Komunikat jagodowy z dnia 29.04.2015 – choroby grzybowe i szkodniki

W Polsce w zależności od lokalizacji plantacji truskawki, stanowiska i wczesności odmian jest duże zróżnicowanie w rozwoju roślin, na południu Polski zaczyna się kwitnienie, w pozostałych rejonach kwitnienie zacznie się w zależności od pogody za parę dni.

Kwieciak malinowiec

kwieciak malinowiecTo czarny chrząszcz długości około 4 mm, z długim, cienkim ryjkiem. Zimują chrząszcze w resztkach roślinnych. Wiosną, przed kwitnieniem truskawki, opuszczają kryjówki zimowe i żerują na liściach, wyjadając w nich małe, owalne dziurki. To cechy charakterystyczne żerowania tego szkodnika (między innymi na ich podstawie można prognozować zagrożenie). Główne szkody to podcięte szypułki pąków kwiatowych, które zwisają i opadają (w pąkach są jaja, a później brudnobiałe larwy z ciemniejszą głową).  Szkodnik lokalnie może zniszczyć nawet 80 % plonu, przeciętnie 15-30 % pąków. Pod koniec czerwca pojawiają się chrząszcze, żerują na liściach i schodzą na zimowanie.

Zwalczanie

Próg zagrożenia przed kwitnieniem i na początku kwitnienia: 2 chrząszcze strząśnięte z 200 kwiatostanów (4 próby po 50 kwiatostanów). Sprawdzić też obecność uszkodzonych liści czy pąków kwiatowych

Zabieg wykonuje się po stwierdzeniu szkodnika, kiedy pąki w kwiatostanach rozluźniają się, czasami jest potrzeba powtórzenia zabiegu na początku kwitnienia. W związku z tym ważne jest zwrócenie uwagi na prewencję zastosowanych preparatów. Zabieg najlepiej przeprowadzić wieczorem, przy temperaturze 15-20 C (przy niższej chrząszcze pozostają w ukryciu, przy wyższej nie działają pyretroidy)

Polecane są:

  • Mospilan saszetki noweDecis Mega 50 EW – prewencja 24 godz.  deltametryna (pyretroidy– mogą  jednak przyczynić się do wzrostu populacji przędziorków!
  • Mospilan 20 SP–  prewencja nie dotyczy, zabieg  wykonać po oblocie pszczół (wraz z kwieciakiem niszczone są wciornastki, zmieniki, zwójki, mszyce i inne szkodniki).
  • Pyretroidy, których nie należy stosować na plantacjach truskawek, gdyż zawężono ich rejestrację do stosowania w uprawach rolniczych, warzywach lub ozdobnych lub ograniczono do 1 gatunku sadowniczego (poza truskawką),  to między innymi: Sumi Alpha 050 EC, Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC, Sherpa 100 EC.

Szara pleśń

szara pleśńSzara pleśń powodowana przez grzyb Botrytis cinerea jest najpowszech­niejszą i najgroźniejszą chorobą truskawek. Największe straty powoduje w lata ciepłe (gdy temperatura w okresie kwitnienia wynosi 15-25°C) i wilgotne, z dużą ilością opadów w okresie kwitnienia i dojrzewania owoców. W wyniku silnych infekcji porażeniu może ulec nawet do 80% owoców.

Podstawowa odmiana przemysłowa – Senga Sengana jest bar­dzo wrażliwa na tę chorobę.

Szara pleśń może występować na wszystkich nadziemnych częściach ro­śliny. Najważniejsza jest jednak infekcja kwiatów. Grzyb przerasta z porażo­nych działek kielicha do dna kwiatowego, w efekcie czego powstający owoc gnije. Zgniliźnie może ulec w pełni rozwinięty owoc przez kontakt z owocem porażonym. Zielone owoce w wyniku porażenia często zasychają, natomiast na dojrzałych pojawia się biała, puszysta grzybnia oraz szary, pylący nalot trzonków konidialnych.

Najbardziej wrażliwe są w pełni otwarte kwiaty. Infekcja może mieć tak­że charakter ukryty. Pozornie zdrowe owoce po przetrzymaniu ich w warun­kach sprzyjających rozwojowi grzyba szybko pokrywają się charakterystycz­nym nalotem grzybni i zarodników.

Skuteczna walka z szarą pleśnią

Aby uzyskać dobre efekty w walce z chorobami producent powinien uwzględnić: podatność uprawianej odmiany, warunki atmosferyczne danego sezonu wegetacyjnego w określonych fazach rozwojowych, konieczne są lustracje plantacji (i innych sąsiadujących), aby ocenić wielkość źródła infekcji i skalę zagrożenia; ponadto producent musi dzisiaj uwzględnić również poza chemiczne metody walki z agrofagami

Dopiero uwzględnienie tych wszystkich elementów może decydować o intensywności zabiegów chemicznych i wyborze odpowiednich fungicydów.

