Fontelis 200 SC skuteczny w zwalczaniu parcha i mączniaka jabłoni
Parch jabłoni (Venturia inaequalis) oraz mączniak jabłoni (Podosphaera leucotricha) to niewątpliwie dwie najgroźniejsze i najpowszechniej występujące choroby w sadach jabłoniowych.
Najczęściej uprawiane w Polsce odmiany: Idared, Szampion, Jonagold, Ligol, Gloster, Cortlad, Golden Delcious, Lobo czy Gala są podatne lub średnio podatne na obie choroby.
Największe straty powoduje parch jabłoni, gdyż porażone owoce tracą wartość handlową, a przy dużym nasileniu może dochodzić do znacznej redukcji lub nawet całkowitej utraty plonu.
W ostatnich latach duże problemy stwarza także mączniak jabłoni, zwłaszcza na bardzo podatnych odmianach takich jak Cortlad, czy Idared. Nasilenie tej choroby wzrasta bowiem w suche lata przypadające po łagodnych zimach. Szkodliwość mączniaka jabłoni polega na zahamowaniu rozwoju porażonych pąków, kwiatów, liści i pędów, a przy silnym porażeniu często dochodzi do ich deformacji i zasychania. Szczególnie groźne jest porażenie pąków wierzchołkowych młodych drzewek w sadach i szkółkach, skutkujące zniekształceniem i zahamowaniem wzrostu rozwijających się z nich pędów, a następnie koron młodych drzew. Zarówno parch, jak i mączniak jabłoni w największym stopniu atakują liście, co prowadzi do ograniczenia fotosyntezy i wpływa niekorzystnie na kondycję drzew. Przyczynia się także do słabszego zawiązywania pąków kwiatowych, ograniczenia wzrostu pędów oraz osłabienia drzew zwiększając ich podatność na mróz.
Ochrona przed parchem i mączniakiem jabłoni polega przede wszystkim na zabiegach fungicydami wykonywanych wielokrotnie w sezonie. Asortyment środków polecanych do ochrony jabłoni przed tymi chorobami jest szeroki.
Na szczególną uwagę zasługuje jednak wprowadzony do sprzedaży w 2015 roku, przez firmę DuPont, fungicyd Fontelis 200 SC. Preparat zawiera pentiopirad − substancję grzybobójczą dotychczas nie stosowaną w sadownictwie. Należy ona do karboksyamidów z grupy inhibitorów dehydrogenazy bursztynianowej (SDHI) i jest zaklasyfikowana przez FRAC (Fungicide Resistance Action Committee) do związków od średniego do wysokiego ryzyka wywołania odporności u patogenów grzybowych, w tym sprawców parcha i mączniaka jabłoni.
Fontelis 200 SC działa powierzchniowo, wgłębnie i lokalnie systemicznie; to znaczy, że ok. 20% preparatu pozostaje na powierzchni liścia, 75% jest wiązane z warstwą woskową liścia i ok. 5% środka penetruje miękisz liściowy. Działa zapobiegawczo, a we wczesnym stadium rozwoju choroby (do 48 godzin po infekcji) także interwencyjnie. Polecany jest do zwalczania parcha i mączniaka na jabłoni w dawce 0,5-0,75 l/ha,
maksymalnie 3 razy w sezonie przemiennie z fungicydami o innym mechanizmie działania. Może być również stosowany na jabłoniach do zwalczania szarej pleśni w okresie kwitnienia i przed zbiorem owoców, z zachowaniem 21 dni karencji.
Według zapisu na etykiecie, fungicydu Fontelis 200 SC nie należy mieszać z innymi środkami, zwłaszcza zawierającymi w swym składzie kaptan. Jednak najnowsze badania przeprowadzone w 2016 roku w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach, nie wykazały na jabłoniach odmian Jonagold i Golden Delicious żadnych objawów fitotoksyczności po zastosowaniu tego fungicydu w okresie kwitnienia, zarówno ‘solo’, jak i w mieszaninach ze środkami: Captan 80 WG, Kaptan zaw. 50 WP, Score 250 EC, Delan 700 WG, Regalis Plus 10 WG i Gibb Plus 11 SL z zakwaszaczem Rosafos.
Wcześniejsze badania wykazały wysoką skuteczność fungicydu Fontelis 200 SC w zwalczaniu parcha jabłoni. Doświadczenie przeprowadzono w 2014 roku w sadzie jabłoniowym na odmianie ‘Lobo’, bardzo podatnej na parcha jabłoni. Zabiegi wykonywano od 22 kwietnia do 17 czerwca, a więc w okresie największego zagrożenia chorobą, średnio co 7 dni. Suma opadów w tym okresie wyniosła 145,6 mm i zanotowano 18 okresów krytycznych parcha jabłoni. Na drzewach niechronionych nasilenie parcha jabłoni zarówno na liściach, jak i owocach było duże i wynosiło odpowiednio 92% i 73%. W takich warunkach skuteczność fungicydu Fontelis 200 SC stosowanego ‘solo’ w dawce 0,75 l/ha w ochronie liści przed parchem jabłoni wyniosła 99,7%, a w ochronie owoców − 100%. Skuteczność tego środka była podobna do standardowego fungicydu o działaniu powierzchniowym.
Wysoką skuteczność fungicydu Fontelis 200 SC uzyskano także w ochronie jabłoni przed mączniakiem jabłoni. W doświadczeniu przeprowadzonym w 2013 roku, na niechronionych drzewach odmiany Paulared porażonych było w połowie sierpnia 99,2% liści. Przy tak dużym nasileniu choroby, skuteczność fungicydu Fontelis 200 SC w dawce 0,75 l/ha stosowanego co 2 tygodnie od początku kwitnienia (faza BBCH 63) do czerwcowego opadania zawiązków (faza BBCH 73), wynosiła 89,4% i była istotnie wyższa od typowego fungicydu mączniakobójczego.
Podsumowując należy podkreślić, że Fontelis 200 SC to nowoczesny fungicyd skuteczny w zwalczaniu zarówno parcha, jak i mączniaka jabłoni oraz w ograniczaniu szarej pleśni jabłek. Najlepiej stosować go w okresie największego zagrożenia tymi chorobami, a więc w czasie kwitnienia oraz po kwitnieniu jabłoni. Ze względu na strategię antyodpornościową, środek należy zawsze stosować przemiennie z fungicydami należącymi do innych grup chemicznych o odmiennym mechanizmie działania.
Dr Agata Broniarek-Niemiec.
Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice