Prognozowanie i monitoring rozwoju parcha jabłoni w sezonie 2017

Prowadzony dotychczas monitoring rozwoju biologicznego owocników grzyba V.inaequalis, potwierdza, że podstawowym warunkiem uzyskania dobrych efektów w zwalczaniu tego patogena jest terminowe wykonywanie zabiegów chemicznych. Dzięki systematycznej analizie warunków atmosferycznych, istnieje możliwość precyzyjnego określenia okresów krytycznych parcha jabłoni czyli czasu w którym spełnione są warunki do wystąpienia infekcji pierwotnych przez grzyba Venturia inaequalis.

Obserwacja biologiczna rozwoju dynamiki owocników jest niezbędna w celu ustalenia  prawidłowego terminu wykonania pierwszego zabiegu w sadach jabłoniowych przeciwko parchowi jabłoni. Jest to szczególnie ważne  w tym sezonie kiedy zima była zdecydowanie inna niż w ubiegłych latach, a co szczególnie wpłynęło na obecny stan rozwoju owocników.  Aby określić dojrzałość pseudotecjów grzyba Venturia inaequalis wykonywana jest na porażonych w poprzednim roku liściach. Istotnym aspektem jest czas rozpoczęcia ochrony przed parchem, który powinien być przede wszystkim skorelowany z dojrzewaniem askospor, ponieważ jak wiadomo opóźnienie zabiegu może istotnie obniżyć skuteczność oraz zwiększyć koszty prowadzonego programu ochrony.

Obserwacje w sezonie 2017

W tym sezonie pracownicy Placówki Badawczej Fertico w Błędowie oraz doradcy z działu techniczno-naukowego firmy Agrosimex, rozpoczęli prowadzenie obserwacji dynamiki rozwoju pseudotecjów grzyba Venturia inaequalis.

Mikroskopową ocenę dojrzewania owocników rozpoczęto w marcu, pierwsza obserwacja została wykonana w dniu 6.03.2017r.  W tym celu co 7 dni wykonywana jest ocena stopnia rozwoju owocników i wykształcających się zarodników workowych izolowanych z zeszłorocznych porażonych liści jabłoni. Aby określić aktualne stadium rozwojowe owocników, wykorzystywana jest w tym celu 5-stopniowa skala bonitacyjna. Materiałem badawczym są liście odmian jabłoni z poszczególnych lokalizacji:

• Kosztela (Nowy Dwór –pow.skierniewicki gmina Nowy Kawęczyn)
• Ligol (Błędów- pow.grójecki gmina Błedów)
• Idared (Wólka Babska- pow.rawski gmina Biała Rawska )
• Sampion (Koprzywna – pow. rawski gmina Biała Rawska)
• Gloster (Kazimierków-pow.grójecki gmina Warka)
• Gala (Potycz – pow. powiecie piaseczyńskim, gmina Góra Kalwaria)
• Golden (Kazimierków-pow.grójecki gmina Warka)
• Red Jonaprince (Kocerany, pow. grójecki, gmina Pniewy)

Wyniki z ostatniej obserwacji

W terminie obserwacji 6.03.2017r. po słonecznym weekendzie o temperaturze utrzymującej się powyżej 10C, znacznym wzroście temperatury oraz opadach deszczu, badane pseudotecja kwalifikowano głównie do 3 stadiów rozwojowych według przyjętej skali bonitacyjnej tj. 1,2 ,3 stadium. Najwięcej pseudotecjów w 1 stadium rozwoju tj. owocniki bez worków, wypełnione bezpostaciową substancją zaklasyfikowano  w przypadku odmiany ‘Gala’(Potycz) – 12%, ‘Gloster’ – 11%, ‘Sampion’- 7% oraz ‘Red Jonaprince’ (Kocerany) – 8%. Najmniej zaś na odmianie ‘Golden’ (Kazimierków) – 4% oraz ‘Kosztela’ – 4%.

W tym czasie również bardzo dużo owocników znajdowało się w II stadium rozwoju tj. owocnik w którym znajdują się worki ale bez  zarodników workowych. Najwięcej było ich na odmianie ‘Golden’(Kazimierków) – 92%,‘Kosztela’ – 92%,  ‘Sampion’ – 90%, ‘Red Jonaprince’ – 89%.

Najmniej owocników w tym stadium rozwoju odnotowano na odmianie ‘Gloster’ – 85% i 88% ‘Red Jonaprince’ (Kocerany). Natomiast w stadium 3 rozwoju owocników grzyba tj. owocnik z  0-10% worków z zarodnikami workowymi, często bezbarwnymi, najwięcej pseudotecjów odnotowano na odmianach: ‘Kosztela’ – 4%, ‘Golden’ i ‘Gloster’ (Kazimierków) – 4%.  Najmniej owocników w tym stadium rozwoju odnotowano w przypadku odmiany ‘Red Jonaprince’ – 3% oraz ‘Sampion’ 3%.

W tym terminie obserwacji nie odnotowano owocników w IV stadium tzn. w owocniku znajduje się od 10 do 30% worków z zarodnikami workowymi. Również nie obserwowano owocników, które zaliczono do V stadium rozwoju  tj. w owocniku znajduje się ponad 30 % worków z zarodnikami workowymi

Zarodniki workowe w dniu wykonywania obserwacji posiadały barwę hialinową, co świadczy w tym przypadku o ich nie dojrzałości i braku zdolności do wysiewu w najbliższych dniach. Jednak przy sprzyjającej pogodzie dla rozwoju grzyba Venturia inaequalis, ten proces formowania zarodników w workach może zostać znacznie przyspieszony.

Placówka Badawcza Fertico

Karolina Felczak i Paulina Kurczak