Borówka – racjonalna fertygacja
Borówka jest uprawą o bardzo dużych wymaganiach wodnych – na poziomie 600–800 mm. W polskich warunkach klimatycznych, przy coraz częściej powtarzających się okresach deficytu wody czy nawet suszy, uzyskanie wysokich plonów bez nawadniania i fertygacji jest wręcz niemożliwe. Podobnie jak w przypadku innych upraw sadowniczych, najlepsze efekty uzyskuje się przy połączeniu nawożenia posypowego z fertygacją.
Podstawą racjonalnego nawożenia borówki powinna być analiza gleby. W oparciu o jej wyniki ustalone zostaną potrzeby nawozowe. Ta uprawa z powodu specyficznych potrzeb co do odczynu gleby – niskie pH, najlepiej mniej więcej 4,5 – wymaga stosowania nawozów fizjologicznie kwaśnych.
Jednocześnie ma bardzo duże zapotrzebowanie na wapń – optymalnie, żeby jego ilość wynosiła mniej więcej 1000–1500 mg/l gleby – i zawartość próchnicy, najlepiej >2–3%.
Borówka ma stosunkowo nieduże potrzeby pokarmowe. Należy jednak pamiętać, że na glebach kwaśnych dostępność składników pokarmowych – zwłaszcza fosforu, magnezu i azotu – jest zdecydowanie niższa niż na podłożach o odczynie obojętnym. Najlepsze efekty można uzyskać, łącząc 2 sposoby nawożenia – posypowe i fertygację.
Nawożenie posypowe
Do stosowania posypowego borówki polecany jest nawóz Petro 330 ST bio – pellet na bazie obornika bydlęcego wzbogacony o kwasy humusowe, siarczan wapnia i kompleks Ryzea (ekstrakt z alg morskich stymulujący rozwój systemu korzeniowego). Zaleca się stosować go bardzo wczesną wiosnę, w dawce 500–800 kg/ha.
Doskonałym źródłem kwasów humusowych jest Rosahumus, który stosuje się w formie oprysku pasów herbicydowych, w dawce 3–6 kg/ha, lub poprzez fertygację w dawce 1 kg/ha, stężenie 100 g/1000 l wody.
Doskonałym źródłem NPK są bezchlorkowe nawozy Rosafert 5-12-24 lub Rosafert 12-12-17, w których potas występuje w postaci siarczanu potasu.
Najlepszym źródłem azotu są siarczan amonu i RSM, natomiast magnezu – kizeryt lub Magsul.
Jeśli chodzi o fosfor, to najlepszy dla borówki jest ten zawarty w nawozach Microstar PZ i Microstar PMX (fosfor w postaci połączeń z kwasami humusowymi, dzięki czemu jest łatwo dostępny na glebach kwaśnych).
Duże zapotrzebowanie borówki na wapń pokryje stosowanie nawozów ASX Siarczan wapnia granulowany, który zawiera 30% wapnia rozpuszczalnego w wodzie, oraz CaTs Tiosiarczan wapnia, który można stosować w formie oprysku belką herbicydową razem z RSM lub poprzez fertygację.
Fertygacja
Do fertygacji borówki należy używać nawozów całkowicie rozpuszczalnych w wodzie:
- Rosasol,
- Ultrasol Blueberry,
- CaTs Tiosiarczan wapnia,
- KTS Tiosiarczan potasu,
- Mikrostar Complex,
- RSM,
- Maral,
- Rosahumus,
- Polifosforan amonu),
fizjologicznie kwaśnych, oraz systematycznie zakwaszać wodę (kwas azotowy, PeKacid), żeby zapobiec nadmiernemu wzrostowi jej odczynu przy samym nawadnianiu twardą wodą.
Jednym z najważniejszych elementów fertygacji borówki jest CaTs Tiosiarczan wapnia, który jest najlepszym źródłem wapnia i siarki, wpływa na lepsze wykorzystanie azotu i innych składników pokarmowych i – co ważne dla borówki – nie podnosi pH gleby. Na plantacjach borówki CaTs można podawać łącznie z RSM i KTS, ale stosuje się go przemiennie z nawozami zawierającymi fosfor i siarczan magnezu.
W praktyce
Od kilku lat Agrosimex testuje różne programy fertygacji borówki. W tabelach zaprezentowany został opracowany przez firmę podstawowy program fertygacji tej uprawy, który był stosowany w gospodarstwie dr. Pawła Krawca w Karczmiskach w 2018 roku.
