Fertygacja – skuteczne nawożenie sadu

Ze względu na częsty niedostatek opadów prowadzenie intensywnej uprawy roślin sadowniczych wymaga regularnego nawadniania. Jeżeli w sadzie znajduje się instalacja nawodnieniowa, warto ją dodatkowo wykorzystać do nawożenia, czyli fertygacji.

Prawidłowe stosowanie fertygacji możliwe jest tylko przy pełnej wiedzy na temat potrzeb nawozowych drzew, a także w oparciu o nowoczesne metody diagnostyczne. Po kilku latach stosowania nawadniania w strefie zwilżania obserwuje się zmiany właściwości chemicznych gleby. Dlatego niezbędne jest kontrolowanie właściwości chemicznych zwilżanego terenu oraz stosowanie fertygacji w celu uzupełnienia niezbędnych makro- i mikroelementów.

Fertygacja – jak powinna wyglądać prawidłowa instalacja nawodnieniowa?

Decyzja o zastosowaniu fertygacji w sadzie powinna być poprzedzona starannym przygotowaniem oraz poprawnym zainstalowaniem instalacji nawodnieniowej. Jest to gwarancja równomiernego nawadniania i nawożenia sadu. Przed przystąpieniem do fertygacji należy skontrolować równomierność wypływu wody z emiterów. Dobrze zainstalowany system nawodnieniowy daje możliwość prowadzenia nawożenia w celu uzupełnienia niedoboru składników pokarmowych oraz kontroli odczynu gleby w strefie działania instalacji nawodnieniowej.

Nawożenie sadu – bilans składników pokarmowych w glebie

Kiedy w sadzie funkcjonuje już właściwie dobrany system nawodnieniowy, kolejnym ważnym aspektem staje się wiedza o glebie i jej zasobności. Źródłem tych informacji jest analiza gleby. Jej koszt może być różny, w zależności od parametrów, jakie będą podlegały badaniu. W metodzie ogrodniczej określa się poziom pH gleby w H₂O, azotu azotanowego (N – NO₃), fosforu (P), potasu (K), magnezu (Mg), siarki (S), wapnia (Ca), mikroelementów oraz zawartości substancji organicznej (C). Ta metoda jest polecana wszystkim producentom owoców i warzyw. Przed zastosowaniem fertygacji należy doprowadzić do optymalnej zawartości składników mineralnych w glebie przy pomocy tradycyjnego nawożenia. Nawożenie roślin sadowniczych powinno być stosowane w sposób kontrolowany. Oznacza to, że sadownik powinien nawozić sad zgodnie z potrzebami wynikającymi z zasobności gleby i stanem odżywienia roślin.

Następnym ważnym krokiem w przygotowaniu się do nawożenia sadu przez fertygację jest wykonanie analizy wody, która będzie używana do celów nawodnieniowych. Skład pożywki przygotowuje się w zależności od zawartości składników pokarmowych w wodzie i zasobności gleby oraz potrzeb pokarmowych danego gatunku, a nawet odmiany uprawy.

Nawozy do fertygacji – o czym należy pamiętać?

Wybierając nawozy, należy pamiętać, że ważne są ich jakość i skład. Do fertygacji należy stosować tylko nawozy w pełni rozpuszczalne. Nawozy do fertygacji polecane przez naszych specjalistów znajdują się tutaj. Użycie produktów złej jakości lub nie w pełni rozpuszczalnych może spowodować zablokowanie kroplowników czy dysz minizraszaczy. Warto zastanowić się, jaki rodzaj nawozów do fertygacji wybrać, żeby ich działanie było efektywne – wieloskładnikowe czy jednoskładnikowe.

Bardzo dobrą jakością i rozpuszczalnością charakteryzują się nawozy z serii Ultrasol. Ich skład oparty jest na saletrze potasowej, co gwarantuje bardzo dobrą przyswajalność składników. Innym rozwiązaniem – sprawdzonym, ponieważ stosowanym przez ogrodników w Polsce od ponad 16 lat – są nawozy Rosasol.

Wybór gotowych produktów do fertygacji gwarantuje nie tylko wygodę użytkowania, ale również umożliwia podanie składników pokarmowych w odpowiednich proporcjach w danych fazach rozwojowych roślin. Przy wyborze nawozu warto wziąć pod uwagę także jego dostawcę. Tylko stosowanie produktów pochodzących ze znanych i profesjonalnych źródeł daje gwarancję ich wysokiej jakości, zgodnej z opisem ilości składników pokarmowych oraz bezpieczeństwa użytkowania.

