Fertygacja sadów – po prostu się opłaca
Przebieg pogody w 2015r u wielu sadowników zmienił radykalnie podejście do systemu nawożenia sadów. Po kilku latach mokrych lub o optymalnym przebiegu pogody w sadach, w których były zainstalowane systemy do nawadniania i fertygacji, ale ich nie używano, w 2015 r sytuacja uległa całkowitej zmianie i były one wykorzystywane tak intensywnie jak nigdy wcześniej. Lekka zima, praktycznie bez śniegu zapowiadała już problemy z wodą , ale to co działo się z pogodą w lipcu i sierpniu zaskoczyło wszystkich sadowników.
Trudne warunki w sadach
Bardzo upalna pierwsza połowa lipca i praktycznie cały sierpień kiedy temperatury przekraczały 35-38°C (17 -20dni z temperatura >30°C) doprowadziły do niespotykanej do tej pory w Polsce sytuacji, ponieważ dzienna ewapotranspiracja w sadach przekroczyła 5,7mm. Brak opadów w tym czasie doprowadził do największego w ostatnich latach deficytu wody, który według IUNG osiągnął w centralnej i wschodniej Polsce pod koniec sierpnia poziom prawie 300mm. W związku z taką sytuacją, każdy kto miał tylko techniczne możliwości i źródło wody nawadniał swoje plantacje. Niestety późne wprowadzenie samego nawadniania nie zawsze było skuteczne, ponieważ przy braku składników pokarmowych w glebie rośliny nie mogły w pełni wykorzystać dobrodziejstwa jakim jest woda. Dlatego też najlepszym sposobem na suszę było podawanie wraz z wodą całkowicie rozpuszczalnych nawozów Rosasol, saletry wapniowej, saletry potasowej. Dzięki temu zdecydowana większość sadowników uzyskała bardzo dobre plony, często na poziomie plonów z rekordowego 2014r.
Rozkład opadów w wybranych stacjach meteo Agrosimex na terenie Polski w 2015r.
Stacja meteo | Suma opadów VII .2015 -mm | Suma opadów VIII 2015-mm | Suma opadów I-X 2015-mm |
Błędów | 46,8 | 55,6 | 463 |
Białośliwie-Piła | 68 | 8 | 305 |
Dęnowola-Warka | 46,6 | 5,4 | 412 |
Granice | 60,4 | 20,6 | 531 |
Świątniki- Sandomierz | 83 | 7 | 475 |
Tęgoborze-Nowy Sącz | 80,2 | 41,8 | 512 |
Trzebnica | 39,4 | 24,4 | 279 |
Niedobory składników pokarmowych, głównie potasu i magnezu spowodowane bardzo wysokimi temperaturami. Objawy deficytu składników pokarmowych nasiliły się po długim nawadnianiu samą wodą.
Ratunek w fertygacji
W tym roku zdecydowana większość sadowników nawadnianie i fertygację sadów uruchomiła jak susza zaczęła mocno dokuczać kondycji sadów. Jest grupa członków Klubu Fertygacyjnego działającego od 2013r przy AGROSIMEX pod merytoryczną opieką prof. Waldemara Tredera z Instytutu Ogrodnictwa, którzy fertygację traktują jako bardzo ważny element systemu nawożenia sadów. Pierwsze zabiegi fertygacji wykonali już na początku kwitnienia sadów.
Podstawą racjonalnej i skutecznej fertygacji są
- systematyczność i konsekwencja w działaniu,
- podstawowa wiedza o zasobności gleby w składniki pokarmowe poparta wynikami analiz chemicznych gleby,
- odpowiednie zbilansowanie dawek nawozów mineralnych
- precyzyjne stosowanie nawozów do fertygacji, w oparciu o wyniki analiz chemicznych roztworu glebowego pobieranego z sondy drenażu glebowego zamontowanych w sadach
Prawidłowy program nawożenia – fertygacja
Od 2012 roku Pan Wiesław Dziubiński należy do klubu fertygacyjnego. Na bardzo lekkich glebach jakie występują w gospodarstwie systematyczna i precyzyjna fertygacja jest podstawą wysokich i stabilnych plonów, które w tym roku wyniosły 65t/ha. Bardzo dobra zasobność roztworu glebowego w azot na początku okresu wegetacji (100mg/L) jest gwarancją dobrego wzrostu organów wegetatywnych, a następnie owoców. Z racji charakterystyki gleb od kilku lat nie udało się przekroczyć poziomu potasu powyżej 50mg/L , ale dzięki systematycznej fertygacji potasem od początków kwitnienia zapewniony jest stały dopływ tego bardzo ważnego składnika. Mimo lekkich gleb w gospodarstwie występuje bardzo dobry poziom zawartości wapnia, dzięki czemu drzewa korzystają z niego bez żadnych ograniczeń.
