Komunikat sadowniczy z dnia 16.05.2017r.- truskawka

W okresie kwitnienia rozpoczynamy lub kontynuujemy (w zależności od przebiegu pogody i zagrożenia) zwalczanie szarej pleśni, mączniaka prawdziwego truskawki, białej plamistości liści i antraknozy.
Na części plantacji nie przykrywanych osłonami (w gruncie odkrytym) obserwujemy biały pąk/początek kwitnienia truskawek, na innych – kwitnienie rozpocznie się wkrótce.

Zasadnicze zwalczanie szarej pleśni prowadzi się w okresie kwitnienia

Szara pleśń

Choroba największe straty powoduje w lata ciepłe (gdy temperatura w okresie kwitnienia wynosi 15-25°C) i wilgotne, z dużą ilością opadów w okresie kwitnienia i dojrzewania owoców. Może występować na wszystkich nadziemnych częściach rośliny. Najważniejsza jest jednak infekcja kwiatów. Grzyb przerasta z porażonych działek kielicha do dna
kwiatowego, w efekcie czego powstający owoc gnije. Najbardziej wrażliwe są w pełni otwarte kwiaty. Infekcja może mieć także charakter ukryty. Pozornie zdrowe owoce po przetrzymaniu ich w warunkach sprzyjających rozwojowi grzyba szybko pokrywają się charakterystycznym nalotem grzybni i zarodników.

Objawy szarej pleśni na dojrzewających owocach

Walka chemiczna z szarą pleśnią w przypadku odmian wrażliwych na tę chorobę powinna być corocznym standardem, nawet w warunkach słonecznej, bezdeszczowej pogody w czasie kwitnienia roślin (do infekcji może bowiem dochodzić nawet w nocy, kiedy rośliny pokryte są rosą).

W zależności od podatności odmiany i presji pogody można regulować ilość i częstotliwość wykonanych zabiegów.
Odmiany wrażliwe to między innymi: Senga Sengana, Pegasus, Marmolada, Kent, Albion

Mało podatne: Polka, Honeoye, Elsanta, Florence

Zwalczanie szarej pleśni– opryskiwanie zaczyna się na początku kwitnienia, następne co 5-7 dni w zależności od tempa rozwoju kwiatów. W praktyce wykonuje się od 2 do 5 opryskiwań – co około 5-7 dni.
Fungicydy polecane do walki z chorobą dzielą się na dwie grupy:

– pierwsza grupa to fungicydy o podwójnym mechanizmie działania: zapobiegawczym i interwencyjnym (stosujemy je najlepiej do 24 godzin od infekcji), sięgamy po nie w warunkach dużej presji choroby, a także po infekcji kwiatów a więc po deszczu – jeśli wcześniej nie podano fungicydu zapobiegawczego.

– druga grupa- fungicydy kontaktowe działające zapobiegawczo, sięgamy po nie w warunkach stabilnej pogody i zabezpieczamy kolejne rozwijające się kwiaty przed opadem deszczu (a na odmianach wrażliwych -na wypadek rosy).

Z powodu bardzo deszczowej wiosny, szara pleśń miała doskonałe warunki do rozwoju i zanim pojawią się kwiaty, choroba atakuje wszystkie nadziemne części rośliny. Z powodu dużej presji szarej pleśni, do pierwszego zabiegu w okresie początku kwitnienia lepiej więc wybrać fungicyd z grupy pierwszej czyli ten o podwójnym mechanizmie działania, interwencyjnym i zapobiegawczym, a potem w zależności od zagrożenia.

1/Fungicydy interwencyjne i zapobiegawcze:
Prolectus 050 WG – 1 dzień karencji, fenpyrazamina, dawka 1,2 kg/ha
Switch 62,5 WG – 1 dzień karencji (anilonopirymidynowy+fludioksonil), dawka 0,8/ha
Pyrus 400 SC/Mythos 300 SC – 3 dni karencji, anilinopirymidynowy, dawka 2l/ha
Frupica 440 EC– 3 dni karencji- anilinopirymidynowy dawka 0,7/ha
Signum 33 WG –karencja 3 dni (strobiluryna +SDHI) dawka 1,8 kg
Luna Sensation 500 SC– 3 dni karencji, fluopyram +trifloksystrobina dawka 0,8l/ha
Topsin M 500 SC tiofanat metylu, dawka 1,5 l/ha. Stosujemy tylko 1 x w sezonie i tylko do pełni kwitnienia, działa wyniszczająco

Niektóre z wymienionych fungicydów zawierają w swoim składzie po dwie substancje aktywne, co czyni walkę z patogenem bardziej skuteczną.

