Komunikat sadowniczy z dnia 08.04.2017r.- porzeczka

Na plantacjach porzeczek pojawiły się już pąki kwiatowe, w okresie krótko przed kwitnieniem rozpoczynamy ochronę przeciwko amerykańskiemu mączniakowi agrestu (na odmianach wrażliwych), antraknozie (opadzinie liści porzeczki), białej plamistości liści oraz zamieraniu pędów.

Biała plamistość liści porzeczki/Antraknoza(opadzina liści porzeczki)

Grzyby zimują na opadłych, porażonych liściach. Źródłem infekcji pierwotnych są przede wszystkim zarodniki workowe rozwijające się właśnie na nich. Rozprzestrzeniane w okresie opadów, są głównym źródłem infekcji pierwotnych. Wysiewy zarodników workowych antraknozy liści porzeczki przypadają w okresie od końca kwietnia do początku czerwca, czyli trwają przez około 4-8 tygodni. Następnie w wyniku infekcji wtórnych powodowanych

przez zarodniki konidialne, szczególnie w sezonach o dużej ilości opadów, liczba plam bardzo szybko wzrasta. Szkodliwość tych chorób jest duża, niekiedy już w czasie zbiorów krzewy pozostają bez liści, co w znacznym stopniu osłabia je, obniżając wytrzymałość na mróz w okresie zimowym. Rośliny także słabo owocują w następnym roku.

Objawy białej plamistości liści występują wcześnie, już w połowie maja, początkowo jako drobne, kanciaste plamy w kolorze początkowo brązowym, później stają się szaro białe z wyraźną brązową obwódką (rozmieszczone na liściach raczej równomiernie). Z czasem plamy zlewają się powodując zasychanie liści, które żółkną i opadają.

Przechwytywanie
Objawy antraknozy liści.

 

Objawy antraknozy – pierwsze objawy choroby są zauważane na liściach w końcu maja w postaci pojedynczych, bardzo drobnych plamek, które w pierwszej fazie są zielonkawe, chlorotyczne, a następnie szybko brunatnieją. Plamy są widoczne najpierw na dolnej stronie liści, skupione raczej na jego brzegach. Na górnej powierzchni blaszki liściowej plamy są ciemnobrunatne, suche. Z biegiem czasu tworzą się zwarte skupienia plam. Na nich (głównie
na dolnej stronie liścia) widoczne są liczne nabrzmienia skórki, pod którą grzyb wytwarza owocniki stadium konidialnego. Objawy choroby występują też na ogonkach liściowych, zielonych częściach pędów i owocach – te porażone najczęściej opadają. Antraknoza atakuje początkowo liście w dolnych partiach krzewu, stopniowo obejmując cały krzew.

Przy sprzyjającej pogodzie rozwój patogenów jest bardzo szybki i choroby te mogą doprowadzić do całkowitego zniszczenia liści już w pierwszej połowie lata. Osłabia to rośliny i redukuje plon w kolejnym roku.

Ilość zabiegów w sezonie uzależniamy od warunków atmosferycznych (ochronę intensyfikujemy w lata z dużą ilością opadów), obfitości źródła infekcji i podatności odmiany.

Większość uprawianych odmian porzeczki wymaga ochrony chemicznej, gdyż jest w średnim lub dużym stopniu podatna na te choroby. Do szczególnie podatnych należą między innymi Ben Lomond, Ben Alder, Ben Tirran,Ben Sarek, Bona , Ojebyn , Tisel, Titania czy Tiben.

Zwalczanie – ochronę chemiczną należy rozpocząć bezpośrednio przed kwitnieniem i wystarczy wykonanie jednego zabiegu chemicznego.

 

Polecane fungicydy:

Penncozeb 80 WP, Vondozeb 75 WG obecnie w dawce 2kg/ha można stosować do 3x w sezonie i inne na bazie mankozebu (zgodnie z rejestracją)
Zato 50 WG dawka 0,2 kg/ha stosujemy max 2x w sezonie
Signum 33 WG dawka 1,8 kg/ha stosujemy max 2x w sezonie
Switch 62,5 WG dawka 0,8-1,0 kg/ha – do 3x w sezonie – preparat ogranicza też zamieranie pędów, wówczas powinien być stosowany, gdy nowe pędy osiągną długość 10-20 cm.
Na niektórych plantacjach mogą występować formy grzyba powodującego antraknozę liści porzeczki, odporne na fungicydy benzimidazolowe
– Wybrane preparaty na bazie kaptanu – zgodnie z rejestracją (na antraknozę i szarą pleśn)

Rdza agrestu (rdza porzeczkowo-turzycowa)

Chorobę można spotkać na plantacjach porzeczki zarówno czarnej jak i czerwonej. Chorobie sprzyjają podmokłe łąki i nieużytki znajdujące się w pobliżu plantacji oraz długa, ciepła jesień. Jest to rdza dwudomowa. Pierwsze stadia rozwojowe występują na agreście i porzeczkach, następne rozwijają się na trawach z kilku gatunków turzyc. Dochodzi wówczas do masowego porażenia turzyc, na których tworzą się zarodniki porażające później porzeczki czy agrest. W sprzyjających warunkach infekcje porzeczek mają miejsce wiosną, jeszcze przed kwitnieniem roślin. Choroba występuje lokalnie i ma małe znaczenie ekonomicznie, chociaż w niektóre lata może wystąpić w większym nasileniu.

