Jak zwalczać Drosophila suzukii

Owoce borówki uszkodzone przez muszkę plamoskrzydłą i larwy na skórce

Sezon 2020 był bardzo trudny dla producentów owoców głównie z powodu niekorzystnych warunków pogodowych we wszystkich newralgicznych fazach rozwojowych roślin. Ponadto w okresie lipiec–wrzesień pojawiło się kolejne zagrożenie – muszka plamoskrzydła Drosophila suzukii.

Barbara Błaszczyńska

Wsadach wiśniowych, na późnych odmianach śliw oraz na plantacjach borówek, malin i truskawek powtarzających owocowanie, odnotowano spektakularne zniszczenia i straty o znaczeniu gospodarczym (muszka redukowała plony w przedziale od 50 
do nawet 100%).

Metody zwalczania Drosophila suzukii

Choć Drosophila suzukii występuje w Europie już od mniej więcej 12 lat, to wciąż brakuje rozwiązań skutecznych w powstrzymaniu jej inwazji i jednocześnie bezpiecznych dla konsumentów owoców. Dlatego konieczna jest integracja różnych metod ograniczających presję tego szkodnika. Sposobami najczęściej wykorzystywanymi w praktyce są:

  • metoda chemiczna,
  • 
masowe odłowy,
  • działania sanitarne,
  • metoda biologiczna – parazytoidy,
  • metoda mechaniczna, czyli siatki okrywające plantację.

Metoda chemiczna zwalczania Drosophila suzukii może być niewystarczająca i trudna, ponieważ musi być prowadzona w okresie krótko przed zbiorami i po ich rozpoczęciu, a z tym wiąże się duże ryzyko przekroczenia poziomów pozostałości środków ochrony roślin w owocach. Ponadto wybór środków zarejestrowanych do zwalczania Drosophili suzukii jest bardzo ograniczony, a część insektycydów ma zbyt długie okresy karencji. 
Środki chemiczne zarejestrowane do zwalczania muszki plamoskrzydłej należą do czterech grup chemicznych, ale nie wszystkie mają zastosowanie w uprawach poszczególnych gatunków sadowniczych. W ofercie Agrosimexu dostępne są Benevia 100 OD i Exirel 100 SE (cyjanotraniliprol), Spintor 240 SC (spinosad), Affirm 095 SG (benzoesan emamektyny) oraz wybrane pyretroidy z deltametryną.

Środki chemiczne zarejestrowane do zwalczania muszki plamoskrzydłej należą do czterech grup chemicznych, ale nie wszystkie mają zastosowanie w uprawach poszczególnych gatunków sadowniczych.

Charakterystyka produktów do zwalczania Drosophila suzukii

Benevia 100 OD to preparat o działaniu kontaktowym i żołądkowym. Na roślinie działa wgłębnie i translaminarnie. Jest zarejestrowany do walki z muszką plamoskrzydłą, a także z kwieciakiem i zwójkami, w truskawce, w dawce 750 ml/ha. Możliwa jest dwukrotna aplikacja, z uwzględnieniem wszystkich zastosowań, w odstępie 7 dni. Zabieg powinien być wykonany po wystąpieniu szkodnika, w czasie składania jaj.


Exirel 100 SE – preparat z tej samej grupy i o takim samym mechanizmie działania co Benevia 100 OD. Jest zarejestrowany do zwalczania Drosophili suzukii w sadach wiśni i czereśni (zwalcza także nasionnicę trześniówkę) oraz na plantacjach winorośli (tu rejestracja obejmuje również zwójki). Ponadto jest zarejestrowany do zwalczania owocówki i zwójek w uprawach jabłoni, grusz i śliw (na tym gatunku także owocnic). W wiśniach i czereśniach preparat stosuje się od fazy osiągnięcia przez owoce mniej więcej 90% wielkości do fazy dojrzałości zbiorczej owoców (BBCH 79–87). Jest możliwość wykonania do dwóch aplikacji w sezonie, co 10 dni. Jednak w przypadku dwukrotnego zastosowania środka nie można podawać go częściej niż co drugi sezon na tym samym obszarze. Zalecana dawka do zwalczania muszki wynosi 750 ml/ha, karencja w sadach – 7 dni, w przypadku winorośli – 10 dni. Zabieg powinno się wykonać po wystąpieniu szkodnika, w czasie składania jaj oraz wylęgu pierwszych larw.

