Jakie wapno do sadu?

Wapnowanie i utrzymanie odpowiedniego pH jest konieczne w celu zapewnienia aktywności biologicznej podłoża i dobrej przyswajalności składników pokarmowych dla roślin. Bakterie wiążące azot z powietrza w środowisku kwaśnym stają się mniej aktywne. Kwas fosforowy (fosforan żelazawy i glinowy) jest związkiem trudno dostępnym, lecz pod wpływem wapnia przechodzi w łatwo dostępne formy fosforanu wapniowego. Czemu jeszcze służy wapnowanie? Kiedy i czym je wykonać?

Mirosław Błasiak

Dobrze dobrana ilość wapnia wpływa na przyswajalność magnezu, potasu i siarki. Zakwaszenie gleby, które zawsze występuje wraz ze wzrostem stężenia jonów glinu i jego aktywnością, jest czynnikiem ograniczającym plonowanie roślin. Zbytnie uwalnianie się toksycznego glinu skutkuje redukcją systemu korzeniowego, przez który rośliny pobierają składniki mineralne. Efektem jest znaczne obniżenie się jakości i ilości plonu. Całkowite wyeliminowanie procesu zakwaszenia nie jest możliwe, ale systematyczne aplikowanie nawozów wapniowych w uprawach i dbanie o odpowiedni poziom pH gleby pozwoli osiągnąć wymierne korzyści dla kondycji upraw i kieszeni. Wapnowanie ma istotny wpływ m.in. na:

• poprawę jędrności owoców i ich ogólnych walorów estetycznych,
• wydłużenie czasu przechowywania owoców i zmniejszenie ubytków powstałych w czasie przechowywania,
• ograniczenie pękania owoców pestkowych,
• wydłużenie czasu ekspozycji owoców,
• eliminację chorób roślin związanych z niedoborem wapnia,
• zwiększenie efektywności i skuteczności działania innych nawozów mineralnych,
• prawidłowy rozwój i podniesienie plonów uprawianych roślin.

Zakwaszenie gleb w Polsce

Ponad 90% gleb w Polsce powstało z kwaśnych skał. 50% polskich gleb stanowią gleby kwaśne i bardzo kwaśne, wymagające regularnego wapnowania. Procesowi zakwaszania sprzyjają:

• warunki klimatyczne (wymywanie wapnia),
• nawożenie mineralne,
• stosowanie środków ochrony roślin (herbicydy),
• pobieranie Ca przez rośliny i wynoszenie z plonem.

Lista niepożądanych konsekwencji zakwaszania gleb jest długa, znajdują się na niej m.in.:

• degradacja struktury gleby, niekorzystne stosunki wodno-powietrzne w glebie,
• ograniczony rozwój mikroorganizmów glebowych,
• wzrost koncentracji toksycznego glinu – ujawnia się już przy pH 5,8, natomiast gwałtownie wzrasta poniżej pH 4,7,
• zmniejszenie przyswajalności składników pokarmowych.

Kiedy i czym wapnować sad?

Potrzebę wapnowania zawsze należy określić na podstawie analizy chemicznej gleby, jej typu oraz preferencji roślin sadowniczych. Dla upraw sadowniczych minimalny poziom wapnia przyswajalnego powinien wynosić 1000 mg/l gleby. Zróżnicowanie wyników jest olbrzymie, ponieważ gleby w dobrej kulturze, regularnie uzupełniane w wapń, wskazują 1000–2000 mg Ca/l. Jednak dominują te, w których jest go tylko 150–500 mg/l. Pobierając glebę do badań, nie należy mieszać tej z murawy z pochodzącą z pasa herbicydowego, ponieważ w przypadku tej drugiej pH jest znacznie niższe i może dojść do zakłamania wyników analiz. Wapnowanie najlepiej przeprowadzić jesienią, kiedy gleba nie jest jeszcze zamarznięta. Nawozy wapniowe można wysiewać również wczesną wiosną. Należy jednak pamiętać, żeby nie łączyć ich z nawożeniem fosforowym ani azotowym w formie amonowej. Wapna nie wysiewa się na obornik i gnojowicę. Przerwa między ich stosowaniem powinna wynosić min. 3 tygodnie. Do wapnowania w okresie wczesnowiosennym szczególnie polecane są szybko działające produkty w postaci kredy – Czarna Kreda i Wapniak Kornicki.

Czarna Kreda to produkt bazujący na pokładach kredy jeziornej typu 07a. Jest to młoda, a tym samym najbardziej miękka forma węglanu wapnia. Zawiera znaczną ilość występującej w niej naturalnie materii organicznej pochodzenia roślinnego, będącej na różnym etapie humifikacji i innych procesów próchnicotwórczych. Poziom substancji organicznej wynosi mniej więcej 7,5% i jest systematycznie monitorowany przez producenta. Produkt stanowi połączenie trzech pojedynczych składników: kredy, kwasów organicznych i węgla organicznego.

Czarna Kreda właściwości:

• poprawia żyzność gleb,
• stabilizuje odczyn gleby,
• poprawia strukturę i zwiększa zwięzłość gleb,
• korzystnie wpływa na pojemność wodną,
• oddziałuje na pojemność sorpcyjną gleby i kształtowanie się zasobności podłoża w składniki pokarmowe dla roślin,
• stymuluje namnażanie się pożytecznych mikroorganizmów glebowych.

Zalecana dawka to od 0,5 do 2,4 t/ha. Produkt ma certyfikat ekologiczny.

Wapniak Kornicki to granulowany nawóz wapniowy. Surowcem do jego produkcji jest kreda pisząca, pochodząca z najmłodszych geologicznie pokładów węglanu wapnia, co gwarantuje bardzo wysoką reaktywność nawozu.

Podstawowe zalety Wapniaka Kornickiego to:

• szybkie i skuteczne odkwaszanie gleby dzięki najwyższej możliwej rozpuszczalności (95%),
• efekt wapnowania widoczny w pierwszym roku po zastosowaniu – znaczący przyrost plonów,
• poprawa efektywności wykorzystania nawozów mineralnych,
• polepszenie właściwości fizycznych gleb poprzez zwiększenie struktury gruzełkowatej,
• możliwość precyzyjnego dozowania i łatwego wysiewu dzięki granulowanej postaci.

Nawóz może być stosowany pogłównie lub w międzyrzędziach. Zalecana dawka: od 0,3 do 1,5 t/ha. Produkt ma certyfikat ekologiczny.