Zabiegi tuż przed kwitnieniem

Pierwszy zabieg na szarą pleśń i  przy okazji inne ważne choroby, takie jak: mączniak prawdziwy truskawki, biała plamistość liści truskawki, czerwona plamistość liści truskawki  można wykonać tuż przed kwitnieniem, a następne co 7-10 dni z użyciem preparatu Vaxiplant SL

Biofungicyd Vaxiplant SL to polisaharyd – laminaryna, który  daje roślinom odporność, skierowaną przeciwko różnym patogenom! To również biofungicyd o bardzo szerokim spektrum zwalczanych chorób, zwalcza lub ogranicza choroby: szara pleśń, mączniak prawdziwy truskawki, biała plamistość liści truskawki, a także – jako jedyny ogranicza czerwoną plamistość liści truskawki.

Warunkiem skuteczności jest zastosowanie preparatu przed infekcją, czyli zapobiegawczo
Po wykonaniu opryskiwania roślina skuteczniej broni się przed atakiem patogenów po około 2-ch dniach od zabiegu i ten stan odporności trwa 10-14 dni, dlatego zabieg trzeba powtarzać lub stosować przemiennie z fungicydami.

  • Można wykonać do 7 zabiegów w sezonie.
  • Preparat idealny do upraw ekologicznych.
  • Z kolei w uprawach konwencjonalnych najlepszy wariant – to współdziałanie Vaxiplantu i fungicydów.
  • Fungicydy stosować w okresie kwitnienia a zabiegi Vaxiplantem wykonywać w okresie wzrostu i dojrzewania owoców i w trakcie zbiorów – bez ryzyka pozostałości w owocach.
  • Preparat działa systemicznie;
  • preparat  bez karencji i prewencji;
  • Wykluczone powstanie odporności

Pierwsze otwierające się kwiaty

Opryskiwanie  fungicydami powinno się wykonać na początku kwitnienia, kolejne co 5-7 dni w zależności od pogody i dynamiki rozwoju kolejnych kwiatów. Wyższe dawki z zalecanych – stosować w okresie większego zagrożenia (opady, rosy).

Walka chemiczna z szarą pleśnią w przypadku odmian wrażliwych na tę chorobę powinna być corocznym standardem, nawet w warunkach słonecznej, bezdeszczowej pogody w czasie kwitnienia roślin.

Do infekcji może bowiem dochodzić nawet w nocy, kiedy rośliny pokryte są rosą!

Polecane fungicydy

1/ Fungicydy kontaktowe – zapobiegawcze

Większość preparatów polecanych do walki z szarą pleśnią to fungicydy kontaktowe, a więc zapobiegawcze. Zabezpieczamy tymi fungicydami kolejne rozwijające się kwiaty – przed opadem deszczu (lub tylko na wypadek rosy)

  • Merpan 80 WG (kaptan) 14 dni karencji (stosować do fazy pełni kwitnienia) –dawka 1,9 kg/ha
  • Pomarsol Forte 80 WG, Sadoplon 75 WP (nie stosować do ostatniego opryskiwania),  Thiram Granuflo 80 WG -preparaty tiuramowe – 7 dni karencji, dawka 4 kg/ha
  • IPRODIONE  500 SC, Rovral Aguaflo/Grisu 500 SC dawka 1,8-2,0/ha (iprodion –preparaty dikarboksymidowe) – 2 dni karencji (Grisu – 1 dniowa karencja dla upraw pod osłonami): Teldor 500 SC –hydroksyanilidowy – 1 dzień karencji, dawka 1,5/ha

PROLONGER_packshot_1LUstalając terminy zabiegów preparatami kontaktowymi należy uwzględniać ewentualne zmycie ich zmycie przez intensywny opad deszczu. W gospodarstwie wskazane jest więc posiadanie deszczomierza i analizowanie opadów deszczu w okresie kwitnienia roślin.

Po opadach przekraczających 20-25 mm, czy ulewach – ponad 16 mm deszczu, zabieg fungicydem kontaktowym powinien być powtórzony, a więc wykonany znacznie wcześniej (czasem nawet już następnego dnia), niż podaje się w schematycznych zaleceniach

Preparaty kontaktowe polecamy więc stosować łącznie ze zwilżaczem PROLONGER. Poprawia on  przyczepność cieczy do rośliny. Chroni przed zmyciem przez opady, a substancja aktywna przez dłuższy czas ma kontakt z rośliną.