Spintor 240 SC to insektycyd o działaniu kontaktowym, żołądkowym i jajobójczym. Na roślinie działa powierzchniowo i wgłębnie, ale dotyczy tylko młodych liści. Jest zarejestrowany do zwalczania muszki plamoskrzydłej (oraz wciornastków i zwójki) w truskawce, agreście, porzeczkach (białej, czerwonej, czarnej), żurawinie, borówce wysokiej, malinie i jeżynie, a także zwójki siatkóweczki i piędzika przedzimka w gruszach. Zabieg na Drosophilę suzukii jest zalecany od fazy pąków kwiatowych do końca fazy dojrzewania owoców (BBCH 51–89) z zachowaniem okresu karencji. Możliwa jest dwukrotna aplikacja, co 10 dni, w dawce od 0,32 do 0,4 l/ha. Wyższą z dawek zaleca się stosować w przypadku dużej liczebności szkodnika lub gdy występuje niska wilgotność powietrza oraz wysoka temperatura. Karencja wynosi tylko 3 dni. Zabieg przeciwko muszce powinno się wykonać, gdy pojawią się postacie dorosłe i pierwsze larwy lub po zauważeniu pierwszych uszkodzeń.

Affirm 095 SG to insektycyd o działaniu kontaktowym i żołądkowym, przeznaczony do zwalczania gąsienic poprzez powodowanie zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego. Na roślinie działa wgłębnie oraz translaminarnie. Efekt działania widoczny jest po kilku godzinach w postaci paraliżu gąsienic, śmierć następuje najpóźniej po około 4 dniach. Preparat ma rejestrację na muszkę (i zwójki) w winorośli, truskawce, poziomce (uprawianych w polu, pod osłonami, w szklarniach), malinie, jeżynie, malinojeżynie, porzeczce (czarnej, białej, czerwonej), agreście, porzeczkoagreście, borówce wysokiej, aronii i żurawinie. Polecana dawka to 1,25–1,5 kg/ha, można po niego sięgać do 2 razów w sezonie, co 14 dni, w przypadku winorośli, a co 7 dni w przypadku pozostałych gatunków, zachowując wymagany 7-dniowy okres karencji. Można go również stosować na owocówki i zwójki w sadach jabłoni, grusz i śliw (tylko na owocówkę).

Pyretroidy z deltametryną – to środki ochrony roślin zaliczane do trzeciej generacji insektycydów. Część z tych polecanych na muszkę ma 45 dni karencji, a więc są mało przydatne. Tylko kilka z nich ma 7 dni karencji. Wyjątkiem jest m.in. Decis Mega 50 EW zarejestrowany na Drosophilę suzukii w truskawce – w tej uprawie ma 3 dni karencji. Pyretroidy można stosować tylko 1–2 razy w sezonie. Niestety, są mało przydatne w warunkach ciepłego lata, ponieważ działają w temperaturze do 20°C. Ponadto są nieselektywne i wyniszczają pożyteczną entomofaunę.
Prowadząc walkę z muszką plamoskrzydłą, koniecznie trzeba pamiętać o przeprowadzeniu 2–3 zabiegów po zbiorach owoców, w przypadku gdy część owoców została na plantacji lub w sadzie i w dalszym ciągu wabi zapachem kolejne muszki. To działanie służy zmniejszeniu presji szkodnika na kolejny sezon. Niestety, żaden z insektycydów nie ma jeszcze rejestracji w okresie po zbiorach.

 

Pamiętaj, że…

…zabiegi chemiczne rozpoczyna się po odłowieniu w pułapkach pierwszych muszek w otoczeniu plantacji, a następnie na niej. Jeśli ochrona chemiczna jest wdrożona zbyt późno przy przeoczonych/zaawansowanych lotach muszek, obserwuje się ogromny spadek jej skuteczności. Jednak działań nie można także podjąć za wcześnie, kiedy nie ma jeszcze realnego zagrożenia. Elementem strategicznym walki chemicznej jest wyznaczenie początku zagrożenia, a więc regularny monitoring 2–3 pułapek wabiących, prowadzony 
1–2 razy w tygodniu.