Komunikat sadowniczy z dn. 23.04.2014 r. – Zwalczanie mączniaka jabłoni

W ostatnich latach obserwujemy coraz większe porażenie mączniakiem w sadach jabłoniowych, nie tylko odmian wrażliwych. Warto więc podjąć konkretne działania od początku sezonu, aby skutecznie zwalczyć tę chorobę.
Problemy zaczynają się już wczesną wiosną, ponieważ wraz z rozpoczęciem wegetacji grzybnia, która przezimowała w pąkach, przerasta młodą rozwijającą się tkankę, wyrastającą z porażonego pąka. Zakażone zostają młode części (rozety liściowe i kwiatowe), w konsekwencji czego kwiaty zasychają i zamierają.

Program ochrony przed mączniakiem

Do infekcji wtórnych mączniaka dochodzi przy odpowiednich warunkach pogodowych. Należy pamiętać, że do infekcji mączniakiem nie konieczne jest zwilżenie, a wystarczy wysoka wilgotność, powyżej 90% oraz temperatura w przedziale 10-25°C. Dlatego do silnego wystąpienia tej choroby dochodzi w lata ciepłe i suche, takie jak w 2012-2013 roku.

Z obserwacji wynika, że prawidłowa agrotechnika ma nie mniejsze znaczenie niż przebieg pogody. Do infekcji wtórnych dochodzi w czasie suchego, ciepłego lata, a najłatwiej porażane są młode przyrosty z młodą podatną na zakażenie tkanką. W związku z tym dużo większe porażenie jest drzew o intensywnym wzroście wegetatywnym, który nie jest zakończony na czas. Drzewa karłowe, odznaczające się słabym wigorem, w naszym klimacie kończą wzrost na przełomie czerwca i lipca, czyli w okresie silnych letnich infekcji wtórnych mączniaka (lipiec/sierpień) są mniej podatne na porażenie.

Wracając do wiosny i infekcji pierwotnych, łatwo dojść do kolejnych wniosków w zakresie agrotechniki. Od lat w poradnikach i na szkoleniach mówi się o wycinaniu podczas cięcia zimowego, a później wiosną po rozpoczęciu wegetacji, porażonych pędów, które zazwyczaj odznaczają się charakterystycznym biało-szarym nalotem. Nie zapominajmy jednak o pozostałych pędach bez znajomego nalotu, porażonych latem, a w pąkach których przezimowała grzybnia! Oczywiście mocno związane jest to z siłą wzrostu drzew.

Ale w tym momencie mamy kolejne, olbrzymie zagrożenie: im więcej takich pędów pozostanie na sezon, tym większy będzie potencjał chorobotwórczy mączniaka. Idąc dalej – im później wykonamy cięcie zimowe (a raczej w tym przypadku wiosenne) tym większy potencjał chorobotwórczy! Sady takie są olbrzymim źródłem infekcji pierwotnych (oczywiście również przy sprzyjających warunkach pogodowych wiosną) – można ich nazwać nosicielami mączniaka.

Ochrona chemiczna

Racjonalna ochrona chemiczna jest kolejnym z decydujących czynników w występowaniu mączniaka. Planując ochronę chemiczną, należy spozycjonować środki mączniakobójcze.

Środki siarkowe przeciw mączniakowi

Środki siarkowe – skutecznie ograniczają rozwój mączniaka, ale należy pamiętać że działają tylko zapobiegawczo, na roślinie kontaktowo i są dość łatwo zmywalne przy intensywnych opadach. Zaleca się wykonanie kilku zabiegów szczególnie wczesną wiosną, w okresie infekcji pierwotnych, a po kwitnieniu nocą lub w dzień pochmurny stosując niższe z zalecanych dawek. Z uwagi na specyfikę działania preparatów siarkowych wyższa efektywność jest przy stosowaniu nawet niższych dawek, ale w kilku zabiegach o krótkich odstępach 5-7 dni, niż jednorazowy zabieg wysoką dawką. Często wśród producentów panuje właśnie taka opinia: „raz, a porządnie…”  Nic bardziej mylnego.