W warunkach dużej presji patogenów warto łączyć zabiegi

fungicyd kontaktowynawóz fosforynowy: Fosfiron Cu lub Fosfiron Mg– dawki 1,5-3l/ha (lub poprzez podlewanie roślin 10-20l/ha)

Fosforyny, które po wykonaniu opryskiwania znajdą się w komórkach rośliny, stwarzają niekorzystne warunki do penetrowania ich przez patogeniczne grzyby, oddziaływują fungistatycznie na patogen (opóźniają rozwój strzępek oraz zarodnikowanie).To powoduje wydzielanie przez patogen „metabolitów stresu”, które są rozpoznawane przez roślinę, a ta:

  • wydziela zwiększone ilości przeciwciał (ciał odpornościowych), co jest reakcją porównywalną z tą zachodzącą w ludzkim organizmie po szczepieniu
  • wzmacnia też fizyczną strukturę błony i ściany komórkowej – Wzrasta grubość ściany komórkowej dzięki czemu stanowią one lepszą fizyczną barierę dla wnikania patogenów.

Fosfiron+fungicyd to skuteczność większa niż fungicyd solo – ważne w ekstremalnych warunkach pogody, czy przy uprawie wrażliwych odmian.

tabela 2

2/ Fungicydy na szarą pleśń o podwójnym mechaniźmie działania (niektóre z nich zawierają w swoim składzie po dwie substancje aktywne, co czyni walkę z patogenem bardziej skuteczną)

1_litr_SwitchW okresie pełni kwitnienia, przy jednoczesnej dużej presji szarej pleśni, a także po wystąpieniu infekcji kwiatów (po deszczu – jeśli wcześniej nie podano kontaktu) lepiej jest wybrać fungicydy o podwójnym mechanizmie działania: zapobiegawczym i interwencyjnym:

  • Signum 33 WG –karencja 3 dni, dawka 1,8/ha,
  • Switch 62,5 WG – 1 dzień , dawka 0,8/ha;
  • Mythos 300 SC/ Pyrus 400 SC (pirymatanil) – 3 dni, dawka 2,5/ha,
  • Frupica 440 EC– 3 dni , dawka 0,7/ha
  • nowości: Luna Sensation 500 SC– 3 dni oraz Prolectus 050 WG – karencja 1 dzień

Luna Sensation 500 SC

  • Fungicyd zawiera nową substancję chemiczną fluopyram  druga to trifloksystrobina)
  • Działa: kontaktowo, systemicznie i translaminarnie, preparat odporny na zmywanie, jeśli wniknie w tkankę
  • Działanie przeciwko: szarej pleśni, mączniakowi prawdziwemu, białej plamistości liści, antraknozie, skórzastej zgniliznie owoców
  • Wyższa  jest też trwałość owoców po zbiorze, w trakcie przechowywania lub obrotu handlowego
  • Okres karencji – 3  dni; Dawka 0,8 l/ha, Stosować max do 2 x w sezonie

Prolectus 050 WG

  • Zawiera nową substancją – fenpyrazamina. Działa zapobiegawczo i translaminarnie
  • Dawka 1,2 kg/ha, max 3 x w sezonie. Krótki okres karencji -1 dzień
  • Rejestracja też na moniliozę morele, brzoskwinie, nektaryn

Przy okazji zwalczania szarej pleśni –jest możliwość jednoczesnego zwalczanie innych chorób i tak np.:

  • Signum  33 WG i Luna Sensation 500 SC to fungicydy do jednoczesnego zwalczania szarej pleśni, białej plamistości liści i mączniaka prawdziwego;
  • Switch 62,5 WG i Signum  33 WG zwalczają szarą pleśń i jednocześnie antraknozę;
  • Środki tiuramowe  – ograniczają  również białą plamistość liści truskawki i skórzastą zgniliznę owoców truskawki

Zabiegi agrotechniczne wspomagające ochronę chemiczną

  • przede wszystkim poprawne nawożenie, głównie azotem (zbyt duże dawki powodują silny wzrost wegetatywny, a więc zagęszczenie roślin, utrudniając, a nawet uniemożliwiając, dokładne wykonanie zabiegów ochrony i dodatkowo stwarzając dobre warunki dla rozwoju patogenów).
  • wygrabianie i usuwanie porażonych liści i owoców (o ile jest to technicznie możliwe), co znacznie ogranicza potencjał infekcyjny chorób
  • koszenie liści -2 tyg. po zbiorze – jeśli jest to zasadne
  • ściółkowanie plantacji  – jeden z ważniejszych zabiegów, który dodatkowo poprawia jakość owoców (są czyste, błyszczące niezapiaszczone). Szybsze wysychanie owoców oraz brak ich kontaktu z glebą ogranicza ilość porażonych owoców –przez szarą pleśń i skórzastą zgniliznę owoców
  • zdecydowanie bardziej wskazane jest także nawadnianie kropelkowe plantacji niż deszczowanie.
  • schładzanie owoców po zbiorze

