Żyzna gleba to podstawa sukcesu (cz. 2)

Poprawa żyzności glebyKilka dni temu zamieściłem pierwszą część tego artykułu, gdzie opisałem dlaczego żyzność gleb jest tak ważna dla plonowania. Opisałem też rolę odczynu gleby i sposoby jego kształtowania. Teraz pora na zawartość próchnicy i strukturę. Co robić aby uniknąć degradacji gleby? Zapraszam do lektury!

Ten wpis jest drugą częścią tego artykułu. Aby przeczytać część pierwszą kliknij tutaj.

Zawartość próchnicy

Zawartość próchnicy w glebie jest jednym z najważniejszych czynników decydujących o żyzności gleb oraz wpływających na wzrost roślin, wysokość plonu i jego jakość. Do czynników regulujących zapas próchnicy w glebie należą: racjonalny system upraw roli i roślin, odpowiednie zmianowanie, nawożenie organiczne (obornik, komposty, nawozy zielone) oraz stosowanie preparatów humusowych.
Próchnica wpływa na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby, decyduje o jej strukturze i właściwościach sorpcyjno-buforujących. Bardzo ważny jest także bezpośredni stymulujący wpływ na rozwój roślin. Próchnica glebowa jest bardzo złożonym związkiem, składa się z wielu frakcji o różnej barwie, rozpuszczalności w wodzie i łatwości mineralizacji. Głównym składnikiem próchnicy są kwasy humusowe. Powstawanie i rozkład próchnicy jest procesem ciągłym, ale wolno zachodzącym. Duży wpływ na przemiany próchnicy w glebie ma system upraw, rodzaj uprawianych roślin, zmianowanie oraz stosowanie nawozów organicznych.

Problem z próchnicą w uprawach sadowniczych
Niestety uprawy sadownicze mają negatywny wpływ na powstawanie próchnicy. Uprawa w tym samym miejscu przez kilkadziesiąt lat tych samych drzew lub krzewów, częste stosowanie herbicydów, brak nawożenia organicznego prowadzą do spadku zawartości próchnicy, degradacji gleb i spadku ich żyzności.

Ocena żyzności gleb regionu grójeckiego
Jesienią 2007 roku rozpoczęliśmy badania gleb w regionie grójeckim za zawartość substancji organicznej. Mają one na celu ocenę żyzności gleb.  Badania te prowadzimy do dzisiaj. Ich wyniki widoczne są na poniższym wykresie.

Wykres przedstawia procentowy udział poszczególnych typów gleb. Dominują gleby słabo próchnicze.

Uzyskane wyniki świadczą niestety o postępującej degradacji gleby w największym w Polsce zagłębiu sadowniczym. Czynnikami pogłębiającymi to zjawisko były również lekkie zimy, jak ta z roku 2006/2007, kiedy ziemia nie zamarzła, a w związku z tym nastąpiła mineralizacja próchnicy. Duża ilość opadów powodowała wypłukiwanie składników pokarmowych w głąb profilu glebowego.

Nawożenie kwasami humusowymi
Aby zapobiec dalszej degradacji gleb, a w rezultacie poprawić wzrost i plonowanie drzew i krzewów owocowych, polecamy stosowanie nawozu Rosahumus. Jest to nawóz organiczno-mineralny, zawierający kwasy humusowe, potas żelazo. Jest on wytwarzany z leonardytów – kopaliny będącej formą pośrednią między torfem a węglem brunatnym. Złoża te są efektem kilkudziesięciu milionów lat humifikacji materii organicznej. Stosując go dostarczamy glebie bioaktywne kwasy humusowe (w przeciwieństwie do stosowania obornika czy kompostu, gdzie w większości ulegają one mineralizacji). Rosahumus działa jak środek kondycjonujący glebę, biokatalizator procesów glebowych i stymulator rozwoju roślin. Stosowanie Rosahumusu jest szczególnie polecane w gospodarstwach sadowniczych o niskiej zawartości próchnicy, w których nie stosuje się obornika. Aby dowiedzieć się więcej o Rosahumusie i jego działaniu, kliknij tutaj.

Rosahumus - nawożenie jabłoni
Na tym zdjęciu gołym okiem widać wpływ kwasów humusowych na rozwój i wzrost rośliny. Obie jabłonie mają 3 lata. Z lewej kontrola, z prawej nawożenie Rosahumusem.
Rosahumus - nawożenie truskawek
Tu widzimy truskawki odmiany Elsanta. Z lewej kontrola, z prawej nawożenie Rosahumsem. Lepiej rozwinięta jest nie tylko nadziemna część rośliny, ale przede wszystkim jej system korzeniowy.

Jak działają kwasy humusowe?
Kwasy humusowe pozytywnie wpływają na żyzność gleb oraz wzrost roślin ze względu na wysoką sorpcję wymienną kationów, zawartość tlenu i dużą pojemność wodną. Można wymienić długą listę ich zalet:
•    Zwiększają pojemność wodną gleb lekkich (a w rezultacie zmniejszają zagrożenie suszą),
•    Zwiększają dostępność składników pokarmowych (zmniejszają ich wypłukiwanie i zatrzymują je w strefie korzeniowej),
•    Działają jak naturalny chylat jonów metali (wapń, żelazo, magnez, potas, mangan) i ułatwiają ich pobieranie,
•    Stymulują rozwój systemu korzeniowego,
•    Stymulują rozwój pożytecznych mikroorganizmów (np. Azotobacter, Nitrosomonas).
Poniższy schemat dobrze ilustruje oddziaływanie kwasów humusowych.

Kwasy humusowe sprawiają, że więcej wartościowych składników jest zatrzymywanych w glebie

Poprawa struktury gleby

Jak wspomniałem wcześniej, próchnica wpływa na właściwości fizyczne i strukturę gleby. W związku z tym, dostarczając kwasów humusowych możemy trwale poprawić strukturę gleby. Poniższy rysunek pokazuje jak nieprawidłowa struktura hamuje wzrost roślin.

Poprawa żyzności gleby
Wpływ kwasów humusowych na strukturę gleby i rozwój roślin

W przypadku gleb piaszczystych podstawowym problemem jest wypłukiwanie wartościowych składników w głąb profilu glebowego. Na glebach gliniastych ani składniki pokarmowe, ani woda, ani powietrze nie mogą dostać się głębiej. Tak więc w obu przypadkach mamy do czynienia z zachwianiem stosunków wodno-powietrznych i niedostępnością składników odżywczych. Dostarczając kwasów humusowych uzyskujemy „efekt przewietrzenia” i lepszego zatrzymania składników odżywczych w zasięgu korzeni roślin. To pozwala na prawidłowy rozwój i wzrost roślin.

Jeśli chcesz przeczytać pierwszą część tego artykułu (wstęp do zagadnienia, rola odczynu gleby), kliknij tutaj.

Zapraszam do zapoznania się z moją prezentacja z TSW 2011, gdzie zainteresowani znajdą dużo szczegółowych informacji o wszystkich tematach, które poruszyłem w tym artykule.