Dynamika dojrzewania pseudotecjów Venturia inaequalis

W celu ustalenia prawidłowego terminu wykonania pierwszego zabiegu w sadach jabłoniowych przeciwko parchowi jabłoni konieczna jest obserwacja rozwoju dynamiki dojrzewania pseudotecjów.Wiadome jest, że czas rozpoczęcia ochrony przed parchem powinien być skorelowany z dojrzewaniem askospor, ponieważ opóźnienie zabiegu może istotnie obniżyć skuteczność oraz zwiększyć koszty prowadzonego programu ochrony. Monitoring dynamiki rozwoju pseudotecjów grzyba umożliwia terminowe wykonanie zabiegów w programie zapobiegawczo-interwencyjnym, bez konieczności wykonywania zabiegów wyniszczających.

Dotychczasowe wyniki prowadzonych obserwacji

W czasie ostatnich obserwacji dynamiki dojrzewania pseudotecjów stwierdzono istotne zróżnicowanie dotyczące rozwoju pseudotecjów w zależności od odmiany jabłoni oraz lokalizacji co zostało przedstawione na wykresach. W ostatnim terminie obserwacji stwierdzono, iż zarodniki workowe znajdujące się w workach posiadają zabarwienie zielone do oliwkowego co potwierdza ich dojrzałość oraz gotowość do wysiewu przy sprzyjających warunkach (wysoka wilgotność powietrza, opad deszczu). 

Do określenia stadium rozwojowego owocników wykorzystywana jest 5-stopinowa skala, gdzie:

1- owocnik bez worków, pseudotecjum w postaci kulistego utworu wypełnionego bezpostaciową substancją,
2- pseudotecja z workami, ale bez zarodników workowych,
3- 0-10% worków z zarodnikami workowymi, często bezbarwnymi,
4- w owocniku znajduje się od 10 do 30% worków z zarodnikami workowymi,
5- w owocniku znajduje się ponad 30 % worków z zarodnikami workowymi.

Dynamika rozwoju owocników – nasze obserwacje

W ostatnim terminie obserwacji 31.03 po słonecznym dniach o temperaturze utrzymującej się powyżej 10̊ badane pseudotecja kwalifikowano głównie do 4 stadiów rozwojowych według przyjętej skali bonitacyjnej tj. 2, 3, 4 i 5 stadium. Najwięcej pseudotecjów w 5 stadium rozwoju tj. z ponad 30% workami z zarodnikami workowymi zaklasyfikowano  w przypadku odmiany ‘Kosztel’ -57%, ‘Gloster’ – 24%, ‘McIntosh’- 24%. Najmniej zaś na odmianie ‘Idared’ – 13%. Brak owocników w tym stadium rozwoju odnotowano w przypadku odmian: ‘Ligol’ oraz ‘Jonagold’. W tym czasie również bardzo dużo owocników znajdowało się w IV stadium rozwoju tj. owocnik z 10-30% worków z zarodnikami workowymi. Najwięcej był ich na odmianie ‘Idared’ – 45%, ‘McIntosh’ – 42%, ‘Gloster’ – 42%, ‘Kosztel’ – 35%. Najmniej owocników w tym stadium rozwoju odnotowano na odmianie ‘Jonagold’ – 8%. Jedynie na odmianie ‘Ligol’ nie odnotowano pseudotecjów w tym stadium rozwoju. Natomiast w stadium 3 rozwoju owocników grzyba, najwięcej pseudotecjów odnotowano na odmianach: ‘Gloster’ – 24%, ‘McIntosh’ – 27%, ‘Ligol’ – 38%, ‘Idared’ – 33%, ‘Jonagold’ – 25%. Najmniej owocników w tym stadium rozwoju odnotowano w przypadku odmiany ‘Kosztel’ – 5%. Stadium 2 tj. owocnik z wykształconymi workami odnotowano na odmianach: ‘Ligol’ – 42%, ’Jonagold’ – 32%. Najmniej owocników w tym satdium rozwoju odnotowano na odmianie: ‘Gloster’ – 10%, ‘Idared’ – 9%, ‘Kosztel’- 3%, ‘McIntosh’- 7%.

Zarodniki workowe w dniu wykonywania obserwacji posiadały barwę zielonkawą do oliwkowej, co świadczy w tym przypadku do osiągania dojrzałości i gotowości do wysiewu w najbliższych dniach przy sprzyjającej pogodzie dla rozwoju grzyba Venturia inaequalis.