Biostymulatory i fizjoaktywatory

W warunkach naszego klimatu coraz częściej okazuje się, że osiąganie wysokich i odpowiedniej jakości plonów zależy od umiejętności i możliwości zapobiegania stresom roślin oraz naprawy uszkodzeń przez nie powodowanych. Producenci coraz częściej sięgają po biostymulatory i fizjoaktywatory, którymi zainteresowanie systematycznie się zwiększa – zarówno wśród producentów, jak i naukowców.

Poprawa kondycji roślin i plonowania

Z informacji uzyskiwanych od producentów, a także z opracowań naukowych, wynika, że stosowanie biostymulatorów wpływa korzystnie na ogólną kondycję roślin, plonowanie i jakość plonów. Korzystne działanie tych preparatów widać zwłaszcza w sytuacjach, gdy na rośliny działają czynniki stresowe – zazwyczaj jest to zwyżka plonu od kilku do kilkunastu procent, a podczas skrajnie niekorzystnych warunków stresowych wzrost wynosił ponad 30%.

Różnice w efektywności biostymulatorów

Na różnice w efektywności biostymulatorów może mieć wpływ również czynnik genotypowy. Znane są istotne rozbieżności reakcji różnych odmian na biostymulatory, podobnie jak w przypadku wykonywania innych zabiegów czy stosowania środków produkcji.

Czym są biostymulatory?

Biostymulatory to preparaty, których oddziaływanie na rośliny nie ma charakteru troficznego (odżywczego). Sprowadza się do podwyższenia poziomu naturalnie występującej u rośliny odporności (tolerancji) na dany czynnik stresowy, a w warunkach bezstresowych na lepsze wykorzystanie potencjalnych, genetycznie uwarunkowanych możliwości.

Zastosowanie biostymulatorów w sadownictwie

W uprawach sadowniczych producenci z dobrymi skutkami stosują biostymulatory do minimalizowania skutków niekorzystnych warunków środowiskowych, które powodują stres u roślin, a co za tym idzie – obniżają plonowanie. Właściwie nie ma sezonu, kiedy w czasie kwitnienia drzew owocowych nie występują przymrozki. Niekiedy uszkodzeniu ulega nawet 80–100% kwiatów, jak było np. w 2007 roku w rejonie grójecko-wareckim czy w 2011 roku w Wielkopolsce i na Kujawach.

Przeprowadzenie zabiegów biostymulatorami daje szansę na uzyskanie jakichkolwiek plonów lub ocalenie większość owoców. Stres w roślinach powodują zarówno niedobór wody, jak i jej nadmiar. Co prawda, w ciągu ostatnich dwóch sezonów wegetacyjnych mieliśmy w Polsce nadmiar wilgoci, to bywają i takie, kiedy latem nie występują opady przez wiele tygodni. Szczególnie w tym okresie, gdy plonowanie jest na dobrym poziomie, rośliny bardzo szybko reagują na niekorzystne warunki atmosferyczne. Objawia się to zahamowaniem fotosyntezy, a czasami wręcz defoliacją.

We wszystkich tych przypadkach racjonalne i umiejętne stosowanie dostępnych biostymulatorów pozwala uniknąć wpływu negatywnych czynników na plonowanie lub zredukować go do minimum.

Działanie biostymulatorów i fizjoaktywatorów

Producenci od lat stosują w swoich uprawach produkty skuteczne w opisanych wyżej okolicznościach, takie jak Asahi SL, Tytanit, Algex, Goemar BM 86, Agrocean.

Asahi SL to stymulator wzrostu i plonowania roślin, w którego skład wchodzą trzy związki fenolowe: orto-nitrofenol, para-nitrofenol, 5-nitrogujakol. Działanie Asahi SL polega na wspomaganiu naturalnie zachodzących procesów, co sprawia, że reakcja roślin na niekorzystne warunki jest bardziej zdecydowana.

Tytanit zawierający 8,5 g schelatowanej formy tytanu aktywizuje procesy biochemiczne roślin: fotosyntezę, oddychanie, transpirację oraz asymilację, dzięki czemu następuje szybszy rozwój części nadziemnych i podziemnych rośliny, zwiększa się odporność roślin na niekorzystne warunki atmosferyczne, takie jak susza lub nadmiar wilgoci, niskie lub zbyt wysokie temperatury. Ponadto tytan zwiększa zawartość chlorofilu w liściach, co pozytywnie wpływa na plon roślin uprawnych.