W sadzie doświadczalnym, w Golianach wykonano pomiary składników pokarmowych podczas wegetacji i na tej podstawie wprowadzono program nawożenia przy pomocy ferygacji. Wyjściowa koncentracja składników pokarmowych była na niskim i bardzo niskim poziomie. Intensywna fertygacja wpłynęła na zdecydowaną poprawę koncentracji składników w roztworze glebowym, co zapewniło optymalne zaopatrzenie drzew w składniki pokarmowe i wysokie plony jabłek na poziomie 85t/ha.
Przykładowy program fertygacji jabłoni nawozami Rosasol
Faza rozwoju | Nawóz | Dawka kg/tydzień |
Przed i na początku kwitnienia | Rosasol 15-30-15 lub 8-50-12 + Rosahumus | 15 lub 10
+0,5-1 |
RSM lub
Saletra wapniowa Calcinit lub Ducanit |
10L
15 |
|
Pełnia kwitnienia i tydzień po kwitnieniu | Saletra wapniowa Calcinit lub Ducanit + saletra magnezowa | 10-15
6 |
Rosasol 15-30-15 lub 8-50-12 +Mikrostar complex | 15 lub 10
0,5-1 |
|
2 tydzień po kwitnieniu | Rosasol 19-19-19 | 15 |
Calcinit lub Ducanit + saletra magnezowa | 15 + 5-6 | |
3 i 4 tydzień po kwitnieniu | Rosasol 19-19-19 | 15 |
Calcinit lub Ducanit | 15 | |
5-6 tydzień po kwitnieniu | ROSASOL 19-19-19+ Rosahumus | 15 +0,5-1 |
Calcinit lub Ducanit | 10-15 | |
7-8 tydzień po kwitnieniu | ROSASOL 14-14-28 lub 12-3-43+ Mikrostar complex | 10-15 +0,5-1 |
9-10 tydzień po kwitnieniu | ROSASOL 8-17-41 lub 9-12-36 lub 12-3-43 | 15 |
11 tydzień po kwitnieniu | ROSASOL 8-17-41 lub 9-12-36 | 10-15 |
Podstawa programu fertygacyjnego – analiza gleby
W oparciu o otrzymane wyniki analiz chemicznych przykładowy program fertygacji jabłoni jest bardzo często modyfikowany i dostosowany do otrzymanych wyników w danym gospodarstwie. Dzięki temu stosuje się tylko te składniki pokarmowe, których koncentracja jest zbyt niska i w takich dawkach, które zapewnią prawidłowy wzrost roślin. Z reguły fertygację sadów powinniśmy zakończyć do połowy sierpnia. W tym roku ze względu na pogodę została ona przedłużona do połowy września. Fertygacja jest szybkim, bezpiecznym i skutecznym sposobem podawania wszystkich składników pokarmowych, nawet w tak wysokich temperaturach jakie odnotowaliśmy w lipcu i sierpniu 2015r, kiedy trudno było wykonać zabiegi nawożenia dolistnego. Ponadto dostarczenie wody i nawozów poprzez nawadnianie zapobiega nadmiernemu nagrzaniu gleby, systemu korzeniowego oraz umożliwia drzewom odpowiednią transpirację, utrzymanie bezpiecznej temperatury, odpowiednie odżywienie i właściwy przebieg wszystkich procesów życiowych. W końcowym efekcie wysokie i stabilne plony, nawet w tak ekstremalnych warunkach pogodowych.
Krzysztof Zachaj