Rozpoznaj kędzierzawość liści brzoskwini

Kędzierzawość liści brzoskwini to jedna z najczęściej występujących, a zarazem najgroźniejszych chorób brzoskwiń i nektaryn. Zastosowanie odpowiedniego programu ochrony gwarantuje osiągnięcie zadowalającego efektu.

Objawy tej choroby co roku obserwowane są w sadach w różnym nasileniu w zależności od warunków pogodowych i potencjału inokulacyjnego grzyba. Ważne jest zapoznanie się z biologią sprawcy tej choroby oraz monitorowanie warunków pogodowych, również w okresie spoczynku drzew.

Poznaj sprawcę choroby

Kędzierzawość liści brzoskwini powoduje grzyb Taphrina deformans, tworzy on grzybnię strzępkową oraz worki bez owocników. Nagie worki wyrastają w zbitej warstwie palisadowej na powierzchni porażonych liści. W każdym worku jest osiem zarodników workowych. Zarodniki workowe przez pączkowanie tworzą konidia, tzw. blastospory. Taphrina deformans zimuje na pędach, łuskach pąków i w spękaniach kory w postaci zarodników workowych oraz blastospor.

Szkodliwość Taphrina deformans

Choroba niezwalczana może doprowadzić do znacznej utraty plonu handlowego i może przyczynić się do wzrostu wrażliwości na przemarzanie. Nasilenie choroby w danym sezonie zależy od:

• warunków pogodowych panujących w okresie zimy i wczesnej wiosny (ważny jest czas w okresie nabrzmiewania pąków),
• poziomu potencjału inokulacyjnego grzyba (ilość obecnych zarodników dokonujących infekcji w okresie wiosennych ociepleń),
• ograniczenia patogenu podczas jesiennych zabiegów w ramach prowadzonego programu ochrony oraz podatności lub tolerancji poszczególnych odmian brzoskwini na patogen.

Objawy choroby

Objawy kędzierzawości liści brzoskwini występują na liściach, rzadziej na kwiatach, owocach i pędach. Pierwsze zauważalne symptomy pojawiają się pod koniec wiosny na młodych liściach, które są zdeformowane, poskręcane. Blaszka liściowa całego liścia lub jego części jest wzdęta, pofałdowana krucha. Początkowo jest jasnozielona, potem zmienia swój kolor na karminowoczerwony (na skutek utraty chlorofilu), a następnie brunatnieje i zasycha. Na początku lata na porażonych liściach pojawia się charakterystyczny delikatny, woskowy, szarobiały nalot – wytworzony przez skupienia nagich worków – typowa oznaka etiologiczna grzyba. W końcu czerwca liście ciemnieją, zamierają i przedwcześnie opadają. Na pędach drzew bardzo silnie porażonych można obserwować objawy w postaci nabrzmienia miękiszu korowego. Porażone kwiaty wcześnie opadają i obumierają. Objawy na owocach występują bardzo rzadko, w postaci niewielkich ran o odcieniu karminowym.

Cykl rozwojowy grzyba w sezonie wegetacyjnym

Od ruszenia wegetacji grzyb T. deformans rozwija się razem z liśćmi. Po przejściu całego cyklu rozwojowego wytwarza worki wypełnione zarodnikami workowymi oraz zarodniki konidialne. Rozpadające się worki uwalniają zarodniki workowe lub też konidia. Blastospory są roznoszone przez deszcz w koronie drzewa, przyklejają się do pędów i łusek pąków oraz pozostają tam aż do następnego okresu wegetacyjnego. Wczesną wiosną pozostałe zarodniki workowe oraz blastospory pączkują, a powstające nowe konidia przenoszone są z kroplami deszczu na rozwijające się młode liście i dokonują infekcji. Dikariotyczna grzybnia rozwija się najpierw pod kutykulą, a następnie w przestworach międzykomórkowych tkanki miękiszowej. Pod kutykulą tworzą się worki, które wydobywają się na powierzchnię liścia w postaci charakterystycznego nalotu. Typową cechą grzyba T. deformans jest to, że nie odnotowuje się infekcji wtórnych.

Warunki pogodowe a rozwój grzyba

Warunki pogodowe mają priorytetowe znaczenie przy określaniu stopnia zagrożenia chorobą. Ciepła i wilgotna zima, jaką mieliśmy w 2015r., zdecydowanie sprzyjała rozwojowi grzyba i powstawaniu zarodników, co zwiększyło potencjał inokulacyjny. Pierwsze infekcje są odnotowywane już w okresie nabrzmiewania pąków brzoskwini i moreli.

