Jak ograniczyć szkody spowodowane przymrozkami
Każdy rok jest inny, ale zmienna pogoda, susza i wiosenne przymrozki są niestety zjawiskami powtarzalnymi i powodującymi ogromne szkody w uprawach sadowniczych. Warto zatem być przygotowanym na takie sytuacje i wybrać nawozy, które pomogą złagodzić skutki stresu u roślin i zapewnić im prawidłowy metabolizm, a producentowi owoców nawet w trudnych warunkach klimatycznych uzyskać wysokie i dobre jakościowo plony.
Iwona Polewska-Jankowiak, Krzysztof Zachaj
Ograniczenie szkód przymrozkowych – polecane preparaty
Niskie temperatury w okresie wegetacji przede wszystkim hamują rozwój systemu korzeniowego, spada także zdolność roślin do pobierania składników pokarmowych i wody. Przy temperaturze poniżej 12–13°C zostaje zablokowane pobieranie fosforu – podstawowego składnika energetycznego roślin. Jeżeli niskie temperatury utrzymują się przez kilka lub kilkanaście dni, dochodzi do zaburzeń w gospodarce energetycznej roślin. Ich pierwszym objawem jest spadek syntezy chlorofilu, a w konsekwencji ograniczenie aktywności fotosyntezy oraz mniejsza produkcja asymilatów – podstawowych składników budulcowych komórek roślinnych. Liście robią się blade, a przy silnych niedoborach fosforu z zielonych stają się antocyjanowe. Ponieważ pobieranie i transport składników pokarmowych są procesami wysokoenergetycznymi, przy osłabionym systemie korzeniowym roślina nie ma energii, żeby pobrać z gleby odpowiednią ilość składników i przetransportować do miejsc, w których są potrzebne. W takich sytuacjach kluczowe jest nawożenie dolistne fosforem i magnezem, stosując nawozy Rosaleaf żółty, Rosaphos (Rosafos), Rosasol 8-50-12, ASX Fosfor plus.
W sytuacji wiosennych przymrozków ważne jest, żeby przed ich wystąpieniem podnieść koncentrację potasu w pędach, liściach i pąkach kwiatowych, aplikując nawozy Metalosate Potassium, Rosaleaf czerwony. Należy także zastosować nawozy o działaniu biostymulującym i wzmacniającym rośliny, takie jak Maral, Algex i ASX Krzem plus, oraz aktywizujące proces fotosyntezy, jakim jest ASX Tytan plus.
Maral – zwiększa odporność roślin na niskie temperatury
Ten bogaty w składniki pokarmowe NPK 6-5-5 i cynk (1%) nawóz zwiększa odporność roślin na niskie temperatury. Maral zawiera także wyjątkowy kompleks Ryzea – ekstrakt bioaktywnych molekuł z alg – Ascophyllum nodosum, Laminaria digitata i Fucus spp. – pochodzących z Oceanu Atlantyckiego. Dzięki unikalnej metodzie ekstrakcji, wykorzystującej mikronizację zebranych alg i różnicę ciśnień w ekstrakcji nadkrytycznej, uzyskano najwyższą koncentrację aktywnych składników. Naturalne hormony roślinne zawarte w kompleksie Ryzea aktywizują rozwój systemu korzeniowego roślin, ich metabolizm, wzrost oraz obfite kwitnienie i owocowanie. Indukują także odporność roślin na niekorzystne warunki siedliskowe i atmosferyczne. Środki chelatujące wchodzące w skład nawozu, tj. kwas alginowy i aminokwasy, promują wchłanianie i translokację składników odżywczych w roślinie. Ponadto Maral jest bogaty w jod i fenylopropanoidy, będące prekursorami kwasu salicylowego, który indukuje odporność roślin na stres wodny. Ma to pozytywny wpływ na parametry fotosyntezy, potencjał wodny liści i zawartość wody w komórkac h oraz na aktywność enzymów oksydacyjnych. Fenylopropanoidy i wytworzony z nich kwas salicylowy indukują odporność systemową roślin (SAR) na patogeny oraz wpływają na dojrzewanie roślin. Dodatek kwasów humusowych podnosi efektywność pobierania składników pokarmowych, zmniejszając antagonizm jonowy, oraz aktywizuje metabolizm roślin i ich wzrost. Maral polecany jest do stosowania dolistnego w uprawach sadowniczych w okresie kwitnienia i wzrostu owoców, w dawce 0,75–2 l/ha.
