Zwalczanie mączniaka jabłoni

mączniak jabłoni zwalczanieW sezonach 2008 i 2009 w sadach jabłoniowych wystąpiła epidemia mączniaka prawdziwego. Sezon 2010 ze względu na niesprzyjające warunki do rozwoju choroby należał do łagodnych i sadownicy nie mieli większego problemu z ochroną sadów przed tą groźną chorobą. W związku z tym sezon 2011 rozpoczął się z niskim potencjałem infekcyjnym. To w pewnym stopniu uśpiło czujność sadowników – niektórzy nawet uważają, że zarodniki przemarzły zimą… Niestety, mimo niskiego potencjału infekcyjnego, warunki pogodowe do rozwoju mączniaka w tym sezonie są idealne i na odmianach wrażliwych np. Idared, obserwuje się już porażenie tą groźną chorobą. W związku z tym warto zwrócić uwagę na mączniaka i wykonać niezbędne zabiegi, dopóki nie jest za późno.

Mączniak prawdziwy w nasileniu epidemicznym występuje co kilka lat. Jest to związane z warunkami atmosferycznymi, szczególnie z minimalną temperaturą, jaka panuje zimą, i przebiegiem pogody w okresie wegetacji

Charakterystyka choroby

Sprawcą mączniaka prawdziwego jest grzyb Podosphaera leucotricha, który występuje powszechnie we wszystkich rejonach uprawy jabłoni.

mączniak jabłoni ochrona

Mączniak jabłoni poraża pąki, liście, kwiaty i owoce jabłoni, rzadziej gruszy. Silnie porażone pąki często zamierają i nie rozwijają się w kolejnym sezonie. Pąki słabiej zainfekowane rozwijają się normalnie, jednak liście z nich są już porażone przez grzyb. Porażone liście pokrywają się białym mączystym nalotem, złożonym z grzybni, trzonków konidialnych i zarodników konidialnych grzyba. Zainfekowane liście są mniejsze niż zdrowe, marszczą się, zwijają i z czasem zasychają.

Nalot na pędach

Biały nalot mączniaka może pokrywać także pędy; szczególnie często występuje na wierzchołkach jednorocznych pędów. Nalot na pędach jest bardzo zbity, wojłokowaty biały lub białoszary, z czasem staje się brunatny. W nalocie można zaobserwować ciemne punkty — są to otocznie grzyba. Porażone pędy mają zahamowany wzrost, a ich wierzchołki często zamierają. Porażone kwiaty są słabo wykształcone o sterylnych pręcikach i słupkach — nie zawiązują owoców.

Infekowanie owoców

Owoce jabłoni mogą być infekowane przez cały okres ich wzrostu. Infekcje te prowadzą do ordzawień ich skórki — na zniszczonej przez grzyb skórce tworzy się tkanka korkowa. Na owocach biały czy białoszary nalot mączniaka powstaje bardzo rzadko.

Zimowanie mączniaka

Sprawca mączniaka zimuje w postaci grzybni w porażonych pąkach. Tworzące się w czasie wegetacji na pędach otocznie grzyba nie mają istotnej roli w rozwoju choroby. Grzybnia przerasta do pąków w początkowej fazie ich powstawania na pędach; po stwardnieniu łusek na pąkach nie dochodzi już do infekcji.

Infekowanie pąków

Pąki kwiatowe infekowane są w maju i czerwcu, jednak na szczytowej części pędu mogą ulegać zakażeniu przez cały okres jego wzrostu. Dlatego są one najsilniej porażane. W kolejnym okresie wegetacji grzyb rozwija się równolegle z pąkami, sukcesywnie infekując kolejne listki. Pierwsze objawy mączniaka na listkach pojawiają się jeszcze przed kwitnieniem jabłoni. Powstające w tym czasie zarodniki konidialne mączniaka infekują nowe liście i kwiaty jabłoni.

Siła infekcji

Zarodniki konidialne grzyba Podosphaera leucotricha mogą kiełkować bez kropli wody, w pewnym stopniu uniezależnia to infekcje od warunków atmosferycznych. O intensywności infekcji decyduje przede wszystkim nasilenie pierwotnego porażenia liści, które rozwijają się z zainfekowanych pąków.