Jeśli w tym czasie nadal będą utrzymywały się wilgotne, chłodne i deszczowe dni, nastąpi wydłużenie czasu,w którym mogą się pojawić infekcje. Deszcz będzie rozprzestrzeniał zarodniki grzyba, a niska temperatura zdecydowanie wydłuży czas rozwoju liści i tym samym ekspozycji na porażenie przez grzyba. Podczas wysokiej temperatury w czasie rozchylania się pąków i pojawiania się pierwszych liści infekcje występują bardzo rzadko. Deszczowa pogoda w okresie wczesnowiosennym sprzyja rozprzestrzenianiu się zarodników grzyba na nowe potencjalne miejsca infekcji, niska temperatura panująca w takie dni zdecydowanie ogranicza zaś proces kiełkowania zarodników. Podczas gdy temperatura rośnie, zarodniki rozpoczynają proces infekcyjny (temperatura optymalna to 10–20˚C).

Ochrona przed kędzierzawością liści brzoskwini

Zabiegi chemiczne przeciwko chorobie wykonywane są w dwóch terminach. Pierwszy to okres bezlistny, wiosenny, podczas nabrzmiewania pąków. W tym czasie wykorzystujemy fungicydy dodynowe oraz tiuramowe. Syllit 65 WP jako preparat kontaktowy, którego substancją aktywną jest dodyna, stanowi bazę w podstawowym programie ochrony przeciwko grzybowi. Środek należy stosować od fazy pękania pąków do opadnięcia płatków, najlepszy moment na zastosowanie to nabrzmiewanie pąków. Zalecana dawka tego preparatu zgodnie z nową etykietą to 1,3 kg/ha. W okresie nabrzmiewania pąków zaleca się także stosowanie preparatów, których substancją aktywną jest tiuram, m.in. Thiram Granuflo 80 WG – środek grzybobójczy o działaniu kontaktowym do stosowania zapobiegawczego. Zalecana dawka tego preparatu to 3 kg/ha. W ramach dobrej praktyki i w celu osiągnięcia zadowalających efektów należy stosować ww. środki w temperaturze powyżej 6˚C. Na przedwiośniu zaleca się także użycie nawozów i środków zawierających miedź, która wykazuje właściwości grzybobójcze. W tym czasie można zastosować płynny nawóz zawierający miedź – Cuproflox 70 lub Cuproflox 38. Produkty te różnią się jedynie zawartością miedzi, mianowicie Cuproflox 70 zawiera 35% miedzi całkowitej, tj. 693 g w 1 litrze (1 l Cuproflox 70 waży 2 kg) – zalecana dawka to 2,7–3,8 l/ha w 500–700 l wody. Cuproflox 38 zawiera 25,3% miedzi całkowitej, tj. 380 g w 1 litrze, zalecana dawka to 5–7 l/ha w 500–700 l wody. Zabieg należy wykonać bardzo wczesną wiosną w momencie ruszenia wegetacji. Preparat Cuproflox wykazuje podwójne działanie: jest silnym środkiem odżywczym uzupełniającym niedobory miedzi, a dodatkowo zwiększa odporność roślin na niekorzystne warunki atmosferyczne i siedliskowe, uruchamiając tym samym mechanizmy obronne przeciwko czynnikom biotycznym. Można również zastosować środki miedziowe, m.in. Miedzian 50 WP (1%), Neoram 37,5 WG (3 kg/ha), Miedzian Extra 350 SC (1%). Drugi termin wykonywania zabiegów chemicznych przypada na jesień, czas opadania liści. W tym okresie do ochrony przed kędzierzawością liści brzoskwini wykorzystuje się preparaty kontaktowe oparte na miedzi i tiuramie. Do jesiennego zabiegu można wykorzystać środki miedziowe, m. in. polecane: Miedzian 50 WP (1%), Neoram 37,5 WG (3 kg/ha), Miedzian Extra 350 SC (1%)oraz preparaty tiuramowe, np.Thiram Granuflo 80 WG (3 kg/ha). Aby uzyskać zadowalającą skuteczność ochrony przed kędzierzawością liści, należy wykonywać regularne lustracje w okresie nabrzmiewania pąków w celu określenia odpowiedniego terminu wykonania pierwszego zabiegu chemicznego. Zwłaszcza że warunki, które sprzyjają nabrzmiewaniu i pękaniu pąków, są odmienne w różnych częściach kraju – każdy sad ma swój własny mikroklimat. Szczególnie gdy brak zabiegu chemicznego w okresie nabrzmiewania pąków może skutkować wystąpieniem dużej presji tego patogenu w bieżącym i kolejnym sezonie.

 

Karolina Felczak