2/Fungicydy kontaktowe działające zapobiegawczo:
Merpan 80 WG i inne (kaptan) 14 dni karencji, aplikacja do momentu początku opadania płatków – dawka 1,9 kg/ha
-preparaty tiuramowe zgodnie z rejestracją np. Thiram Granuflo 80 WG – 7 dni karencji, stosujemy je do momentu początku opadania płatków, dawka 4,0 kg/ha
-na bazie iprodionu np. IPRODIONE 500 SC dawka 1,5 l/ha, ma 2 dni karencji
Teldor 500 SC –hydroksyanilidowy – karencja 1 dzień, dawka 1,5/ha

W/w fungicydy kontaktowe, są wrażliwe na zmycie przez intensywne lub długotrwałe opady deszczu. W gospodarstwie wskazane jest więc posiadanie i analizowanie odczytów deszczomierza lub danych stacji meteorologicznych
Po opadach przekraczających 20-25 mm, czy ulewach – ponad 16 mm deszczu, zabieg fungicydem kontaktowym powinien być powtórzony.

Do fungicydów wskazany jest więc dodatek adiuwantu Prolonger, który spełnia wiele funkcji między innymi: lepsze zwilżenie opryskiwanej powierzchni, „rozciągnięcie” kropli oprysku na powierzchni liścia, lepsze zatrzymanie substancji na powierzchni liścia i ograniczenie zmycia przez deszcz, zwiększenie penetracji miejsc trudnodostępnych.

Dawkowanie:
Preparaty kontaktowe – 300-400 ml/ha,
Preparaty systemiczne – 200-300 ml/ha

Zwalczając szarą pleśń, można tak dobierać fungicydy, które jednocześnie będą ograniczały inne patogeny. I tak:
Signum 33 WG i Luna Sensation 500 SC – to fungicydy do jednoczesnego zwalczania szarej pleśni, białej plamistości liści i mączniaka prawdziwego
Switch 62,5 WG – zwalcza szarą pleśń i jednocześnie antraknozę
Zato 50 WG i Domark 100 EC– zwalczają mączniaka i białą plamistość
Tiuramowe– szara pleśń, biała plamistość liści, czerwona plamistość liści, skórzasta, zgnilizna oraz antraknoza
Topsin M 500 SC– szara pleśń, mączniak prawdziwy i biała plamistość liści
Vaxiplant SL i Luna Sensation 500 SC– ograniczają większość chorób

Obok typowych fungicydów do walki z chorobami truskawek warto „zaprzęgnąć” nawozy wspomagające ochronę chemiczną:
Vaxiplant SL polisaharyd –laminaryna
-Wspomaga on ochronę przed mączniakiem, szarą pleśnią, białą plamistością liści, czerwoną plamistością liści truskawek i ograniczający skórzastą zgnilizną owoców – poprzez wpływ na lignifikację ścian komórkowych, a także syntezę białek odpornościowych
-Warunkiem skuteczności jest zastosowanie preparatu przed infekcją, czyli zapobiegawczo (roślina skuteczniej broni się przed atakiem patogenów po około 2-ch dniach od zabiegu i ten stan odporności trwa 10-14 dni, dlatego zabieg trzeba powtarzać lub stosować przemiennie z fungicydami ).
-Polecana dawka to 1 l/ha.

Zabiegi Vaxiplantem najlepiej zaplanować w okresie przed kwitnieniem i na początku kwitnienia a następnie w okresie wzrostu, dojrzewania truskawek i w trakcie ich zbiorów, co minimalizuje ryzyko pozostałości w owocach substancji aktywnych.
-Nawozy fosforynowe np. Phos 60
Nawozy fosforynowe są szczególnie polecane w warunkach dużej presji choroby i w przypadku uprawy odmian szczególnie wrażliwych na choroby. Można je obecnie stosować bezpiecznie, zachowując okres karencji 21-28 dni od zabiegu do zbioru (zgodnie z nowymi regulacjami prawnymi w stosowaniu nawozów fosforynowych).
Fosforyny stymulują mechanizmy obronne roślin. Roślina wydziela zwiększone ilości przeciwciał (fitoaleksyn), wzmacnia też fizyczną strukturę ściany komórkowej( dzięki czemu stanowią one lepszą fizyczną barierę dla wnikania patogenów) oraz ogranicza rozprzestrzenianie się choroby poprzez zniszczenie swoich zakażonych komórek, odcinając patogena od żywiciela (apoptozę czyli „zaprogramowane samobójstwo”). Fosfirony oprócz stymulowania mechanizmów obronnych zwiększają także tolerancję roślin na niekorzystne warunki atmosferyczne i siedliskowe.

