Jak efektywnie nawozić jabłonie?

Dobre zaopatrzenie jabłoni w składniki pokarmowe w całym okresie wegetacji jest jednym z najważniejszych czynników warunkujących wysokość i jakość plonów. Nawożenie decyduje o prawidłowym przebiegu procesów fizjologicznych zachodzących w roślinie, takich jak: fotosynteza, rozwój systemu korzeniowego, wzrost drzew, kwitnienie oraz owocowanie.

Iwona Polewska-Jankowiak

Podstawowe składniki pokarmowe to NPK, Mg, S, Ca. Bardzo istotne jest dostarczenie ich w optymalnej ilości w celu zapewnienia odpowiedniego wzrostu i plonowania drzewa. Aby nawożenie było efektywne i relatywnie tanie, należy wcześniej poznać zasobność gleb, uregulować ich odczyn i ustalić potrzeby nawozowe na podstawie plonów i analiz owoców w poprzednim sezonie. Na początku wegetacji drzewa korzystają ze składników pokarmowych zgromadzonych w drewnie w poprzednim roku. Ważne jest, aby nie zabrakło ich podczas kwitnienia, dlatego bardzo wczesną wiosną należy zastosować szybko działające nawozy bezchlorkowe, a po kwitnieniu zapewnić uprawom dostateczną ilość azotu. Ponieważ w ostatnich latach nasila się deficyt wody, a wręcz występuje susza hydrologiczna, część nawozów należy zastosować podczas fertygacji.

Wapń dolistnie

Jako budulec ścian komórkowych wapń ma kluczowe znaczenie dla jakości i zdrowotności owoców. Dlatego nawożenie tym składnikiem należy rozpocząć już w fazie różowego pąka i kontynuować aż do zbiorów. Wśród nawozów wapniowych na szczególną uwagę zasługuje Metalosate Calcium, w którym wapń jest skompleksowany aminokwasami. Dzięki temu jego składniki są wchłaniane przez liście w czasie zaledwie 2–4 godzin po zabiegu. Natomiast Viflo Cal S poza wapniem zawiera nanosrebro poprawiające zdrowotność drzew i owoców. Innym skutecznym nawozem jest Folanx Ca29, w którym cały wapń występuje w postaci mrówczanu wapnia.

Algi morskie – stymulująco

Nawozy z dodatkiem ekstraktu z alg morskich powinny być stosowane w sytuacjach stresowych dla rośliny, np. zimno, susza, brak słońca, nadmiar wody. Preparaty te zawdzięczają swoje właściwości zawartości takich substancji, jak: jod, mannitol, poliaminy, auksyny, gibereliny, fitoaleksyny, kwas alginowy czy aminokwasy. Do tej grupy nawozów należy m.in. Maral. Jednym z głównych zadań tego biostymulatora jest ochrona roślin przed stresem, a także ułatwianie im regeneracji i odzyskania wigoru po zadziałaniu niekorzystnych czynników. Innowacyjność i wysoka skuteczność nawozu Maral wynika głównie z niepowtarzalnego składu, który gwarantuje zarówno działanie odżywcze, biostymulujące, jak i ochronne oraz regeneracyjne. Nawóz, przeznaczony do nawożenia dolistnego i fertygacji, jest polecany do wszystkich rodzajów upraw. Jego pełen skład to: NPK 6-5-5 + Zn (1%), ekstrakt z trzech rodzajów alg morskich, jod, fenylopropanoidy (kwas salicylowy), kwas alginowy, fitohormony, aminokwasy, witaminy (B1, B3, B6), kwas foliowy, kwasy fulwowe i humusowe, mannitol.

Kolejnym nawozem z ekstraktem z alg morskich jest Algex. To produkt do stosowania dolistnego, który wpływa korzystnie na odżywianie mineralne roślin. Jego pełen skład to: azot (N) (8%), bor (B) (0,036%), cynk (Zn) (0,025%), ekstrakt z alg morskich Ascophyllum nodosum – w tym witaminy, aminokwasy, fitohormony (auksyny, cytokininy, giberliny), polisacharydy, betaina (10%), fosfor (P) (3,6%), mangan (Mn) (0,036%), miedź (Cu) (0,009%), molibden (Mo) (0,0036%), potas (K) (7%), żelazo (Fe) (0,016%).

Mikroelementy 
na wzrost plonowania jabłoni

Jak dowiodły badania prowadzone przez Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach, odpowiednie zaopatrzenie drzew w mikroelementy może przynieść efekty w postaci nawet 30-procentowego wzrostu plonu. Dobre zaopatrzenie w mikroskładniki jest warunkiem optymalnego wykorzystania makroskładników, dlatego warto uwzględnić je w programie nawożenia. Nawóz ASX Complex to mieszanka mikroskładników pokarmowych. Może być stosowany dolistnie we wszystkich uprawach ogrodniczych. ASX Complex można aplikować łącznie z siarczanem magnezu, saletrą wapniową oraz z nawozami zawierającymi fosfor. Produkt ma postać mikrogranulatu, co zapobiega pyleniu. Ponadto ma certyfikat do stosowania w uprawach ekologicznych. Pełen skład nawozu ASX Complex to: bor (B) (1,1%), miedź (Cu) (1,3%), kobalt (Co) (0,02%), cynk (Zn) (1,5%), żelazo (Fe) (6,4%); mangan (Mn) (3,7%), molibden (Mo) (0,2%). Miedź, żelazo, mangan i cynk są w stu procentach schelatowane EDTA. W uprawie jabłoni zaleca się 1–3 zabiegi po kwitnieniu co 10–14 dni, w dawce 0,5–1 kg/ha (wyższą stosować w przypadku stwierdzenia niedoborów).

