Planując nawożenie jakiejkolwiek rośliny, należy najpierw zapoznać się z jej wymaganiami i aktualnymi analizami gleby. Borówka wysoka nie różni się zanadto od innych roślin sadowniczych, jeśli chodzi o zawartość składników pokarmowych w glebie. Różnice pojawiają się, gdy spojrzy się na optymalne pH i poziom próchnicy.

Regularne sprawdzanie zawartości substancji odżywczych w glebie jest konieczne do tego, by nawożenie było efektywne i wydajne oraz by nie zaszkodzić uprawom poprzez przenawożenie jednym ze składników. Wykonując analizę gleby, można być pewnym, że poniesione na nią koszty zwrócą się nie tylko w plonie, ale także w oszczędnościach wynikających z mniejszego zużycia nawozów.

Regulacja pH

Borówka wysoka jest rośliną gleb kwaśnych (optymalne pH 3–4,5). Aby osiągnąć taki odczyn, większość gleb wymaga dodatkowego zakwaszania. Najłatwiej jest to zrobić przed założeniem plantacji, przeprowadzając siarkowanie lub opryskując całą powierzchnię Insolem pH. Przy podaniu 40 l/ha tego nawozu odczyn gleby obniża się o blisko jedną jednostkę. Są to działania bardzo agresywne i nie można ich nadużywać podczas dalszej uprawy. Sama gleba i znajdujące się w niej minerały, a także  wapń trafiający do gleby wraz z wodą używaną do nawadniania będą stopniowo podnosiły pH podłoża. By przeciwdziałać temu zjawisku, należy regularnie stosować produkty zakwaszające glebę, ale delikatniejsze od tych stosowanych przed sadzeniem roślin. Można w tym celu używać nawozu Rosaphos, który wywodzi się od kwasu ortofosforowego. Stosuje się go najczęściej w dawce 5 l/1000 l wody, opryskując pasy herbicydowe. Przydatną czynnością jest również podawanie wraz z nawadnianiem nawozów, które ją delikatnie zakwaszą, np. Rosasole.

Próchnica

Borówka wysoka rośnie i owocuje najlepiej na glebach o zawartości próchnicy powyżej 3%, podczas gdy większość gruntów w Polsce zawiera jej około 1–1,5%. Plantatorzy ściółkują rośliny wszelkiego rodzaju materią organiczną (trociny, zrębki), nie oznacza to jednak, że podnoszą tym działaniem poziom próchnicy glebowej. Jest ona bowiem tworem bardzo złożonym i tworzącym się przez wiele lat w procesie humifikacji. Głównymi jej składnikami są kwasy humusowe i fulwowe. Warto więc wprowadzać owe kwasy bezpośrednio do gleby, stosując np. Rosahumus, który zawiera aż 85% kwasów humusowych.

Nawożenie doglebowe

W kwaśnym środowisku glebowym, którego wymaga borówka, dochodzi do różnego rodzaju antagonizmów między pierwiastkami. W takim wypadku bardzo silnie blokowany jest fosfor, którego pobieranie hamują aktywne jony glinu. Są jednak dostępne nawozy, które dostarczają tego niezmiernie ważnego dla rozwoju korzeni pierwiastka, niezależnie od warunków środowiska. Nawozem takim jest Microstar PMX. Ten łatwo rozpuszczalny mikrogranulat dostarcza szybko przyswajalny fosfor i dużą dawkę mikroelementów.

Z uwagi na delikatny system korzeniowy należy używać nawozów bezchlorkowych, tak aby toksyczne chlorki nie uszkadzały młodych, rozwijających się korzeni. Dobrym rozwiązaniem są w tej sytuacji nawozy Rosafert. Szeroka paleta składów pozwala dobrać odpowiedni nawóz do fazy rozwojowej rośliny. Do nawożenia wiosennego, ale także jako drugą dawkę tuż po kwitnieniu, zaleca się zrównoważony Rosafert 12-12-17. By podnieść mrozoodporność i zapewnić optymalną zawartość łatwo dostępnego potasu w glebie, po zbiorach należy użyć Rosafertu o obniżonej zawartość azotu 5-12-24.

Fertygacja

W okresach niedostatku opadów mogą wystąpić problemy z przemieszczaniem nawozów posypowych przez grubą warstwę ściółki organicznej. Idealnym rozwiązaniem w tym przypadku staje się fertygacja, czyli podawanie nawozów wraz z nawadnianiem. Do tych zabiegów należy używać nawozów najwyższej jakości, np. Rosasol (lub seria ASX). Szeroka paleta składów pozwala dobrać nawóz do konkretnych potrzeb, a ich kwaśny odczyn zapobiega podnoszeniu pH gleby przez wapń dostarczany wraz z wodą. Nie oznacza to jednak, że borówka nie potrzebuje nawożenia wapniem. Pierwiastek ten jest podstawowym budulcem ścian komórkowych każdej rośliny. Jedyną metodą podania wapnia do gleby tak, aby nie podnieść jej pH, jest właśnie fertygacja. Podając nawóz ASX CaTS (tiosiarczan potasu), dostarcza się łatwo przyswajalny wapń, a pozostająca z jego rozkładu siarka zakwasza glebę. Przez fertygację można podać również Fosfiron Mg, który dzięki zawartości fosforynów doskonale wpływa na zdrowotność systemu korzeniowego, ograniczając fytoftorozę.

Nawożenie dolistne

Specyficzna, skórzasta budowa liści borówki ogranicza pobieranie nawozów dolistnych. Drogą dolistną możemy podawać głównie nawozy potasowe (Metalosate Potassium, K-Leaf), podnoszące mrozoodporność i regenerujące uszkodzenia mrozowe, oraz borowo-cynkowe (Bolero, Borozinc) wpływające na żywotność pyłku i jakość zapłodnienia. Najważniejsze jest jednak podawanie poprzez oprysk preparatów wapniowych poprawiających jakość i trwałość pozbiorczą owoców. Najłatwiej przyswajalny wapń znajduje się w nawozach z aminokwasami, np. Metalosate Calcium, który możemy stosować już od momentu kwitnienia, lub Folanx Ca29 dostarczający dużą dawkę wapnia w postaci mrówczanu. Ciekawym produktem jest również stworzony w nanotechnologii nawóz Viflo Cal S, który tylko dokarmia rośliny i owoce wapniem, ale również dzięki zawartości cząsteczek srebra podnosi ich zdrowotność i pozwala opóźnić moment opadania liści. Zrównoważone nawożenie z użyciem specjalistycznych nawozów przynosi efekty w postaci owoców dobrej jakości.

Michał Malicki