Aminokwasy roślinne
Aminokwasy to związki organiczne zawierające przynajmniej jedną grupę aminową i jedną karboksylową, które należą do najważniejszych w żywych organizmach, ponieważ z nich zbudowane są białka. Stanowią także istotny składnik hormonów i enzymów. Są również prekursorami syntezy fitohormonów roślinnych, a dostarczenie ich w nawozach stymuluje rośliny do zwiększenia produkcji tych substancji wzrostowych. Najaktywniejsze biologicznie i najcenniejsze są L-aminokwasy pochodzenia roślinnego.W nawozach aminokwasy pełnią funkcję nośnika organicznego, zw. chelatu, który umożliwia szybkie i niezwykle wydajne dostarczanie roślinom składników pokarmowych
Aminokwasy
Aminokwasy tworzą z nimi bardzo małe, elektrycznie obojętne cząsteczki, co przyspiesza wchłanianie i transport składników mineralnych wewnątrz rośliny. Aminokwasy są nie tylko naturalnym i łatwo rozpoznawanym przez rośliny nośnikiem składników pokarmowych, ale także czynnikiem stymulującym wzrost. Rośliny mają zdolność samodzielnej syntezy aminokwasów, ale proces ten wymaga dużo energii i czasu, dlatego podanie im aminokwasów dynamizuje tempo ich rozwoju, nie obciążając ich dodatkowo wtedy, gdy wydatkują energię na inne procesy, np. w sytuacjach stresowych.
Pozyskiwanie aminokwasów
Proces pozyskiwania aminokwasów wykorzystywanych w produkcji nawozów jest złożony i wymaga wiedzy oraz aparatury na wysokim poziomie. Najistotniejsze w całej technologii jest uzyskanie aktywnego biologicznie L-aminokwasu. Odbywa się to w procesie fermentacji materiału roślinnego lub hydrolizy enzymatycznej naturalnych białek. Tylko tak pozyskiwane aminokwasy gwarantują pełną dostępność zastosowanych składników pokarmowych i mają znaczący wpływ na zachodzące w roślinach procesy fizjologiczne.
Nośnik substancji pokarmowych
W roli nośników składników pokarmowych aminokwasy sprawdzają się doskonale. Molekuły aminokwasów, w odróżnieniu od soli technicznych czy syntetycznych chelatów, są elektrycznie obojętne. W związku z tym czas pobrania składników pokarmowych z nawozów skompleksowanych aminokwasami roślinnymi jest bardzo krótki – wynosi 2–4 godziny. Ponadto wykorzystanie składników pokarmowych jest prawie stuprocentowe. Aminokwasy pochodzenia roślinnego, dzięki pełnej kompatybilności z metabolizmem nawożonych roślin, zapewniają szybki i łatwy transport składników pokarmowych wewnątrz roślin do miejsc, w których jest największy deficyt danego składnika. Zwiększają też wykorzystanie nawozów mineralnych, szczególnie azotowych, co zdecydowanie wpływa na obniżenie zawartości szkodliwych azotanów w warzywach i owocach.
Dobroczynność aminokwasów roślinnych
Atutem aminokwasów roślinnych jest ich bezpieczna forma, która daje możliwość stosowania w czasie kwitnienia. Zalety te sprawiają, że nawozy z aminokwasami są coraz bardziej popularne, mimo że są droższe od tradycyjnych preparatów. Pierwszymi na polskim rynku nawozami zawierającymi aminokwasy pochodzenia roślinnego są preparaty z serii Metalosate(Ca, Potassium, Multimineral).
Istotne składniki
Szczególnie istotne jest podanie w nawozach z aminokwasami poniższych składników:
- Tryptofanu – prekursora auksyn odpowiedzialnych za szybkość wydłużania się łodyg i korzeni oraz za otwieranie się pąków liściowych i aktywność enzymów,
- Glicyny i kwasu glutaminowego, które są podstawowymi składnikami tkanek roślinnych, oraz chlorofilu, dzięki czemu rośliny mogą produkować więcej asymilatów w procesie fotosyntezy,
- Proliny – podana przed kwitnieniem wpływa na płodność pyłku,
- Lizyny, metioniny i kwasu glutaminowego, które pobudzają ziarna pyłku do kiełkowania oraz stymulują wzrost łagiewki pyłkowej.
Aminokwasy wpływają także na dojrzewanie owoców – szczególnie metionina, która reguluje aktywność wytwarzania przez rośliny etylenu
Nowość – Protaminal
Protaminal to nawóz zawierający aminokwasy, które są w 100% pochodzenia roślinnego.
Preparat wykazuje działanie biostymulujące:
- Zwiększa plony i polepsza ich jakość,
- Przyspiesza wzrost, aktywuje procesy życiowe roślin w sytuacjach stresowych
- Jest polecany do nawożenia dolistnego lub doglebowego we wszystkich typach upraw i wszystkich rodzajach podłoża.
- Protaminal jest bardzo szybko przyswajany zarówno przez korzenie, jak i liście roślin.
- Zalecana dawka to 1 l/ha w przypadku stosowania w mieszankach i 1,5–2,5 l/ha przy stosowaniu solo
Iwona Polewska-Jankowiak