Fertygacja w sadzie – 3 warunki skuteczności

Prowadzenie intensywnej uprawy roślin sadowniczych, ze względu na częsty niedostatek opadów, zmiany klimatu i pogłębiający się problem suszy glebowej, wymaga regularnego nawadniania. Jeżeli w sadzie znajduje się instalacja nawodnieniowa, warto ją wykorzystać także do nawożenia, czyli fertygacji, która jest bardzo skuteczną metodą uzupełnienia niezbędnych dla upraw makro- i mikroelementów.

Iwona Polewska-Jankowiak, Krzysztof Zachaj

FertygacjaPrawidłowe stosowanie fertygacji możliwe jest tylko przy pełnej wiedzy na temat potrzeb nawozowych drzew oraz przy użyciu nowoczesnych metod diagnostycznych. Niezbędne jest kontrolowanie właściwości chemicznych wody używanej do nawadniania, a także analiza gleby w celu monitoringu zwilżanego obszaru. Fertygacja wymaga precyzyjnego doboru produktów i dawek. Nie należy przekraczać zalecanych stężeń, ponieważ może to spowodować zasolenie podłoża, a finalnie nawet uszkodzenie systemu korzeni włośnikowych.

1. Systematycznie i na miarę potrzeb

Fertygację w uprawach sadowniczych prowadzi się systematycznie przez cały sezon wegetacyjny. W praktyce oznacza to, że zaczyna się ją w kwietniu, a kończy w sierpniu lub we wrześniu (w zależności od siły wzrostu drzew, wielkości plonu i przebiegu pogody). Poszczególne dawki produktów powinny uwzględniać rosnące potrzeby pokarmowe drzew podczas intensywnego wzrostu i obfitego owocowania. Dawki oraz częstotliwość nawożenia należy także dostosować do ilości opadów. Przy zbyt silnym wzroście drzew lub słabym owocowaniu trzeba obniżyć ilość nawozu i wcześniej zakończyć nawożenie. Fertygacja daje możliwość podejmowania decyzji w trakcie sezonu wegetacyjnego i wprowadzenia korekty wcześniej ustalonych dawek. Jeżeli system nawadniania na plantacji jest zautomatyzowany, wówczas fertygację można prowadzić nawet codziennie. Jednak praktycy polecają stosować tę metodę nawożenia w cyklach tygodniowych, czyli raz na siedem dni, co ogranicza ryzyko przenawożenia roślin. A jak wiadomo, konsekwencji przenawożenia jest równie wiele co w przypadku deficytu składników pokarmowych – zbyt silny rozwój wegetatywny drzew, degradacja gleby (zasolenie, zakwaszenie, zmniejszenie liczebności pożytecznych mikroorganizmów glebowych), obniżenie plonów.

2. Odpowiednie stężenie pożywki

To ważne pojęcie związane z fertygacją. Zalecane stężenie pożywki jest uzależnione od częstotliwości prowadzenia nawożenia tą metodą. W przypadku stosowania fertygacji w systemie cykli tygodniowych maksymalne stężenie pożywki to 0,8–1,0 g/l, w cyklach co 2–3 dni nie powinno przekraczać 0,5 g/l, a przy codziennych zabiegach – 0,3 g/l. Jak obliczyć dawkę nawozu dla cyklu codziennego? Maksymalna dopuszczalna koncentracja stężonego roztworu w procentach wynosi 3%, czyli 30 kg nawozu rozpuszcza się w 100 l wody. Przy proporcji dozowania 1:100 oznacza to, że na 1 l stężonej pożywki dodaje się 100 l wody. Czyli w 1 cyklu na 1 ha wydatek wody wyniesie 10 000 l. Jeśli na hektarową kwaterę owocującego sadu jabłoniowego poda się nawóz, np. Rosasol 9:12:36, w dawce 30 kg/ha, w proporcji jak policzono, to jednorazowo dawka czystego składnika w bilansie wyniesie odpowiednio: 2,7 kg N, 3,6 kg P i 10,8 kg K.

3. Dobrze dobrany nawóz

Wybierając nawóz, trzeba pamiętać, że ważne są jego jakość i skład. Do fertygacji należy stosować tylko nawozy w pełni rozpuszczalne w wodzie. Użycie produktów złej jakości czy o ograniczonej rozpuszczalności może spowodować zablokowanie kroplowników lub dysz minizraszaczy. Kolejna kwestia to rodzaj nawozów – po jakie sięgnąć, żeby działanie było efektywne – wieloskładnikowe czy tylko jednoskładnikowe? Wybór gotowych nawozów do fertygacji zapewnia i wygodę stosowania, i podanie w danych fazach rozwojowych upraw składników pokarmowych w odpowiednich proporcjach. Poniżej krótki przegląd rekomendowanych produktów. Nawozy Ultrasol charakteryzują się bardzo dobrą jakością i rozpuszczalnością. Ich skład jest oparty na saletrze potasowej, co gwarantuje bardzo dobrą przyswajalność składników.

Gama nawozów Rosasol jest rozwiązaniem sprawdzonym, bo stosowanym przez sadowników w Polsce od ponad 18 lat. CaTs Ttiosiarczan wapnia nie tylko stanowi źródło wapnia odżywczego i siarki, ale także ogranicza straty azotu w formie amoniaku, czyli postaci gazowej. PeKacid to kolejny wart uwagi preparat, coraz chętniej stosowany przez sadowników. Ten rozpuszczalny nawóz fosforowo-potasowy (0-60-20) obniża pH wody, zakwasza pożywkę, utrzymuje instalację nawadniającą w czystości i zabezpiecza ją przed zatykaniem kapilar osadami mineralnymi. Do fertygacji można stosować także inne nawozy, takie jak: saletra potasowa (np. Ultrasol K), saletra magnezowa, saletra wapniowa (np. Ducanit, Calcinit lub płynna CaNit), siarczan potasu rozpuszczalny (np. Solupotasse lub Solukem), ASX Siarczan magnezu siedmiowodny, MKP lub MAP.

Często stosuje się również kwasy, np. azotowy, fosforowy lub siarkowy, w celu zakwaszenia pożywki. Ponadto warto pamiętać, że system nawodnieniowy umożliwia efektywne stosowanie biostymulatorów poprzez system nawodnieniowy, np. Maral w dawce 3 l/ha, który jest wyjątkowym biostymulatorem wpływającym zarówno na system korzeniowy, jak i jego prawidłowy rozwój oraz zdrowotność. Maral poprzez bardzo bogaty i złożony skład, działając w roślinie systemicznie, wspomaga jej prawidłowy rozwój oraz pośrednio wpływa na zwiększenie plonu handlowego.

PAMIĘTAJ, ŻE…

…przy wyborze nawozu do fertygacji warto wziąć pod uwagę jego dostawcę i sprawdzić, czy dysponuje on certyfikatami gwarantującymi jakość produktów i bezpieczeństwo ich użytkowania. Tylko stosowanie nawozów pochodzących ze znanych i profesjonalnych źródeł daje gwarancję zgodnej z opisem ilości składników pokarmowych.