Mączniak prawdziwy truskawki

mączniak prawdziwyWystępowaniu choroby sprzyjają lata suche i upalne temp.>25 C. Biały, mączysty nalot występuje najsilniej na dolnej stronie liści, które charakterystycznie zwijają się łódkowato do góry. Na silnie porażonych liściach powstają rozległe nekrozy, niekiedy czerwonobrązowe plamy, dobrze widoczne na górnej stronie liścia. Nalot grzybni i zarodników konidialnych może pokrywać także inne, naziemne organy rośliny np. owoce. Zdecydowanie trudniej zwalcza się patogenu: w uprawie pod osłonami,  na plantacjach matecznych, podczas trwania pogody suchej i ciepłej, na odmianach wrażliwych. Choroba osłabia wzrost roślin, redukuje wielkość plonu, a owoce tracą wartość handlową.

Próg zagrożenia
Według Metodyki Integrowanej Ochrony Truskawki zabieg ochrony przeciwko mączniakowi powinno się wykonać przed kwitnieniem lub w okresie kwitnienia po ukazaniu się pierwszych objawów choroby (powyżej 5% porażonych liści).

Na odmianach wrażliwych powinny być zaplanowane i wykonane 2-3 zabiegi, po przekroczeniu progu zagrożenia, zwykle na początku kwitnienia, następne po 7-10 dniach.

Odmiany wrażliwe to np.: ‘Elsanta’, Darselect, ‘Camarosa’, Gerida, ‘Honeoye’, Marmolada, Pegasus, ‘Vikat’, ‘Zanta’, Tarda Vicoda, ‘Bogota’

Odmiany mniej podatne to np. Filut, Filon, Dukat, Elkat, Selva, Kent, Kimberly

W niektóre lata obserwuje się występowanie choroby również na odmianie ‘Senga Sengana

Zwalczanie

Domark NimrodDo walki z chorobą polecane są preparaty działające zapobiegawczo i wyniszczająco / interwencyjnie:

  • Nimrod 250 EC (stara etykieta – dawka 1,5-2,5l/ha a nowa to dawka 1 l/ha),
  • Domark 100 EC dawka -0,6/ha,
  • Zato 50 WG  dawka 0,25/ha(opryskiwanie również w niższych temp.),
  • Signum 33 WG – 1,8/ha,
  • Luna Sensation 500 SC -0,8/ha,
  • Vaxiplant  SL – 1/ha

Ważnymi czynnikami ograniczającymi nasilenie choroby jest: nie dopuszczenie do nadmiernego zagęszczenia plantacji i jej zachwaszczenia oraz właściwe odżywianie – dostosowanie nawożenia azotowego do potrzeb roślin

Biała plamistość liści truskawki

Konieczna kontynuacja ochrony na plantacjach zagrożonych. Fungicydy (poza Nimrodem) – takie jak do zwalczania mączniaka prawdziwego

Nowość – Scorpion® 325 SC
Zawartość substancji czynnych: azoksystrobina (związek z grupy strobiluryn) – 200 g/l (18,2%),Difenokonazol (związek z grupy triazoli) – 125 g/l (11,4%).

Zwalczane choroby: Antraknoza truskawki, biała plamistość liści.

Zalecana dawka dla jednorazowego stosowania: 1,0 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 3. Karencja 3 dni

 

Antraknoza truskawki

Antraknoza truskawki jest chorobą bardzo groźną, która w sprzyjających rozwojowi sprawcy warunkach może mieć gwałtowny przebieg i prowadzić do całkowitego zniszczenia plantacji matecznych, a na plantacjach owocujących − do znacznych strat w plonie (nawet do 80%) z powodu gnicia owoców. Na nowe plantacje patogen jest przenoszony przede wszystkim z sadzonkami. Lubi pogodę wilgotną i upalną

Odmiany bardzo podatne: Camarosa, Elsanta, Pegasus, Syriusz, Florence, jest też problemem na odmianach powtarzających owocowanie np. Eve 2, Elita,  Aromas, Albion i Diamante.

Zwalczanie

Najskuteczniejsza jest profilktyka, a więc zakładanie plantacji ze zdrowych sadzonek, unikanie przenawożenia, szczególnie nawozami azotowymi i potasowymi. Przy okazji ochrony przed szarą pleśnią fungicydami: Switch 62,5 WG , Luna Sensation 500 SCScorpion® 325 SC ogranicza się także nasilenie antraknozy truskawki.

 

Barbara Błaszczyńska
Doradca Sadowniczy Agrosimex

 

Info Karta