Cynk i bor na odporność i kwitnienie jabłoni

Cynk poprawia odporność jabłoni na wiosenne chłody, a także stymuluje pobieranie azotu i przemiany hormonalne w stożkach wzrostu. Nawożenie dolistne cynkiem należy wykonać wczesną wiosną (faza pękania pąków). Cynk (podobnie jak bor) przemieszcza się w roślinie stosunkowo wolno. Dlatego zaleca się dokarmianie cynkiem także jesienią, po zbiorach, ale przed opadnięciem liści. Do tego zabiegu polecany jest Zinc 750 w dawce 1 l/ha. Jest to zawiesinowy, dolistny nawóz o bardzo wysokiej koncentracji cynku (w 1 litrze zawiera 600 g Zn), przeznaczony do likwidacji niedoborów tego mikroskładnika. Zinc 750 zwiększa odporność roślin na wiosenne chłody i uszkodzenia mrozowe, zmniejsza ordzawienia owoców, wpływa korzystnie na wytwarzanie chlorofilu oraz witamin B, C i P, a także zapobiega chlorozom i przedwczesnemu opadaniu liści.

Bor poprawia wykształcenie pyłku i zalążni, przez co wpływa na lepsze kwitnienie i zawiązywanie owoców. Zapobiega opadaniu pąków kwiatowych, kwiatów i zawiązków owoców oraz deformacji owoców. Wpływa korzystnie na gromadzenie cukrów w owocach. Nawożenie jabłoni borem zaleca się w fazie różowego pąka, w końcowej fazie kwitnienia, a także jesienią. Pierwszy zabieg należy wykonać po wytworzeniu pąków, a kolejne 3 zabiegi co 10–14 dni. Bor wpływa korzystnie na zwiększenie koncentracji wapnia w owocach. W celu dostarczenia boru jednym z najskuteczniejszych jest nawóz Bolero, który skutecznie likwiduje niedobory tego pierwiastka. Dodatek sorbitolu zapewnia szybkie pobieranie nawozu przez liście nawożonych roślin. Bor w nawozie występuje w postaci dziesięciowodnego pentaboranu sodu, co gwarantuje odczyn pH 6,5, dzięki czemu Bolero można stosować łącznie z większością środków ochrony roślin. Rekomendowana dawka to 2 l/ha. W wielu sadach, gdzie obserwuje się silny deficyt boru, konieczne może być także nawożenie doglebowe i zastosowanie np. oktaboranu sodu w dawce 5–10 kg/ha wczesną wiosną lub po zbiorach.

Sposób na 
wybarwienie jabłek

Wybarwienie jabłek w dużym stopniu zależy od przebiegu pogody w czasie dojrzewania. Jednak równie istotny jest wpływ nawożenia. Aby uzyskać owoce odpowiednio wybarwione, zaleca się rozpocząć prawidłowe nawożenie już na początku fazy ich wzrostu. Na wybarwianie owoców ma wpływ odpowiednia zawartość niektórych składników pokarmowych, m.in. wapnia (Ca), fosforu (P) i potasu (K) oraz mikroelementów (mangan, molibden, miedź, bor, cynk). Ważne, aby były one dostarczone w odpowiednich proporcjach.

Zestaw substancji stymulujących syntezę barwników zawiera nawóz Samppi. Jego składniki są łatwo przyswajalne przez rośliny. Skuteczność Samppi zwiększają środek zwilżający i substancje organiczne – kwasy, będące naturalną częścią składową metabolizmu rośliny, i cukry, jako źródło energii dla komórek liści oraz do transportu substancji odżywczych w roślinie. Nawóz należy aplikować dolistnie w fazie wzrostu owoców, zazwyczaj minimum 2 razy. Najlepsze rezultaty dają aplikacje w odstępach 7–10 dni. Dodatkowym efektem stosowania Samppi jest poprawa równomierności dojrzewania owoców. Aplikacja dolistna nawozu znajduje zastosowanie również po obfitych opadach, które wypłukują z liści substancje odżywcze, oraz przed zbiorami w celu lepszego gromadzenia cukrów i poprawy wybarwienia owoców.

Po zbiorach jabłek

Po zakończeniu zbiorów, póki liście są jeszcze zdolne do asymilacji składników, warto zasilić jabłonie mocznikiem (8–10 kg/ha) lub Azofolem (5 l/ha), aby poprawić mrozoodporność pąków kwiatowych. Po spadku temperatury i tuż przed opadnięciem liści można wykonać zabieg fitosanitarny, który przyspiesza rozkład liści, co ogranicza rozwój owocników parcha jabłoni. Do tego celu stosuje się mocznik (roztwór 5-procentowy) lub Azofol (10 l/ha). Po opadnięciu liści zaleca się nawożenie kwasami humusowymi (Rosahumus), poprawiającymi żyzność gleby. Oprysk doglebowy należy wykonać na wilgotną glebę w rzędach. 
Do wapnowania gleb w celu regulacji pH zalecane są nawozy wapniowe, np. Wapniak kornicki.

Fertygacja jabłoni

Mając w sadzie instalację nawodnieniową, można za jej pomocą dostarczać jabłoniom nie tylko wodę, ale również nawozy. Ta technika podawania nawozów wymaga znajomości zasobności gleby i ciągłej kontroli nawożenia, ale przynosi wymierne efekty. Do fertygacji należy stosować wyłącznie nawozy rozpuszczalne najwyższej jakości, takie jak te z serii Rosasol, Ultrasol, Soluplant. Fertygację w sadzie można prowadzić od kwietnia do połowy sierpnia.

 

Po zakończeniu zbiorów, póki liście są jeszcze zdolne do asymilacji składników, warto zasilić jabłonie mocznikiem (8–10 kg/ha) lub Azofolem (5 l/ha), 
aby poprawić mrozoodporność pąków kwiatowych.