnie,  jeśli choroba powtarza się corocznie, osłabia drzewo i zmniejsza jego wytrzymałość na mróz i odporność na porażenie przez inne patogeny.

Zwalczanie choroby wymaga wykonania jednego opryskiwania (w okresie rozchylania się pierwszych pąków), a przy dużym zagrożeniu chorobowym (obfite źródła infekcji z poprzedniego sezonu, opady deszczu lub wilgotna pogoda) oraz w przypadku odmian wrażliwych – dwóch (na początku i w pełni kwitnienia) opryskiwań zapobiegawczych.

Planując dwa zabiegi wybieramy fungicydy należące do różnych grup chemicznych:.

Do ochrony wiśni poleca się:

(preparaty zarejestrowane w czereśniach były podane w poprzednim komunikacie)

• Shavit Plus 71,5 WP – 2 kg/ha (kaptan+ IBE)
• Signum 33 WG – 0,75-1/ha
• Switch 62,5 WG – 0,6-1/ha
• Topsin M 500 SC – 1,5/ha –  ma rejestrację na czereśniach i wiśniach – również na dziurkowatość liści, leukostomozę i inne grzybowe patogeny kory i drewna. Oprysk na dziurkowatość liści od początku kwitnienia, gdy otwartych jest około 10% kwiatów
• tebukonazole  np. Horizon 250 EW 0,75/ha
• difenokonazol z grupy IBE np. Score 250 EC -0,2/ha
• Rovral Agua Flo 500 SC 1,25/ha
• Preparaty miedziowe np. Funguran A Plus New 50 WP dawka 1-1,5/ha. Wskazane jest także podanie preparatów miedziowych na 2 doby przed przymrozkami! Preparaty miedziowe polecamy również w okresie deszczowej pogody przypadającej w czasie kwitnienia – na odmianach podatnych

Warto rozważyć dodatek do fungicydów nawozów na bazie fosforynów: Fosfironu Cu lub Fosfironu Mg 2 -2,5l/ha

Fosforyny, które znajdą się po wykonaniu opryskiwania w komórkach rośliny, stwarzają niekorzystne warunki do penetrowania ich przez patogeniczne grzyby, oddziaływują fungistatycznie na patogen (opóźniają rozwój strzępek oraz zarodnikowanie).To powoduje wydzielanie przez patogen „metabolitów stresu”, które są rozpoznawane przez roślinę, a ta:

• wydziela zwiększone ilości przeciwciał (ciał odpornościowych), co jest reakcją porównywalną z tą zachodzącą w ludzkim organizmie po szczepieniu
• wzmacnia też fizyczną strukturę błony i ściany komórkowej – Wzrasta grubość ściany komórkowej dzięki czemu stanowią one lepszą fizyczną barierę dla wnikania patogenów.
• Fosfiron+fungicyd to skuteczność większa niż fungicyd solo – ważne w ekstremalnych warunkach pogody, czy przy uprawie wrażliwych odmian

Mszyca wiśniowo-przytuliowa (czereśniowa)

Szkodnikiem, który  może wystąpić  w sadzie prawie przez cały sezon wegetacyjny jest mszyca czereśniowa, ale największą jej liczebność notuje się najczęściej przed kwitnieniem i w okresie po kwitnieniu. Regularne obserwacje w sadzie pozwolą na wybranie najbardziej optymalnego terminu zwalczania tego szkodnika. Jeśli „przegapi się” jej pierwsze kolonie (we wnętrzu korony lub na spodniej stronie najmłodszych liści) jeden zabieg zwalczający może okazać się mało skuteczny.

Na wiśniach rozwija się 6-7 pokoleń tego szkodnika. Zimują jaja –czarne, błyszczące, składane pojedynczo na młodych jednorocznych i dwuletnich pędach przy pąkach. Larwy wylęgają się najczęściej w połowie kwietnia. Pierwsze kolonie są z reguły niezauważane i aby je stwierdzić trzeba ich aktywnie szukać – pojawiają się najczęściej w środku korony, blisko pnia, na młodych rozetkach liściowych. Zarówno larwy, jak i dorosłe mszyce są czarne, błyszczące. Zasiedlają one rozwijające się pąki, a potem młode pędy oraz kilkanaście szczytowych liści (po spodniej stronie) i wysysają soki.

Uszkodzone liście mocno marszczą się i zwijają spiralnie, tworząc zbite gniazda. Następnie czernieją i zasychają. Silnie uszkodzone pędy są zahamowane we wzroście, skręcone i również zasychają. Tracą też wytrzymałość na mróz. Mszyce mogą również zasiedlać szypułki kwiatowe, ogonki owoców i owoce. W przypadku silnego porażenia, owoce słabo się wybarwiają lub przedwcześnie opadają, może się na nich osadzać spadź (owoce stają się wówczas lepkie i brudne od łatwo osadzającego się na nich kurzu). Dodatkowo na wydzielinach mszyc rozwijają się grzyby sadzaki, które pokrywają czarnym nalotem liście i owoce.

Nie wolno przegapić pierwszych kolonii, szczególnie w młodych nasadzeniach, bo wyhamowuje to wzrost drzewek

Mszyca czereśniowa jest wektorem chorób wirusowych, dlatego tak ważne są regularnie, co 14 dni wykonywane lustracje sadu w okresie od kwietnia do lipca

Próg zagrożenia – 1 drzewo z koloniami mszyc w próbie 50 losowo wybranych drzew

Polecane insektycydy

• Capypso 480 SC i Mospilan 20 SP
• Cypermetryna i deltametryna –zgodnie z rejestracją
• Aby poprawić efektywność zabiegu polecamy dodatek zwilżacza Flipper

       

Zwójkówki liściowe i inne gąsienice zjadające liście

Preparaty zastosowane na mszyce ograniczą również zwójki, które podobnie jak mszyce, najlepiej zwalczyć przed kwitnieniem

Próg zagrożenia – to 6 gąsienic na 200 rozetach  (po przejrzeniu 10 rozet z 20 drzew).

 

Barbara Błaszczyńska
Doradca Sadowniczy Agrosimex