Epidemie mączniaka

Epidemia mączniaka ma charakter wieloletni i nasila się z roku na rok, aż zostanie drastycznie przerwana przez mroźną zimę, gdy porażone pędy i pąki jabłoni przemarzną. Porażone pąki są dużo bardziej wrażliwe na niską temperaturę niż pąki zdrowe. Spadki temperatury poniżej –25oC w styczniu lub lutym powodują przemarzanie porażonych pąków. Tym samym zmniejsza się źródło infekcji i załamuje epidemia mączniaka.

Zwalczanie

Zwalczanie mączniaka jabłoni nie jest proste, wymaga konsekwentnego połączenia metod agrotechnicznych i chemicznych. Metody te uzupełniają się, co prowadzi do ograniczania z roku na rok epidemii tej choroby. Jednak stosowanie tylko jednej z nich daje znikome rezultaty w zwalczaniu mączniaka.

Wycinanie zainfekowanych pędów

Na początku wegetacji — od ukazywania się pierwszych liści do kwitnienia — powinniśmy starannie wycinać z koron drzew wszystkie pędy z objawami choroby. Opóźnianie tego zabiegu i wykonywanie go latem po kwitnieniu zwykle nie jest skuteczne, ponieważ sprawca mączniaka zdążył już zainfekować młode przyrosty i liście. Wycięte pędy należy spalić.

Już w pierwszym okresie rozwoju jabłoni konieczne będą lustracje pod kątem mączniaka i jak najwcześniejsze wycinanie pędów, na których obserwuje się objawy pierwotnego porażenia tą chorobą. Pozwoli to ograniczyć nasilenie infekcji pierwotnej i tym samym potencjał infekcyjny mączniaka w sadzie.

Środki ochrony roślin

W sadach, w których porażenie przekracza 4% (czyli 4 zainfekowane pędy w próbie 100), należy opryskiwać drzewa w czasie różowego pąka lub na początku kwitnienia jabłoni. W tym czasie można stosować np. preparat Nimrod 250 EC, który dobrze działa w niskiej temperaturze i redukuje zarodnikowania mączniaka jabłoni. Dzięki temu można ograniczyć źródło infekcji pierwotnej. W sadach, w których w poprzednim sezonie obserwowano silne porażenie mączniakiem, po kwitnieniu należy kontynuować lustracje i wycinać pędy z objawami infekcji pierwotnej. W tym czasie do programu ochrony, w zależności od warunków atmosferycznych, można włączyć preparaty oparte na IBE (np. Shavit). Stosuje się je w okresie infekcji wtórnych mączniaka, co 10–14 dni, zwykle do końca czerwca lub początku lipca. Fungicydy te zwalczają również parcha jabłoni.

Preparaty Uwagi
Ipotar 600 SC
Siarkol Extra 80 WP
Tiotar 800 SC
Nawozy siarkowe: Thiovit Jet 80WG;
Microthiol 80WG
Fungicydy oparte na siarce działają tylko zapobiegawczo,chronią liście i przyrosty przed infekcjami wtórnymi, powinny być stosowane co 7 dni. Preparatami tymi nie należy opryskiwać drzew w okresie suszy i silnego nasłonecznienia oraz w temperaturze powyżej 25°C, w wyższych zalecanych dawkach powyżej 20°C.
Nimrod 250 EC Środek układowy, wykazuje działanie gazowe. Można go stosować do zabiegów zapobiegawczych i wyniszczających — należy zwrócić uwagę na dawki preparatu. Środek ten redukuje zarodnikowanie mączniaka i ogranicza źródło infekcji pierwotnej. Skutecznie działa już od 10°C; można go stosować 2–3 razy w sezonie. U jabłoni zabiegi tym fungicydem można wykonywać na początku lub bezpośrednio po kwitnieniu.
Bumper 250 EC
Clarinet 200 SC
Difo 250 EC
Punch Bis 400 EC
Score 250 EC
Shavit F 71,5 WP
Systemik 125 SL
Fungicydy z grupy IBE stosowane do ochrony drzew przed parchemjabłoni zwalczają również mączniaka. Można je stosować nie częściej niż 2 razy w sezonie, w temperaturze powyżej 12°C.
Fungicydy te działają w okresie infekcji wtórnych mączniaka.
Ardent 500 SC
Discus 500 WG
Zato 50 WG
Fungicydy z grupy strobiluryn do ochrony drzew przed parchem jabłoni zapobiegają również infekcjom mączniaka. Należy je stosować nie częściej niż 2 razy w sezonie

 Polecane artykuły o zwalczaniu mączniaka: