Mniej chwastów – lepsze plony

Chwasty niekorzystnie wpływają na rozwój i plonowanie drzew poprzez konkurowanie z nimi o wodę, substancje pokarmowe i światło. Dlatego racjonalna regulacja zachwaszczenia w sadzie ma kluczowe znaczenie dla prowadzenia dochodowej uprawy.

Chwasty na plantacji truskawki

Problemy w zachwaszczonym sadzie

W zachwaszczonym sadzie podwyższone jest ryzyko strat spowodowanych wystąpieniem przymrozków wiosennych, które w ostatnich latach znacząco obniżają plony owoców. Niektóre gatunki chwastów wykazują także niekorzystne oddziaływanie allelopatyczne, czyli chemiczne, na uprawiane rośliny. Szeroko pojęta ochrona plantacji sadowniczych, w tym również ochrona przed chwastami, nie może mieć jedynie interwencyjnego charakteru. Z zachwaszczeniem sadów należy walczyć z wyprzedzeniem, już od połowy kwietnia, kiedy to konkurencja chwastów jest najbardziej dotkliwa dla młodych drzew rosnących na karłowych podkładkach. Dla skuteczności walki z chwastami duże znaczenie ma ich faza rozwojowa – młodociane są bardziej wrażliwe na  działanie herbicydów, co oznacza, że łatwiej je zniszczyć.

Dostępne na rynku herbicydy – działanie

Główny podział herbicydów – na doglebowe i dolistne – wynika z różnic w ich stosowaniu i sposobie penetracji chwastów. Pierwsze pobierane są przez korzenie, drugie – przez zielone części roślin. Dostępne są także środki łączące obydwa sposoby działania dzięki zawartości więcej niż jednej substancji czynnej. Idealnym rozwiązaniem jest tworzenie mieszanin preparatów zawierających różne substancje aktywne, co pozwala podczas jednego zabiegu zlikwidować szerszą grupę chwastów. Likwidacja zachwaszczenia w sadzie z reguły nie kończy się na jednym zabiegu. Przy planowaniu ich w sezonie pojawia się potrzeba rotacji środków, czyli naprzemiennego stosowania preparatów o różnym mechanizmie działania. Ponadto w przypadku herbicydów doglebowych nie poleca się stosowania tej samej substancji aktywnej przez kilka sezonów z rzędu. Brak rotacji przyczynia się bowiem do powstawania gatunków chwastów odpornych na daną substancję, a także zwiększa ryzyko gromadzenia się jej pozostałości w środowisku i owocach.

Przegląd substancji i preparatów

Obecnie w ochronie sadów przed chwastami zarejestrowanych jest 10 substancji czynnych. Liczba ta jest niewystarczająca, zwłaszcza że rekomendowane są one do wąskiej grupy chwastów oraz cechuje je selektywność, co zmniejsza pulę zwalczanych gatunków. Pendimetalina zawarta w preparacie doglebowym Stomp Aqua 455 CS (dawkowanie 3,5 l/ha lub 2 x 1,75 l/ha) może być stosowana w sadach drzew ziarnkowych i pestkowych wiosną lub jesienią albo w obu terminach. Stomp Aqua 455 CS dopuszczony jest do stosowania w uprawach małoobszarowych brzoskwini,moreli, wiśni, gruszy, pigwy, orzecha włoskiego i leszczyny. Użycie tego środka wiosną chroni przed wschodami chwastów wrażliwych do 3 miesięcy od zabiegu. Niestety, nie można zwalczyć nim starca zwyczajnego, żółtlicy drobnokwiatowej i chwastów wieloletnich. Diflufenikan, zawarty np. w preparacie Diflanil 500 SC, zwalcza jednoroczne chwasty dwuliścienne w sadach jabłoniowych. Jest to preparat pobierany przez liście i korzenie. Najlepiej działa na kiełkujące chwasty w fazie maksymalnie do 4 liści właściwych lub bezpośrednio przed ich wschodami.Działanie środka utrzymuje się od 4 do 8 tygodni, w zależności od warunków środowiskowych. Zarówno diflufenikan, jak i pendimetalina są polecane do sadów od drugiego roku po posadzeniu.

Preparaty dwuskładnikowe

W grupie dwuskładnikowych preparatów na uwagę zasługuje Chikara Duo, zarejestrowana do czteroletnich i starszych sadów jabłoniowych oraz gruszowych. Środek zawiera flazasulfuron i glifosat. Pobierany przez liście i korzenie flazasulfuron powoduje zamieranie chwastów podczas kiełkowania lub bezpośrednio po wschodach. Działanie środka utrzymuje się nawet do 4 miesiący po zabiegu. Zaleca się stosowanie preparatu w okresie od końca kwietnia do połowy czerwca, na chwasty nie większe niż 10–12 cm, aby ciecz dotarła do gleby przed zakryciem przez wysokie zachwaszczenie, wdawce 3 kg/ha. Najpopularniejszą substancją jest glifosat dostępny w wielu preparatach, np. Glifoherb 360 SL (dawka w uprawie jabłoni to 3–8 l/ha). Ta dolistna substancja działa układowo i wykazuje szerokie spektrum zwalczanych chwastów. Natomiast substancje dolistne MCPA i 2,4-D nie są traktowane jako alternatywa dla glifosatu, ale jako uzupełnienie jego działania. Zabiegi z użyciem MCPA to obecnie jedyny polecany sposób na chemiczne zwalczanie skrzypu polnego w sadach.

Wygodne mieszaniny substancji

Wygodne jest zastosowanie preparatów stanowiących mieszaninę 2,4-D z glifosatem, np. Kileo 400 SL (5–6 l/ha). Raptor 263 SC (2–6 l/ha) zawiera, oprócz znanego glifosatu, pyraflufen etylowy, który pobierany przez liście, zwiększa skuteczność preparatu w zwalczaniu uciążliwych chwastów, takich jak pokrzywa zwyczajna czy powój polny. Kleotodym to substancja aktywna obecna w preparacie Select Super 120 EC, należącym do grupy graminicydów, które są pobierane przez liście, a następnie transportowane do korzeni i rozłogów chwastów. Pierwsze skutki ich działania widoczne są już po upływie 7 dni, a pełny efekt po mniej więcej 2–3 tygodniach. Preparat zarejestrowany jest do stosowania w uprawie truskawki, maliny, jeżyny,aronii, borówki wysokiej, porzeczki, agrestu, żurawiny

Naturalna alternatywa w ochronie

Integrowana ochrona roślin zakłada wysoką restrykcyjność w stosunku do preparatów stosowanych do ochrony roślin, również przed chwastami. W tym kontekście idealnym środkiem jest Beloukha 680 EC, który zawiera kwas pelargonowy, pochodzący z naturalnej ekstrakcji oleju rzepakowego. Preparat nie wykazuje właściwości toksyczności oraz jest całkowicie bezpieczny dla zwierząt i środowiska naturalnego. Charakteryzuje się działaniem kontaktowym, nieselektywnym na chwasty. Po aplikacji produktu na zielone części rośliny substancja aktywna prowokuje  szybkie odwodnienie tkanek, tym samym powodując zahamowanie fotosyntezy oraz innych procesów fizjologicznych związanych z funkcjonowaniem membrany, co prowadzi do wyschnięcia dotkniętej części chwastu. Efekt działania Beloukha 680 EC widoczny jest już kilka godzin po aplikacji. W celu likwidacji zachwaszczenia w uprawie jabłoni należy zastosować preparat w dawce 12–16 l/ha.

 

Beata Rogala