Komunikat sadowniczy z dnia 8.03.2016 – parch jabłoni
Podstawowym warunkiem uzyskania dobrych efektów w zwalczaniu parcha jabłoni jest terminowe wykonywanie zabiegów chemicznych. Dzięki systematycznej analizie warunków atmosferycznych, istnieje możliwość precyzyjnego określenia okresów krytycznych parcha jabłoni, czyli czasu w którym spełnione są warunki do wystąpienia infekcji pierwotnych przez grzyba Venturia inaequalis.
W celu ustalenia prawidłowego terminu wykonania pierwszego zabiegu w sadach jabłoniowych przeciwko parchowi jabłoni niezbędna jest obserwacja biologiczna rozwoju dynamiki owocników. Ocena dojrzałości pseudotecjów grzyba Venturia inaequalis wykonywana jest na porażonych w poprzednim roku liściach. Wiadome jest, że czas rozpoczęcia ochrony przed parchem powinien być skorelowany z dojrzewaniem askospor, ponieważ opóźnienie zabiegu może istotnie obniżyć skuteczność oraz zwiększyć koszty prowadzonego programu ochrony.
Obserwacje w sezonie 2016 już rozpoczęte
Aktualnie pracownicy Placówki Badawczej Fertico w Błędowie oraz doradcy z działu techniczno-naukowego firmy Agrosimex systematycznie prowadzą obserwacje dynamiki rozwoju pseudotecjów grzyba Venturia inaequalis. Mikroskopową ocenę dojrzewania owocników rozpoczęto już w lutym – pierwsza obserwacja została wykonana w dniu 15.02. W tym celu co 7 dni wykonywana jest ocena stopnia rozwoju owocników i wykształcających się zarodników workowych izolowanych z zeszłorocznych porażonych liści jabłoni. W tym przypadku materiałem badawczym są liście odmian jabłoni z poszczególnych lokalizacji:
- Kosztela (Nowy Dwór –pow.skierniewicki gmina Nowy Kawęczyn)
- Idared (Błędów- pow.grójecki gmina Błedów)
- Ligol (Niemirowice- pow.rawski gmina Biała Rawska )
- Sampion (Koprzywna – pow. rawski gmina Biała Rawska)
- Gloster (Kazimierków-pow.grójecki gmina Warka)
- Jonagold (Wola Łęczeszycka-pow.grójecki gmina Belsk Duży)
- Gala (Potycz – pow. powiecie piaseczyńskim, gminina Góra Kalwaria)
Dotychczasowe wyniki
W ostatnim terminie obserwacji 7.03, po weekendzie o temperaturze utrzymującej się powyżej 5C, znacznym wzroście temperatury oraz wysokiej wilgotności i opadu deszczu badane pseudotecja kwalifikowano do 4 stadiów rozwojowych według przyjętej skali bonitacyjnej tj. 2 ,3,4, 5 stadium. W przypadku pseudotecjów w 1 stadium rozwoju tj. owocniki bez worków, wypełnione bezpostaciową substancją nie zaklasyfikowano w tym terminie oceny już żadnego owocnika w przypadku każdej z ocenianych odmian. W tym czasie obserwowano także owocniki, które znajdowały się w 2 stadium rozwoju tj. owocnik w którym znajdują się worki, ale bez zarodników workowych. Najwięcej było ich na odmianie ‘Kosztela’ (Nowy Dwór) – 11%, ‘Sampion’ – 10%, ‘Jonagold’ – 10%. Najmniej owocników w tym stadium rozwoju odnotowano na odmianie ‘Idared’ i ‘Gloster’ po 9% i 8% ‘Ligol’ (Niemirowice) oraz 6% ‘Gala’ (Potycz).
Natomiast w stadium 3 rozwoju owocników grzyba tj. w owocniku znajduje się 1-10% worków z zarodnikami workowymi, które zazwyczaj są jeszcze bezbarwne. Najwięcej pseudotecjów w tym stadium odnotowano na odmianach: ‘Kosztela’ – 48%, ‘Ligol’(Niemirowice) – 48%, ‘Jonagold’ (Wola Łęczeszycka) 48% oraz ‘Gala’ (Potycz) – 44%. Najmniej owocników w tym stadium rozwoju odnotowano w przypadku odmiany ‘Sampion’ 42% oraz ‘Gloster’ – 37% oraz ‘Idared’ (Błędów) – 38%.
W przypadku wszystkich analizowanych odmian jabłoni odnotowano również owocniki w 4 stadium tzn. w owocniku znajduje się od 10 do 30% worków z zarodnikami workowymi, które wykazują cechy dojrzałości (mianowicie zmiana koloru na jasnozielony). Najwięcej owocników w tym stadium odnotowano w przypadku odmiany ‘Gloster’ (Kazimierków) – 43%, ‘Idared’ (Błędów) – 43%, ‘Gala’ (Potycz) 42% oraz ‘Sampion’ (Koprzywna) – 40%. Najmniej owocników w tym stadium obserwowano w przypadku odmiany ‘Ligol’ (Niemirowice) – 38%, ‘Kosztela’ (Nowy Dwór) -35% oraz ‘Jonagold’ (Wola Łęczeszycka) – 36%.
Obserwowano również pojedyncze owocniki, które zaliczono do 5 stadium rozwoju tj. ponad 30% worków z zarodnikami workowymi. Najwięcej owocników w tym stadium odnotowana w przypadku odmiany ‘Idared’ (Błędów) – 10% oraz odmiany ‘Gloster’ (Kazimierków) – 11%. Najmniej zaś w przypadku odmiany Jonagold (Wola Łęczeszycka) – 6%, ‘Gala’ (Potycz) – 8%, ‘Sampion’ (Koprzywna) – 8% oraz ‘Kosztela’ i ‘Ligol’ 6%.
Podsumowanie
Większość zarodników workowych w dniu 7.03. 2016 posiadała barwę hialinową, co świadczy w tym przypadku o ich niedojrzałości i braku zdolności do wysiewu w najbliższych dniach. Jednak niektóre z analizowanych owocników szczególnie w IV i V stadium rozwoju posiadały już zarodniki o barwie jasnozielonej, co świadczy o rozpoczętym procesie dojrzałości oraz osiąganiu zdolności i gotowości do wysiewu. Przy sprzyjającej pogodzie dla rozwoju grzyba Venturia inaequalis, te procesy mogą zostać znacznie przyśpieszone.
Karolina Felczak