Dość popularne w ostatnich latach stały się preparaty na bazie filtratów z wodorostów, np. Algex, Agrocean, Goemar BM 86.

Po latach doświadczeń i selekcji stwierdzono, że najbardziej obiecującym rozwiązaniem w rolnictwie jest wykorzystanie Ascophyllum nodosum – wodorostów żyjących w wodach Atlantyku, które są nieustannie narażone na dynamiczne zmiany środowiska. Stanowią one niezwykle bogate źródło substancji fizjologicznie aktywnych: oligosacharydów, witamin, aminokwasów i fitohormonów.

Z jednego kilograma alg otrzymywany jest 1 kg homogenatu, który stanowi podstawę produkcji fizjoaktywatorów. Wieloletnie doświadczenia produkcyjne pozwoliły na opracowanie wyjątkowej, opatentowanej technologii, która zapewnia pozyskanie fizjologicznie aktywnych składników z surowca i ich transfer do produktu końcowego, zachowanie wysokiej aktywności fizjologicznej wszystkich składników i ich maksymalną koncentrację oraz zróżnicowanie rodzajów filtratów w zależności od potrzeb konkretnych upraw.

Fizjologicznie aktywne składniki homogenatu przyczyniają się do zwiększonego poboru składników pokarmowych przez rośliny. Zawarty w filtracie oligosacharyd (mannitol) aktywuje reduktazę azotanową. Enzym ten odgrywa ważną rolę w asymilacji azotu – głównego składnika kształtującego plon.

Poprzez zastosowanie preparatów opartych na homogenacie zwiększa się pobieranie także innych makroelementów oraz mikroelementów: żelaza, manganu i boru – składników pokarmowych niezbędnych do prawidłowego rozwoju roślin.

Poprawa wydajności fotosyntezy

Aktywatory zwiększają także wydajność fotosyntezy i to nie tylko poprzez poprawę odżywiania, ale także wywierając pozytywny wpływ na zawartość chlorofilu w liściach. Najwcześniej potwierdzonym efektem działania tej grupy preparatów jest przyrost biomasy roślin – stanowi konsekwencję poprawy odżywiania mineralnego i wyższej wydajności fotosyntezy. Opryskiwanie roślin ekstraktem z alg powoduje znaczący przyrost zarówno części nadziemnej rośliny, jak i systemu korzeniowego. Efekt ten został potwierdzony w badaniach polowych: uzyskano kilkunastoprocentowy przyrost zawartości suchej masy w roślinach.

Wpływ fizjoaktywatorów na plonowanie

Oligosacharydy zawarte w aktywatorach stymulują w roślinach syntezę poliamin, które gwarantują obfite kwitnienie, efektywne zapłodnienie, wiązanie zawiązków, a także przyspieszają podział komórkowy, co prowadzi do zwiększenia liczby komórek w zawiązkach owoców, a tym samym gwarantuje wyższy plon. Stosowanie aktywatorów zdecydowanie wpływa korzystnie na jakość i wysokość plonów.

Więcej na temat nawożenia i ochrony roślin

Powyższy artykuł pochodzi z numeru styczniowego wydania sadowniczego magazynu informacyjnego „Doradca Sadowniczy”. Znajdą tam Państwo więcej informacji o ochronie i nawożeniu roślin sadowniczych. Zachęcamy do lektury!

Artykuły na portalu sadowniczym DoradztwoSadownicze.pl:

• Uszkodzenia mrozowe 2010/2011
• Uszkodzenia mrozowe 2010/2011 – ciąg dalszy
• Przymrozki 2011
• Uszkodzenia mrozowe czereśni
• Nawozy borowe: Rheobor, Manniplex, Missibor i Reflets
• REFLETS – nowy nawóz do ograniczania stresu termicznego roślin
• Intensywne opady deszczu w lipcu – konsekwencje dla sadów
• Nawożenie dolistne wapniem decyduje o jakości owoców