Z fungicydami poleca się zastosować nawozy wspomagające rośliny po przebytych stresach:
Algex – zalecany w okresie ochłodzeń – koncentrat nawozowy z ekstraktem z alg morskich Ascophyllum nodosum 10% + witaminy, aminokwasy, fitohormony, polisacharydy i betaina, zawiera też 8% N, 3,6% P2O5 i 7% K2O oraz zestaw mikroelementów: B,Zn, Cu, Fe,Mn, Mo –dawka 5l/ha

Agrocean 655– nawóz z ekstraktem z alg morskich Laminaria digitata (600g/l), algi zawierają kwas alginowy, oligosachyrydy, fitohormony, aminokwasy, jod i inne, aktywizują procesy życiowe roślin w sytuacji stresu. Ponadto 6% N, 5% P2O5 i 5% K2O oraz zestaw mikroelementów: B,Zn, Cu, Fe,Mn, Mo –dawka 5l/ha.

Metody niechemiczne ograniczające presję szarej pleśni

Do ograniczenia rozmiarów choroby i utrzymania dobrej zdrowotności roślin przyczynia się także:
– właściwa agrotechnika, przede wszystkim poprawne nawożenie, głównie azotem (zbyt duże dawki powodują silny wzrost wegetatywny, a więc zagęszczenie roślin, utrudniając, a nawet uniemożliwiając, dokładne wykonanie zabiegów ochrony i dodatkowo stwarzając dobre warunki dla rozwoju patogenów).
-uprawa odmian odpornych czy mało podatnych
-wygrabianie i usuwanie porażonych liści i owoców (o ile jest to technicznie możliwe)

-schładzanie owoców po zbiorze
-ściółkowanie plantacji to szybsze wysychanie owoców oraz brak ich kontaktu z glebą (poprawia to skuteczność zabiegów przeciwko szarej pleśni i ogranicza także ich porażenie przez skórzastą zgniliznę owoców)
-zdecydowanie bardziej wskazane jest także nawadnianie kropelkowe plantacji niż deszczowanie.

Mączniak prawdziwy truskawki

Kontynuujemy zwalczanie choroby lub rozpoczynamy walkę na początku kwitnienia co zależy od podatności uprawianych odmian i przebiegu pogody.
Zwalczanie mączniaka prawdziwego powinno być zintensyfikowane na plantacjach matecznych, w uprawach pod osłonami i w gruncie na odmianach wrażliwych.
-Odmiany wrażliwe: Elsanta’, Darselect, ‘Camarosa’, ‘Honeoye’, Marmolada, Pegasus, ‘Vikat’, Gerida, ‘Honeoye’, także Marmolada, ‘Zanta’, Tarda Vicoda, ‘Bogota’, Gerida.
-Średnią podatność wykazują: Dukat, Florence, Vima Zanta
-Najmniej podatne są: Kama, Kent, Senga Sengana, Filon, Madeleine, chociaż i na nich w niektóre lata obserwuje się występowanie choroby.
Na odmianach wrażliwych powinny być wykonane 2-4 zabiegi zapobiegawcze co 7-10 dni, rozpoczęte lub kontynuowane na początku kwitnienia, kiedy zauważy się pierwsze objawy (pod warunkiem regularnie wykonywanych lustracji).

Wybór fungicydu powinno się uzależnić od temperatury:
W wyższych temperaturach wybieramy:
Nimrod 250 EC dawka 1 l/ha karencja 14 dni
Domark 100 EC dawka 0,6 l/ha karencja 7 dni

W warunkach chłodnej pogody lepsze będą:
Discus 500 WG dawka 0,3/ha, karencja 7 dni i Zato 50 WG dawka 0,25 kg/ha
Luna Sensation 500 SC dawka 0,8 l/ha karencja 3 dni
Topsin M 500 SC dawka 1,5 l/ha (można go stosować 1 x w sezonie od fazy początku rozwoju kwiatostanu) karencja 14 dni
Signum 33 WG dawka 1,8 /ha, karencja 3 dni

Metody agrotechniczne wspomagające walkę chemiczną z mączniakiem prawdziwym truskawki:
-kwalifikowane sadzonki do zakładania plantacji
-uprawa odmian odpornych lub mało podatnych
-nie dopuszczenie do nadmiernego zagęszczenia plantacji i jej zachwaszczenia
-właściwe odżywianie (dostosowanie nawożenie azotowego do potrzeb roślin).

Biała plamistość liści truskawek

To choroba grzybowa, która podobnie jak szara pleśń, występuje powszechnie, zwłaszcza w lata mokre i na plantacjach, na których nie zwalczono jej skutecznie w poprzednim roku i/lub nie ścięto po zbiorach porażonych liści, co ograniczyłoby potencjał infekcyjny choroby.