Kolejny bardzo ważny element to dawki i formy nawozów. Przenawożenie upraw może mieć negatywny wpływ na degradację gleby, np. poprzez jej zasolenie, zakwaszenie, zmniejszenie liczebności pożytecznych mikroorganizmów glebowych, a w konsekwencji na obniżenie plonów. Natomiast w przypadku zastosowania zbyt małej ilości nawozu ujawnią się braki składników pokarmowych, które również mogą obniżyć plonowanie.

Podsumowując, podstawą przygotowania dobrego, skutecznego programu nawożenia sadu opartego o fertygację niezbędne jest:

posiadanie na plantacji (w sadzie) dobrze dobranego i wydajnego zestawu nawodnieniowego, który składa się z: dwóch zbiorników na pożywki nawozów (zbiornik A i zbiornik B), zestawu pomp, linii nawodnieniowych, tensjometru, który wskaże, ile wody i jak długo należy podać na kwaterę w celu ustalenia optymalnego czasu nawadniania,
przeprowadzenie analiz gleby i wody.

Fertygacja w sadzie – dawki i częstotliwość nawożenia

Fertygację w sadzie prowadzi się systematycznie przez cały sezon wegetacyjny, czyli zaczyna się w kwietniu, a kończy w sierpniu lub wrześniu (w zależności od siły wzrostu drzew, wielkości plonu i przebiegu pogody). Poszczególne dawki nawozów powinny uwzględniać rosnące potrzeby pokarmowe drzew podczas intensywnego wzrostu i obfitego owocowania. Dawki i częstotliwość nawożenia koniecznie należy dostosować do ilości opadów. Przy zbyt silnym wzroście drzew lub słabym owocowaniu należy obniżyć dawkę nawozową i wcześniej zakończyć zabiegi. Fertygacja daje możliwość wprowadzenia korekty do wcześniej ustalonych dawek, co jest bardzo ważne w sytuacjach konieczności podejmowania decyzji w trakcie sezonu wegetacyjnego. Jeżeli ma się automatykę na plantacji, wtedy fertygację można prowadzić nawet codziennie. Praktycy zalecają jednak stosowanie nawożenia w cyklach tygodniowych, czyli raz na siedem dni. Zbyt intensywna, codzienna fertygacja może niestety doprowadzić do przenawożenia plantacji i zbyt silnego rozwoju wegetatywnego drzew.

Nawozy do fertygacji – optymalne stężenie pożywki

To kolejny aspekt nierozerwalnie związany z fertygacją. Zalecane stężenie pożywki jest uzależnione od częstotliwości prowadzenia nawożenia sadu. Przy stosowaniu fertygacji w systemie cykli tygodniowych maksymalne stężenie pożywki nie powinno być wyższe niż 0,8–1,0 g/l. W cyklach nawożenia co 2–3 dni maksymalne stężenie pożywki nie powinno być wyższe niż 0,5 g/l. Natomiast w cyklach codziennych maksymalne stężenie pożywki to 0,3 g/l. Czyli licząc konkretnie dawkę nawozu dla cyklu codziennego: koncentracja stężonego roztworu w (%) wynosi 3%, tj. 30 kg nawozu w 100 l wody, przy proporcji dozowania 1:100. Jeśli na hektarową kwaterę owocującego sadu jabłoniowego wybieramy nawóz, np. Rosasol 9:12:36 (zawiera stosunkowo mało azotu i dużo potasu), to zakładana dawka czystego potasu (3 kg) zawarta jest w 10 kg nawozu (dawka w czystych składnikach: 0,9 kg N; 0,53 kg P i 3 kg K).

Fertygacja w sadzie ma bardzo dobry wpływ na prawidłowy wzrost i plonowanie jabłoni. Szczególnie w okresach suszy w sadzie jest jedynym racjonalnym i skutecznym sposobem dokarmiania upraw. Ta metoda jest coraz popularniejszym sposobem nawożenia w Polsce. Wciąż jednak ograniczeniami w jej stosowaniu są koszty instalacji nawodnieniowych oraz brak wystarczającej wiedzy wśród sadowników na temat obliczania stężenia pożywek, dawek, możliwości mieszania i częstotliwości stosowania nawozów.