Preparaty siarkowe polecane do w.w. zabiegów to znany Siarkol WP/WG, ale również nawozy siarkowe Thiovit Jet 80 WG (3-6 kg/ha) oraz Microthiol 80 WG (3-6 kg/ha), gdzie dawka 6 kg/ha polecana jest do kwitnienia, a po kwitnieniu dawka 3 kg/ha. Produkty te doskonale rozpuszczają się i mieszają z pozostałymi fungicydami, także można połączyć to z ochroną przed parchem jabłoni.

Środki mączniakobójcze

Preparaty interwencyjne, wyniszczające i ograniczające zarodnikowanie – W pełnym programie mączniakobójczym nie może zabraknąć zabiegów typowymi preparatami mączniakobójczymi: Nimrod 250 EC i Domark 100 EC. W przypadku preparatu Nimrod najsilniejsze działanie obserwuje się w okresie kwitnienia – od początku kwitnienia (późny różowy pąk), do 2-3 tygodni po kwitnieniu. Domark również można stosować po kwitnieniu. Są to produkty o szerokim spektrum działania, silnym działaniu wyniszczającym i hamującym zarodnikowanie. Ważne jest aby wykorzystać to działanie w odpowiednim, zalecanym czasie.

Środki uzupełniające

Tę grupę preparatów uzupełniają Shavit 72 WG, Difo/Score 250 EC, Bumper 250 EC, Systemik 125 SL. Stosowane latem do ochrony przed parchem jabłoni skutecznie ograniczają występowanie mączniaka. Ważne jest przy tym przestrzeganie zaleceń co temperatury >12°C  podczas i po zabiegu jednym z w.w. preparatów. Jedynym wyjątkiem jest Nimrod, który wysoką skuteczność wykazuję również w temp. 10°C.

Strobiluryny

W programie zwalczania mączniaka nie można pominąć preparatów strobilurynowych: Discus 500 WG, Zato 50 WG, Flint Plus 64 WG, Tercel 16 WG. Wykazują one również dobre działanie ograniczające mączniaka, ale nie jest ono tak długie jak w przypadku preparatu Nimrod. W programie ochrony warto je wykorzystać tuż po kwitnieniu, kiedy wciąż istnieje duże zagrożenie ze strony mączniaka, ale i parcha. Preparaty strobilurynowe znane są z bardzo dobrej ochrony młodych zawiązków przed parchem.

Jak wynika z powyższej charakterystyki środków mączniakobójczych, w większości produkty te mają szerokie działanie grzybobójcze i mączniak zwalczany jest „przy okazji parcha”. Trzeba tylko zwrócić na to uwagę przy wyborze preparatu. Umiejętny dobór produktów daje dam 7-8 zabiegów mączniakobójczych w sezonie. Tylko Nimrod i produkty siarkowe zostają specjalnie dedykowane mączniakowi. Okazuje się więc, że ochrona chemiczna przed mączniakiem wcale nie musi być droga i generować dodatkowych kosztów.

Planowanie ochrony przed mączniakiem

Podsumowując powyższe, czynniki które mają decydujący wpływ na występowanie mączniaka prawdziwego jabłoni, i na które należy zwrócić szczególną uwagę w agrotechnice sadowniczej to:

• warunki pogodowe zimą oraz w trakcie wegetacji,
• podatność odmiany
• właściwa agrotechnika (wzrost wegetatywny oraz termin i technika cięcia drzew)
• racjonalna ochrona chemiczna z uwzględnieniem pozycjonowania dostępnych produktów mączniakobójczych

Zalecenia ochrony

Zalecenia ochrony przed mączniakiem na najbliższe dni:

Nimrod 250 EC (dawka 1-1,4 l/ha) + adiuwant Flipper (dawka 0,2 l/ha)