Objawy – te pojawiają się tuż po kwitnieniu. W kwietniu i maju na liściach, kwiatach, szypułkach, ogonkach liściowych, a potem także na owocach porzeczki tworzą się jaskrawe, żółtopomarańczowe zgrubienia z widocznymi czareczkami wypełnionymi zarodnikami ognikowymi. Tkanka w miejscu plam jest pogrubiała i zdeformowana z wyraźnymi wzdęciami. Porażone owoce tracą wartość handlową i wcześniej opadają. Zarodniki ognikowe (pomarańczowe) widoczne na porzeczkach nie powodują już infekcji porzeczek– są źródłem infekcji dla turzyc.

Przechwytywanie
Objawy rdzy na liściu porzeczki, ale te mogą wystąpić również na kwiatach, szypułkach, ogonkach liściowych, a potem także na owocach porzeczki

 

Odmiany średnio wrażliwe na rdzę: Bona, Ceres, Tiben, Tines, Polares

Zwalczanie – Obecnie nie ma fungicydów zarejestrowanych do zwalczania tej choroby, wiadomo jednak, że ograniczają ją preparaty oparte na mankozebie, stosowane przeciwko antraknozie i białej plamistości liści.
Dla zapobiegania infekcjom istotne są zabiegi wczesnowiosenne (aż do końca kwitnienia) preparatami
opartymi na mankozebie (Penncozeb 80 WP , Vondozeb 75 WG).

Amerykański mączniak agrestu

Choroba poraża najsilniej niektóre odmiany porzeczki czarnej, spotykana jest również na porzeczkach czerwonych.

Większość odmian jest mało wrażliwa, ale intensywna ochrona jest konieczna na odmianach Ben Lomond, Ben Nevis, Ceres oraz w warunkach ciepłej, bezdeszczowej pogody, gdyż wpływa korzystnie na zarodnikowanie grzyba i na uwalnianie się zarodników konidialnych.
Źródłem infekcji pierwotnych są zarodniki workowe rozwijające się w otoczniach, tworzących się na porażonych organach. Infekcje pierwotne są nieznaczne, ale w ich wyniku pojawiają się zarodniki konidialne, które są źródłem infekcji wtórnych, odpowiedzialnych za szybkie i masowe rozprzestrzenianie się choroby.
Objawy choroby w postaci białych, pylących plam (mączysty nalot) pojawiają się od wczesnej wiosny na młodych, rozwijających się, wierzchołkowych liściach i pędach. Plamy te początkowo są nieliczne, ale od pojawienia się zarodników konidialnych bardzo szybko się nasilają. Sporadycznie porażeniu ulegają także owoce. Krzewy mają zahamowany wzrost, wierzchołki pędów zamierają, liście ulegają deformacji i przedwcześnie opadają. Powoduje to
silną redukcję plonu w następnym sezonie. Brak przyrostów jest szczególnie szkodliwy dla młodych roślin, gdyż opóźnia ich wzrost i osiągnięcie pełni owocowania.

Przechwytywanie
Objawy amerykańskiego mączniaka agrestu na porzeczce.

 

Najlepsza jest ochrona zapobiegawcza lub rozpoczęta zaraz po wystąpieniu pierwszych objawów!

Zwalczanie

Pierwszy zabieg chemiczny powinien być wykonany na odmianach wrażliwych najlepiej już przed kwitnieniem (ewentualnie krótko po kwitnieniu) i na tych plantacjach, na których choroba wystąpiła w większym nasileniu rok wcześniej.

Polecane fungicydy:
Nimrod 250 EC – stosujemy w warunkach ciepłej pogody do 3x w sezonie, w dawkach zapobiegawczych 0,75-1,5l/ha
Discus 500 WG0,2 kg/ha – polecany, gdy jest chłodna pogoda – do 3x w sezonie
Topas 100 EC0,5/ha , stosujemy w temperaturze min. 12oC, do maksymalnie 2 x w sezonie
Armicarb SP – dawka 5 kg/ha – wodorowęglan potasu – środek stosować zapobiegawczo od fazy rozwoju liści do fazy dojrzewania owoców, gdy większość owoców jest wybarwiona
Topsin M 500 SC – stosujemy 1x w warunkach chłodnej pogody – dawka 1,5 l/ha
Siarkol 80 WP/Siarkol Extra 80 WP dawki 3-5 kg/ha, opryski w warunkach chłodnej pogody

Stosując na plantacji fungicydy i nawozy siarkowe np. Microthiol 80 WG (w dawce 5 kg/ha) ograniczamy jednocześnie amerykańskiego mączniaka agrestu i wielkopąkowca porzeczkowego.

Zabiegi wspomagające ochronę chemiczną.

– uprawa odmian odpornych na najważniejsze choroby i wielkopąkowca
– zdrowotność materiału nasadzeniowego
– regularnie prowadzone lustracje
– na większych plantacjach zróżnicowany program dopasowany do wrażliwości danej
odmiany na podstawowe choroby
– prawidłowy wybór stanowiska, w oddaleniu od starych, zaniedbanych upraw
– odpowiednie cięcie, zapobiegającym nadmiernemu zagęszczeniu plantacji
– usuwanie wczesną wiosną porażonych pędów np. zasadne jest wycinanie pędów z objawami
mączniaka czy pąków z wielkopąkowcem ( na młodych plantacjach) w celu ograniczenia
źródła choroby/szkodnika
– niszczenie opadłych liści w celu ograniczenia patogenów zimujących na liściach
– usuwanie całych zawirusowanych krzewów.

Barbara Błaszczyńska