srebrzystość liści – patogen, objawy, cykl rozwojowy

Patogen

• Chorobę wywołuje grzyb pasożytniczy Skórniak purpurowy – Stereum purpureum z klasy podstawczaków z rzędu bezblaszkowców.
• Choroba występuje powszechnie we wszystkich rejonach uprawy drzew owocowych.
• Roślinami żywicielskimi są głównie śliwy i inne drzewa pestkowe oraz jabłonie. Chorobę można spotkać również na porzeczkach, agreście oraz na wielu dziko rosnących gatunkach drzew.

Objawy

• Najbardziej typowym objawem są zmiany w wyglądzie liści, które zachowując normalny kształt przechodzą z barwy zielonej w ołowianoszarą lub srebrzystą, z różnymi odcieniami zieleni.
• Takie liście są skupione na jednej gałęzi, na kilku gałęziach a w przypadku silnego porażenia objawy obejmują całą koronę.
• Srebrzysta barwa liści jest objawem wtórnym wywołanym działaniem toksyn grzyba.
• Bezpośrednią przyczyną srebrzystego zabarwienia liści jest oddzielenie się pod wpływem toksyn skórki liścia od miękiszu. Powstająca w ten sposób przestrzeń wypełniona powietrzem nadaje liściom charakterystyczny odcień. Zmiany w budowie liści sięgają dalej: przestrzenie międzykomórkowe powiększają się, miękisz rozluźnia się a jądra komórkowe i cytoplazma oraz chloroplasty ulegają degeneracji.
• Srebrzystość liści najwyraźniej występuje w drugiej połowie lata, objawy zaobserwowane w danym sezonie mogą nie wystąpić w kolejnym roku, co nie oznacza wyleczenia drzewa.
• Zakażenie drzew przez Stereum może powodować liczne inne objawy, z których najgroźniejsze jest nagłe zamieranie konarów i gałęzi. Liście i owoce na zainfekowanych konarach szybko więdną i zasychają.
• W miejscach porażenia przez grzyb kora zamiera, łuszczy się i odpada cienkimi papierowatymi płatami.
  W miejscach infekcji zniszczeniu ulega także drewno, które brunatnieje i jest stopniowo rozkładane przez białą grzybnię.
• W zaawansowanych stadiach rozwojowych choroby, najczęściej na pniach pojawiają się dachówkowato ułożone owocniki grzyba. Pojedynczy owocnik dorasta do 4 – 5 cm szerokości, jest najczęściej półkolisty, płaski.Jego wierzchnia strona jest szara, a dolna fioletowoczerwona. Brzegi owocników są faliste
• Na dolnej stronie owocników tworzą się liczne zarodniki podstawkowe. Zarodniki te są jednokomórkowe, bezbarwne.
• W przypadku porażenia drzew pestkowych objawy chorobowe z roku na rok pogłębiają się i najczęściej drzewa zamierają.
• Podobne objawy (srebrzystość liści) mogą być wywołane przez wiele innych czynników, zarówno infekcyjnych jak fizjologicznych.
  Na drzewach pestkowych srebrzystość pojawia się często w wyniku porażenia kory i drewna konarów i gałęzi przez leukostomozę lub silne porażenie liści przez przędziorki.
  Podobne objawy na jabłoni może wywołać cytosporoza.
• Najbardziej wrażliwe na srebrzystość są: Mutsu, Golden, Melrose, Jonagoldy, Gloster, Elstar, Gala, Braeburn.

Cykl rozwojowy

• Choroba jest rozprzestrzeniana przez zarodniki podstawkowe lub grzybnię, źródłem choroby są porażone drzewa,
• na których choroba może rozwijać się przez wiele lat.
• Wysiewy zarodników rozpoczynają się na początku opadu i trwają dopóki wilgotność powietrza utrzymuje się na poziomie 75%, zarodniki szczególnie intensywnie wysiewają się w nocy, temperatura optymalna do wysiewów to 18 st. C. Przymrozki chwilowo hamują wysiewy.
• Zakażenie następuje przez zranienia i uszkodzenia kory.
• Po infekcji grzyb przerasta do drewna i rozrasta się wzdłuż jego włókien.
• Stwierdzono, że drzewa są najwrażliwsze na porażenie wczesną wiosna i jesienią.
• Stwierdzono możliwość przenoszenia choroby ze zrazami używanymi do przeszczepiania drzew.
• Do roznoszenia tej choroby jednak najbardziej przyczynia się zimowe cięcie drzew. W tym okresie drzewa są bardzo wrażliwe na infekcję a grzyb może być łatwo przenoszony z sekatorami i piłkami.