ASX Krzem plus – zwiększa ochronę roślin i owoców przed zimnem
W ostatnich latach coraz większą popularność zyskują nawozy zawierające krzem, zwłaszcza ten w postaci kwasu ortokrzemowego. Stymulatorem, który zawiera krzem właśnie w tej formie, jest ASX Krzem plus. Ma on w składzie 2,2% krzemu rozpuszczalnego w wodzie, 0,45% boru, 1,1% miedzi i 80% substancji organicznej w kompleksie Silicon Insurance System. Dlaczego krzem stał się tak popularny wśród sadowników i producentów warzyw? Ponieważ:
- tworzy w liściach i naskórku rodzaj warstwy izolacyjnej, tym samym zwiększając ochronę rośliny i owoców przed zimnem,
- tworzy pryzmat i ułatwia przesyłanie światła do tkanek – lepsze nasłonecznienie zapewnia większą sprawność fotosyntezy i produkcję asymilatów,
- zwiększa dopływ tlenu do korzeni poprzez wzmacnianie ścian kanałów doprowadzających powietrze i umożliwia oddychanie roślinom w warunkach podmokłych,
- osadza się w warstwie bezpośrednio pod naskórkiem – ten zestaw warstw ochronnych ogranicza penetrację naskórka przez choroby grzybowe,
- tworzy mikrokryształy na liściach lub skórce owoców, które podrażniają części jamy gębowej owadów i nicieni.
- poprzez wzmocnienie naskórka zapobiega nadmiernej transpiracji,
- ogranicza stres rośliny w przypadku deficytu lub nadmiaru fosforu, potasu, manganu, azotu czy glinu (Al) – krzem wspomaga roślinę w pobieraniu składników pokarmowych,
- poprawia sprawność biochemiczną roślin i zmniejsza ryzyko występowania pozostałości środków ochrony roślin,
- poprawia jędrność i trwałość owoców oraz ich zdolności przechowalnicze.
ASX Krzem plus stosuje się w dawce 0,5 l/ha, 1–4 razy w okresie intensywnego wzrostu lub w okresie niskich i wysokich temperatur.
ASX Tytan plus
Fotosynteza to najważniejszy proces fizjologiczny roślin. Polega na wytwarzaniu związków organicznych z materii nieorganicznej i zachodzi w komórkach zawierających chlorofil przy udziale światła. Nawozem, który stymuluje proces fotosyntezy, jest ASX Tytan plus. Zawarty w nim tytan występuje w formie najłatwiej dostępnej dla roślin, a wsparty borem i kompleksem Titanium Power System jest najlepszym aktywatorem procesu fotosyntezy – zwiększa syntezę chlorofilu i sprawność fotosyntezy. Dzięki temu roślina produkuje więcej asymilatów. Bor wspomaga proces zapylenia i wiązania nasion. ASX Tytan plus jest doskonałym dodatkiem do wszystkich nawozów dolistnych w okresach stresu – zimno, sucho, okres kwitnienia i wzrostu owoców. Zalecana dawka to 0,2–0,4 l/ha.
Jak zwiększyć efektywność nawożenia dolistnego w czasie wiosennych chłodów
W celu podniesienia efektywności nawożenia dolistnego w okresie wiosennych chłodów niezbędne jest do nawozów dolistnych NPK i mikroelementowych dodawanie nawozów aminokwasowych, np. Protaminalu. Zawiera on 12% aminokwasów pochodzenia roślinnego otrzymywanych w procesie hydrolizy enzymatycznej. W całym zestawie aminokwasów znajduje się kwas glutaminowy, który ma podwyższoną koncentrację, dlatego nawóz ma doskonałe właściwości zmniejszające antagonizm jonowy między składnikami pokarmowymi, przyspiesza ich wnikanie i transport w roślinie. Protaminal stosuje się w dawce 1–2,5 l/ha.
W uprawie maliny jesiennej, która jest bardzo wrażliwa na wiosenne przymrozki, najlepszym zabiegiem regenerującym uszkodzenia mrozowe jest oprysk RSM (100–130 kg/ha) + CaTs Tiosiarczan wapnia (15–20 l/ha). Taki zabieg po raz pierwszy został wprowadzony w gospodarstwie dr. Pawła Krawca w Karczmiskach w 2017 r., co zapewniło szybką regenerację i odbudowę uszkodzonych roślin.
W trudnych czasach różnych anomalii pogodowych i częstych przymrozków, a także wysokich temperatur i suszy nawozy Maral, ASX Krzem plus, ASX Tytan plus czy CaTs Tiosiarczan wapnia są bardzo skuteczne w zwiększaniu odporności na przymrozki oraz w regeneracji uszkodzeń mrozowych.
Jeżeli niskie temperatury utrzymują się przez kilka lub kilkanaście dni, dochodzi do zaburzeń w gospodarce energetycznej roślin. Ich pierwszym objawem jest spadek syntezy chlorofilu, a w konsekwencji ograniczenie aktywności fotosyntezy oraz mniejsza produkcja asymilatów.