Wrażliwość odmian:
-Odmiany wrażliwe to np. Senga Sengana, Kama, Kent, Bogota, Tarda Vicoda, Malling Pandora, Aromas, Syrius,
-Odmiany średnio podatne to np. Elsanta, Honeoye, Redgauntlet.
-Odmiany mniej wrażliwe: Dukat, Marmolada, Selva, Elkat czy Darselect,

Próg zagrożenia na plantacjach odmian wrażliwych – porażenie poniżej 1% porażonych liści, a na plantacjach pozostałych odmian, zabiegi chemiczne są konieczne przy porażeniu większym niż 5%.

Zwalczanie białej plamistości liści – po przekroczenia progu zagrożenia planujemy pierwszy zabieg zwalczający lub kontynuujemy ochronę rozpoczętą przed kwitnieniem.
Zestaw fungicydów jest taki jak do walki z mączniakiem prawdziwym (poza fungicydami: Nimrodem, Armicarb)czyli:
Domark 100 EC dawka 0,6/ha
Zato 50 WG dawka 0,25/ha
Signum 33 WG dawka 1,8/ha
Luna Sensation 500 SC dawka 0,8/ha
Scorpion® 325 SC dawka 1,0/ha- karencja 3 dni
Vaxiplant SL dawka 1,0/ha
Topsin M 500 SC dawka 1,5/ha

Dobre działanie ograniczające wykazują także preparaty tiuramowe np. Thiram Granuflo 80 WG– mogą być przydatne przy mniejszej presji choroby i na plantacjach odmian mniej podatnych.

Metoda agrotechniczna ograniczająca białą plamistość liści:
– zakup do nasadzeń zdrowego materiału wyjściowego
– sadzenie odmian mniej podatnych na chorobę
– koszenie i wygrabianie porażonych liści

Antraknoza liści

Jest chorobą bardzo groźną, która w sprzyjających rozwojowi sprawcy warunkach może mieć gwałtowny przebieg i prowadzić do całkowitego zniszczenia plantacji matecznych, a na plantacjach owocujących − do znacznych strat w plonie (nawet do 80%) z powodu gnicia owoców. Na nowe nasadzenia patogen jest przenoszony przede wszystkim z sadzonkami. Lubi pogodę wilgotną, ale upalną.
Odmiany bardzo podatne: Camarosa, Elsanta, Pegasus, Syriusz, Florence, jest też problemem na odmianach powtarzających owocowanie np. Eve 2, Elita, Aromas, Albion i Diamante.

Zwalczanie antraknozy na plantacjach zagrożonych opryski wykonuje się od początku kwitnienia nawet co 5 dni (w warunkach ciepłej i wilgotnej pogody) – do końca fazy dojrzewania owoców, kierując się okresami karencji.
Polecane są :
Luna Sensation 500 SC dawka 0,8/ha
Switch 62,5 WG dawka 0,8/ha
Scorpion® 325 SC dawka 1,0/ha
-Chorobę ograniczają także Signum 33 WG, preparaty tiuramowe, oparte na kaptanie – zgodnie z rejestracją, Teldor 500 SC, a także Frupica 440 SC.
-Działanie wspomagające mają również nawozy fosforynowe, dodawane do fungicydów np. Phos 60 -oprysk dolistny w dawce 1,5-2,0 l/ha.

Metody agrotechniczne wspomagające walkę chemiczną z antraknozą:
-unikanie mokrych, ciężkich stanowisk
-sadzenie roślin jesienią (po 15 października), a wiosną (po 10 kwietnia) − zmniejsza ryzyko zakażenia roślin
-uprawa odmian odpornych
-zdrowe, kwalifikowane sadzonki
-sadzenie roślin na podwyższonych zagonach
-ściółkowanie plantacje
-ograniczenie nawożenia azotowego, a nawet całkowite zaprzestanie zasilania roślin, jeśli wystąpią objawy chorobowe
-nawadnianie truskawki kroplowo a unikanie nawadniania za pomocą deszczowni (jeśli deszczowanie to rano, aby rośliny jak najszybciej obsychały)
-usuwanie z pola porażonych roślin i owoców.

Czerwona plamistość liści truskawki

Chorobie sprzyja duża wilgotność i temperatury>15 C.
Odmiany podatne: Kama, Kent, Malling Pandora, Ventana, Marilyn.
Zwalczanie przeprowadza się, przy okazji innych chorób. Dobrą skuteczność w walce z czerwoną plamistością liści ma: Vaxiplant SL.

Bez rejestracji: chorobę ograniczają Signum 33 WG, tiuramowe, Domark 100 EC.

Barbara Błaszczyńska Doradca Sadowniczy