Faza wegetacji | Produkt | Dawka na 1 ha (kg) | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
nawóz | N | P2O5 | K2O | MgO | CaO | ||
Kwiecień | Petro 330 ST bio (pelet na bazie obornika) |
500 | 15 | 15 | 40 | ||
Rosafert 12-12-17 | 150 | 18 | 18 | 25,5 | |||
Rosafert 5-12-24 | 100 | 5 | 12 | 24 | |||
RSM + CaTS (belka herbicydowa) |
200 + 20 | 84 | 1,8 | ||||
Kizeryt | 200 | 5 | |||||
Micorstar PMX | 20 | 0,4 | 1,5 | 0,1 | |||
Maj (po kwitnieniu) | Siarczan amonu | 150 | 31,5 | ||||
Czerwiec | Microstar PMX | 20 | 2 | 7,6 | 0,6 | ||
Unika calcium (14,2-0-24, 12 CaO) |
200 | 28,4 | 48 | 24 | |||
Razem | 184,3 | 54,1 | 97,5 | 50,7 | 65,8 |
Faza wegetacji | Produkt | Dawka na 1 ha (kg) | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
nawóz | N | P2O5 | K2O | MgO | CaO | ||
Kwiecień | Petro 330 ST Bio (pelet na bazie obornika) |
500 | 15 | 15 | 40 | ||
Rosafert 12-12-17 | 250 | 30 | 30 | 42,5 | |||
RSM + CaTs (belka herbicydowa) |
200 + 20 | 84 | 1,8 | ||||
Kizeryt | 200 | 50 | |||||
Microstar PMX | 20 | 2 | 7,6 | 0,6 | |||
Maj (początek kwitnienia) |
CaTs | 10 | 0,9 | ||||
KTS +RSM + Maral | 20 + 10 +3 | 4,4 | 0,2 | 5,2 | |||
Rosasol 12-3-43 | 15 | 1,8 | 0,5 | 6,5 | |||
Rosasol 19-19-19 | 15 | 2,9 | 2,9 | 2,8 | |||
Czerwiec | Microstar PMX | 20 | 2 | 7,6 | 0,6 | ||
CaTs + RSM | 10 + 10 | 4,2 | 0,9 | ||||
Rosasol 12-3-43 | 15 | 1,8 | 0,5 | 6,5 | |||
Rosasol 19-19-19 | 15 | 2,9 | 2,9 | 2,9 | |||
KTS +RSM | 20 + 10 | 4,2 | 5 | ||||
Lipiec | CaTs + RSM | 10 + 10 | 4,2 | 0,9 | |||
Rosasol 12-3-43 + Mikrostar Complex |
15 + 1,5 | 1,8 | 0,5 | 6,5 | |||
Ultrasol Bluberry 15-7, 5-19 | 12,5 | 1,9 | 0,9 | 2,4 | 0,4 | ||
Sierpień | Rosasol 12-3-43 | 15 | 1,8 | 0,5 | 6,5 | ||
Razem | 166,7 | 69,7 | 88,9 | 52,0 | 44,5 |
Kombinacja | Data zbioru | Suma plonu | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
27.06 | 2.07 | 6.07 | 9.07 | 13.07 | 17.07 | 20.07 | 23.07 | 30.07 | 2.08 | T | % do kontroli | |
plon (t/ha) | ||||||||||||
Kontrola | 0,18 | 1,06 | 3,05 | 1,66 | 1,78 | 0,88 | 0,79 | 0,52 | 0,56 | 0,16 | 10,6a | 0,0 |
Fertygacja | 0,17 | 1,05 | 3,68 | 1,80 | 2,00 | 1,20 | 1,00 | 0,60 | 0,90 | 0,27 | 12,7b | +19,5 |
Jest on bardzo efektywny i wykorzystywany z powodzeniem przez wielu producentów borówki. W 2019 roku wprowadzono do niego dwa nowe nawozy:
– Maral – o właściwościach biostymulujących rozwój roślin w sytuacjach stresowych, wykorzystywany głównie do nawożenia dolistnego, ale także do fertygacji. Stosowany do fertygacji borówki aktywizuje rozwój systemu korzeniowego, dzięki czemu roślina lepiej znosi ekstremalnie wysokie temperatury gleby, które w 2019 roku na wielu plantacjach przekraczały często 30°C, powodując zaburzenia w jego rozwoju i osłabienie pobierania składników pokarmowych. Nawóz poleca się stosować w dawce 2–3 l/ha, 1–3 razy w sezonie.
– Polifosforan amonu – NP 11–37 – płynny nawóz, w którym fosfor występuje w postaci polifosforanów, które nie są sorbowane przez kompleks sorpcyjny i nie ulegają uwstecznieniu w glebach kwaśnych. Nawóz poleca się stosować 1–2 razy na początku wegetacji w okresie wiosennych chłodów, najlepiej łącznie z RSM i KTS, w dawce 10–15 l/ha. Systematyczna fertygacja według zaproponowanego programu zapewnia wysokie i stabilne plony borówki.
Iwona Polewska, Krzysztof Zachaj